REVISTA VIII.qxp - Eixo Atlantico

Unha visión do clientelismo á luz da escola austríaca
e do populismo posmoderno.
As visións tradicionais do clientelismo víronse cuestionadoas por dous
desenvolvementos teóricos recentes que, se ben non se refiren directamente ao
clientelismo, si que lle poden ser aplicados a fin de arroxar nova luz sobre o
fenómeno. O primeiro deles é a aplicación que fan autores da escola austríaca
como HANS-HERMANN HOPPE (HOPPE, 2004) do concepto de preferencia
temporal aos estudos de política. A tese de HOPPE é que os gobernos
que disfrutan dunha preferencia temporal máis baixa, isto é, que pensan a
longo prazo, tenden a ter niveis impositivos máis baixos, menores regulacións
e a ser en definitiva menos intrusivos cós gobernos máis orientados ao curto
prazo, dado que poden pretender disfrutar como gobernantes das perspectivas
derivadas dunha maior prosperidade nacional. Deste xeito, os gobernos privados
como as monarquías tradicionais, nas que o estado é propiedade privada
dunha familia, tenderán a cuidar máis do benestar a longo prazo das súas posesións
cós gobernos cunha perspectiva máis curta. Esta idea pódese aplicar ao
clientelismo, que goza dunha perspectiva temporal máis longa que modelos
políticos máis modernizados, e, por tanto, tenderán a preocuparse máis do
benestar a longo prazo dos seus cidadáns. O sistema clientelar ten moito de
goberno privado (GRAZIANO, 1976). O patrón normalmente vive no
mesmo lugar cós seus clientes e as súas relacións de confianza son froito na
maior parte das ocasións dun trato continuado, en ocasión herdado a través de
varias xeracións, polo que a súa preocupación polo benestar da comunidade é
máis real que no caso do político que só ven a pedir o voto en época de eleccións
(sí é que vai). A proba está en que as demandas políticas que fai son normalmente
de infraestruturas modernizadoras ou de investimentos económicos
no seu territorio. LEMARCHAND E LEGG (LEMARCHAND e LEGG,
1972) incluso afirman que nos sistemas políticos gobernados clientelarmente
este tipo de demandas de modernización poden chegar a sobrecargar o sistema.
Relacionado con este último ponto están os desenvolvementos do neopopulismo
ou populismo posmoderno, tal e como foi teorizado por autores como
PICCONE (PICCONE, 1994; CANOVAN, 1999) ou GOTTFRIED
(GOTTFRIED, 1999) e agrupados en torno á revista Telos. Estes autores cri-
APROXIMACIÓNS Á GOBERNANZA NA EURORREXIÓN GALIZA-NORTE DE PORTUGAL
169