17.11.2016 Views

lber Ortaylı - Yakın Tarihin Gerçekleri

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

İ LBER ORTAYLI<br />

sonra nihayet Memluklar ve Osmanlılar ... Memluklar bu<br />

bölgede, Ayn-ı Callur Savaşı'nda İlhanlı Moğol ordusunun<br />

hücumunu durdurmuşlar. Dolayısıyla Ortadoğu asırlarının<br />

son altısı, özellikle Memluklulardan sonra Osmanlılar<br />

döneminde bir sulh u sükun devri olarak geçmiştir. Arada<br />

"Mısır'ın fatihi" olan Napolyon'un -o zamanki tabiriyle General<br />

Bonaparce' ın-Akka'da, yerel ayanlardan sayılan Cezzar<br />

Ahmet Paşa tarafından püskürtülüşü var ki bu, Bonaparre'a<br />

karşı önemli bir koalisyonun büyük başarılarından biri sayılır.<br />

Ardından Mısır valisi Mehmet Ali Paşa ve onun oğlu İbrahim<br />

Paşa'nın bu bölgeyi tekrardan bir süre için Osmanlı'nın<br />

elinden alması var. Halk pek memnun olmamış bundan.<br />

II. Mahmur'tan itibaren bu bölgenin daha sıkı bir şekilde<br />

merkeze rabtedildiği görülüyor.<br />

Filistin ismi, çok açık belirtelim, Memluklular devrinde<br />

de, Osmanlılar devrinde de kullanılmamıştır. Buraya<br />

genellikle Bilad-ı Şam, yani Avrupa tabiriyle Greatest Syria<br />

deniliyor. Suriye tabii ki coğrafya bakımından bugünkü<br />

Suriye değil; daha geniş bir bölge. Filistin ismi de Osmanlı<br />

yönetimi yıkıldıktan sonra yeni gelen idarenin verdiği, tarihi<br />

coğrafyayla ne kadar bağdaştığı belli olmayan bir isim ... Ama<br />

şurası bir gerçek ki bugünkü İsrail arcı işgal altındaki Batı Şeria<br />

ve Gazze ve hatta Galan Tepeleri' nin bir kısmı; kullanılan<br />

dil, dinlerin haritası, hatta muhtelif emik grupların bileşimi<br />

bakımından çok özgün bir bölge ... İşte bu Filistin' in içinde<br />

bugün kaynayan bir kazan var. Bunun üzerinde durmamız<br />

gerekiyor.<br />

Yavuz Sultan Selim Han Maraş'tan başlayarak ta Kahire'ye<br />

ulaştığı bir sene içinde, yani 1516 Mercidabık ve 1517 Rida-<br />

196

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!