kavkasiis geografiuli garemo da mosaxleoba - Center for Social ...
kavkasiis geografiuli garemo da mosaxleoba - Center for Social ...
kavkasiis geografiuli garemo da mosaxleoba - Center for Social ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
xolo religia meore planzea ga<strong>da</strong>weuli. amrigad SesaZlebelia, rom <strong>da</strong>moukideblobis<br />
brZolis pirvel etapze qarTuli nacionalizmi lingvistur nacionalizmad <strong>da</strong>xasiaTdes.<br />
konfliqti osebTan <strong>da</strong> afxazebTan Tavi<strong>da</strong>n enis problemiT <strong>da</strong>iwyo. 1988 wlis<br />
kanons, romelic saqarTveloSi qarTuli enis poziciebs amyareb<strong>da</strong>, mRelvareba mohyva<br />
afxazeTsa <strong>da</strong> samxreT oseTSi.<br />
oseTTan <strong>da</strong>Zabuloba <strong>da</strong>iwyo 1989 wlis <strong>da</strong>sawyisSi, romelic kanonTa omis saxeliTaa<br />
cnobili. es 1988 wlis zemoT naxseneb kanons mohyva. osebma moiTxoves regionSi<br />
qarTuls, osursa <strong>da</strong> rusuls Tanabari statusi hqono<strong>da</strong>T, xolo SemdgomSi oficilur<br />
enad osuris gamocxadeba moisurves.<br />
analogiuri movlenebi aRiniSna afxazeTSi. marTalia, afxazebsa <strong>da</strong> qarTvelebs<br />
Soris <strong>da</strong>pirispirebebi CaxSobil iqna sabWoTa periodSi, magram es mcdelobebi<br />
warmatebuli ar iyo. areulobebi iyo 1957 <strong>da</strong> 1967 wels, magram Riad gamovlin<strong>da</strong> 1977<br />
wels, breJnevis sakonstitucio re<strong>for</strong>mis dros. afxazebma es gamoiyenes <strong>da</strong> kampania<br />
gaaCaRes lingvisturi uflebebis mosapoveblad, Semdeg ufro Sorsac wavidnen, maT<br />
saqarTvelosagan gamoyofa moiTxoves.<br />
am sakiTxze rogorc afxazebTan, aseve osebTan, kompromisis miRweva SeuZlebeli<br />
iyo, radganac qarTvelebi afxazebsa <strong>da</strong> osebs ganixilavdnen ruseTis iaraRad, raTa mas<br />
moexdina destabilizacia saqarTveloSi <strong>da</strong> xeli SeeSala misi <strong>da</strong>moukideblobisaTvis.<br />
miuxe<strong>da</strong>vad imisa, rom umciresobebis moTxovnebi lingvisturi <strong>da</strong> kulturuli<br />
uflebebisa saqarTvelos <strong>da</strong> qarTvelebis analogiuri moTxovnebis msgavsi iyo,<br />
qarTveli nacionalistebi maT legitimurad ar miiCnevdnen. amasTanave un<strong>da</strong> aRiniSnos,<br />
rom am avtonomiur regionebSi rusuli ena TamaSob<strong>da</strong> did rols, <strong>da</strong> osebisa <strong>da</strong><br />
afxazebis mier rusuli enis ZiriTad enad gamocxadebam gaaZliera qarTvelebis eWvi<br />
maT ukan ruseTis dgomisa <strong>da</strong> mxar<strong>da</strong>Weris Taobaze.<br />
SeiZleba iTqvas, rom osuri <strong>da</strong> afxazuri pretenziebi saqarTvelosTan mimarTebaSi<br />
lingvisturi nacionalizmis farglebs ar scdebo<strong>da</strong>, magram rigi mizezebis gamo, is<br />
seriozuli konfliqtis mizezad iqca. antikoloniuri <strong>da</strong> postkoloniuri (ruseTi am<br />
SemTxvevaSi) nacionalizmis talRaze awyobilma saqarTvelos xelisuflebam ver<br />
gaiTvaliswina is didi safrTxe, romelic am yovelives ukan imalebo<strong>da</strong>.<br />
kavkasiaSi mimdinare procesebis asaxsnelad, rigi mkvlevrebi <strong>da</strong> politikosebi<br />
xSirad mimarTaven hanTingtonis `civilizaciaTa konfliqtis~ Teorias. amasTan,<br />
mecnierul interess xSirad ga<strong>da</strong>faravs politikuri motivi, rodesac konfliqtSi<br />
monawile romelime mxare cdilobs `civilizaciur-religiuri SeuTavseblobis~ ideis<br />
gamoyenebas.<br />
SeiZleba Tu ara `civilizaciuri <strong>da</strong>razmvis~ (s.hanTingtoni) politikaze saubari<br />
<strong>kavkasiis</strong> konfliqtebTan mimarTebaSi? erTi SexedviT, TiTqos, es SesaZlebelia:<br />
ruseTi marTebulad ganixileba azerbaijanis winaaRmdeg somxeTis, xolo inguSeTis<br />
winaaRmdeg CrdiloeT oseTis mxar<strong>da</strong>mWerad. ruseTi xSirad miiCneva antimuslimur<br />
Zalad, romelic mxars uWers muslimebis SezRudvas, <strong>da</strong>wyebuli bosnii<strong>da</strong>n <strong>da</strong><br />
kosovo<strong>da</strong>n, mTeli <strong>kavkasiis</strong> CaTvliT _ tajikeTamde.<br />
magram, amave dros, ruseTi mxars uWer<strong>da</strong> aWarlebsa <strong>da</strong> afxazebs saqarTvelos<br />
winaaRmdeg. <strong>kavkasiis</strong> qveynebi<strong>da</strong>n ruseTi yvelaze mtrulad ganwyobilia saqarTvelos<br />
<strong>da</strong> ara azerbaijanis mimarT. aq `civilizaciur soli<strong>da</strong>robaze~ laparakic zedmetia.<br />
muslimur samyaroSi Znelad Tu iarsebebs erTiani pozicia azerbaijanisa <strong>da</strong><br />
CeCneTis mxar<strong>da</strong>saWerad. marTalia, mraval muslimur qveyanaSi iyo demonstraciebi,<br />
mimarTuli CeCneTSi ruseTis politikis winaaRmdeg, magram CeCenTa amboxs yvelaze<br />
Zlieri mxar<strong>da</strong>Wera mxolod baltiis qveynebsa <strong>da</strong> poloneTSi hqon<strong>da</strong>. aseve, swored<br />
sekularuli TurqeTi, <strong>da</strong> ara islamisturi irani yvelaze seriozulad uWer<strong>da</strong> mxars<br />
103