Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
YA KIN TARİ HİN GERÇEKLERİ<br />
Kimler halkı temsil edecek, oluşan kurullara girecek? Mesela<br />
"muhassıllık meclisleri" kurulmuş: Tanzimat döneminde,<br />
bunlar vergileri devletin memurlarıyla birlikte tarh ediyor,<br />
koyuyor ve topluyor; bu meclise Müslim ve gayrimüslim<br />
olarak mahalli halkın temsilcileri geliyor. Şimdi bunlar nasıl<br />
seçilecek? Gayet iptidai fakat oldukça sağlam bir usulle ...<br />
Başbakanlık Osmanlı Arşivi'ndeki 6 Nisan 1840 (23 Safer<br />
1256) tarihli bir vesikada bu açıkça tarif edilmektedir: Bu<br />
kurullara girecek adaylar önce mahkemeye gelip isimlerini<br />
kaydettirecekler. Sonra seçmenlerin oyuna başvurulacaktı.<br />
Seçmenler ise kazaya bağlı köylerden kura ile saptanan beşer<br />
kişi ve kaza yerleşme merkezlerinde de o yerleşme biriminin<br />
büyüklüğüne göre akıllı, ahlak sahiplerinden 25 ila 50<br />
kişi olacaktı. Hiç şüphesiz ki asalet sisteminin yer almadığı<br />
Türk-Osmanlı cemiyetinde bu gibi işler için öne çıkanlarda<br />
aranan "eshab-ı emlakten" olmak yani emlak sahibi olmak,<br />
ona göre vergi vermek, dürüst bir yaşam sürmek ve idare<br />
makamının takdir edeceği bir şekilde sadık bir kişi olmak<br />
ya da tebaa-yı şahane' nin sadık kısmından olmak belirtilen<br />
şartlardı. Adaylar bu vasıflara sahip oldukları takdirde, sözü<br />
geçen seçmen grubunun karşısına çıkarılacak ve bunların her<br />
biri için tek tek oy verilecek. Tamamen açık sistem ... Adayı<br />
beğenenler bir tarafa, beğenmeyenler bir tarafa ve ona göre<br />
de bir kurul teşkil edilecek ve bu sistem devam etmiştir. Ne<br />
zamana kadar? 1293 yani 1876 yılı sonunda çıkan Kanun-i<br />
Esasi' ye kadar. .. Çünkü Kanun-i Esasi ile kurulan meclise<br />
bile vilayetlerden gelen üyeler bu şekilde seçilmiş, meclis-i<br />
idarelere girmişlerdir. 1864 Vilayet Nizamnamesi ve ondan<br />
sonra bunu yeniden düzenleyen 1872 Vilayet Nizamnamesi<br />
141
Change language