You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
YAKI N TA Rİ HİN GERÇEKLERİ<br />
Burada dikkatinizi çekmek isteriz. Bu gibi mübadelede<br />
başka bazı unsurlar da var. Siz Venedik'in kalyonuna ihtiyaç<br />
duyuyorsunuz . O zaman bahriye için gerekli keresteyi<br />
onlarla paylaşmakta bir beis yok, buna mecbursunuz. Siz<br />
Batı'dan bazı mamulat alıyorsunuz ve ona karşı kendi lüks<br />
emtianızı sevk ediyorsunuz. Bugün hala Batı'daki müzelerde<br />
birtakım kemha, kadife ve Ankara sofundan nefis mamulleri<br />
görüyorsak, karşılığında Venedik kumaşlarını Topkapı<br />
Sarayı'nın magazinlerinde görürsünüz. Dolayısıyla kapitülasyon<br />
rejimlerinin , imtiyazatın arkasında başka unsurlara da<br />
dikkat etmeniz gerekir. Gelen tüccara teminat veriyorsunuz.<br />
Bunların arasında bir itilaf vukua geldiğinde duruma sizin<br />
müdahaleniz gerekmez. Bir kapitülasyon mahkemesi gerekir<br />
ve bunu konsoloslar yapar. Sonraları tebaadan birtakım<br />
esnaf ve tüccarın yabancı tebaaya girerek bu haktan istifade<br />
etmeleri bir sapma sayılır. Ama benzer haklardan her iki taraf<br />
da istifade edebilirdi. Ve nitekim Osmanlılar da 1856'dan<br />
sonra Hindistan ve Cava gibi koloni ülkelerde dahi istifade<br />
etmişti. Konsoloslar, sefirlerin temsilcisi ve muavini olduklarından<br />
hususi bir koruma altına gelecektir. Bu başlangıçta<br />
bir ahidname ile mümkündü. Karlofça ve Pasarofça Antlaşmalarından<br />
sonra 1648 Vestfalya Antlaşması' nın hükümleri<br />
arasında ve dolayısıyla beynelmilel bir statü haline geldi.<br />
Biz 1699 Karlofça ve 1718 Pasarofça muahedeleriyle bu<br />
sistemin içine girdik.<br />
Fransa sadece Doğu'ya yerleşen Fransızların değil başka<br />
Avrupalıların (Levanten) da devleti oldu, pasaport verdi.<br />
Fransa'nın Selanik, İzmir, Halep, İskenderun, Lazkiye ve<br />
Kahire gibi yerlerdeki kolonileri bir Latin milleti meyda-<br />
53
Change language