17.11.2016 Views

lber Ortaylı - Yakın Tarihin Gerçekleri

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

YA KI N TARİ HİN GERÇEKLERİ<br />

siyasetçilik yaptıkları da bir gerçekti. Yalnız Osmanlı Yahudilerinin<br />

Siyonizm' e çok yüz vermedikleri de aşikar. Bu<br />

onların havsalası ve siyasi programı dışında kalmış. Bittabi,<br />

Osmanlı Yahudilerinin çok önemli bir özelliği daha var;<br />

Bacı'dan gelen milliyetçiliğe yüz vermedikleri görülüyor. O<br />

zaman bunu Hırisriyan bir doktrin olarak gördükleri için<br />

vaziyet alıyorlar. Bu uzun süre devam ermiştir. 19. asırda<br />

Theodor Herzl ve arkadaşları tarafından daha çok Almanca<br />

konuşulan bölgede ortaya çıkarılıp Rusça konuşulan bölgede<br />

asıl dinamik karakterini bulan Siyonizm'i herkesin benimsemediği<br />

çok açıktır.<br />

Ben Gurion ve arkadaşları ki İzak Ben-Zvi daha sonra<br />

cumhurbaşkanı olmuştur, sosyalist, laik insanlar, dinle<br />

imanla ne kadar alakaları var; tartışılır.<br />

Bir kimlik olarak önemle üzerinde duruyorlar ama bazı<br />

Yahudilerin Siyonisrlerle de ilgisi yok. Bunlar ya çok dindar<br />

oluyorlar veya Şark hahamından dolayı Batı'dan gelen<br />

modern Yahudilik akımlarına bile ihtiyarla bakıyorlar. Mesela<br />

İttihatçıların hahambaşısını Siyonisrler hiçbir şekilde<br />

sevmemiş.<br />

Mesela Ben Gurion, Emmanuel Karasso'yu da biç sevmiyor;<br />

burada bir mücadeleleri var.<br />

Ever, oldukça açık bu. il. Abdülhamid'in tuttuğu hahambaşı<br />

Moşe Levi'dir. Ondan sonra İttihatçıların getirdiği<br />

hahambaşıyı hiçbir şekilde benimsemiyorlar. Tabii Troçk<br />

gibi benimsenmeyen başka Yah udiler de var. Keza Marx<br />

da öyle. Onlar artık Yahudi kavminin düşmanları şeklinde<br />

mütalaa ediliyorlar.<br />

201

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!