12.05.2015 Views

kavkasiis geografiuli garemo da mosaxleoba - Center for Social ...

kavkasiis geografiuli garemo da mosaxleoba - Center for Social ...

kavkasiis geografiuli garemo da mosaxleoba - Center for Social ...

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

cvladis roli xSirad ga<strong>da</strong>WarbebiT fasdeba <strong>da</strong>savlel mkvlevarTa mier. magaliTad,<br />

yarabaRis konfliqti warmodgenilia rogorc <strong>da</strong>pirispireba muslim azerbaijanelebsa<br />

<strong>da</strong> qristian somxebs Soris, aseve, CeCneTis omi — <strong>da</strong>pirispireba marTlmadidebel<br />

ruseTsa <strong>da</strong> muslim CeCnebs Soris. magram religia mxolod erT-erTia, <strong>da</strong> Tanac ara<br />

gamnsazRvreli, im faqtorTagan, romlebic gavlenas axdenen politikur <strong>da</strong> socialur<br />

cvlilebebze regionSi 215 . realurad ki, konfliqtebs am regionSi ganapirobebs rTuli<br />

saSinao, kulturuli, regionuli <strong>da</strong> saerTaSoriso faqtorebi. miuxe<strong>da</strong>vad imisa, rom<br />

yoveli situacia unikaluria, SeiZleba gamoiyos ramdenime faqtori, romlebic<br />

yvelgan moqmedebs. ZiriTad saSinao <strong>da</strong> kulturul faqtorTa ricxvs ganekuTvneba<br />

sabWoTa memkvidreoba, eTnikuri <strong>da</strong> religiuri gansxvavebani, tranziciis periodis<br />

sirTuleni, korufciis problema, rTuli ekonomikuri mdgomareoba <strong>da</strong> keTildReobis<br />

<strong>da</strong>bali done, rasac xSirad mohyveba Sejibri bunebrivi resursebisaTvis brZolaSi 216 .<br />

swored amitom, avtorebi skeptikurad arian ganwyobili uaxloes momavalSi regionSi<br />

stabiluri situaciis Seqmnis SesaZleblobisadmi, SeniSnaven ra, rom es qveynebi<br />

cdiloben erTdroulad ramdenime urTulesi miznis miRwevas: axali ekonomikuri<br />

sistemis Seqmnas, demokratiuli politikuri institutebis <strong>da</strong>mkvidrebas, axal<br />

nacionalur identurobaTa Camoyalibebas. <strong>da</strong>savleTis qveynebma es gza Tan<strong>da</strong>TanobiT,<br />

aTwleulebis <strong>da</strong>, xan<strong>da</strong>xan, saukuneebis manZilze ganvles, axali saxelmwifoebi ki amis<br />

miRwevas swrafad <strong>da</strong> erTbaSad cdiloben.<br />

mraval avtors eTnikuri mravalferovneba miaCnia ZiriTad saSinao faqtorad,<br />

romelic ganapirobebs <strong>da</strong>Zabulobis warmoSobas. sabWoTa periodSi konfliqtis iseTi<br />

potenciuri katalizatorebi, rogoricaa eTnikuri an religiuri mravalferovneba,<br />

Zlierad iTrgunebo<strong>da</strong>. postsabWoTa periodSi ki umciresobaTa mzardi konfliqturi<br />

ganwyobis mizezi diskriminacia ki ara, jgufuri identurobis gaZliereba iyo 217 .<br />

regionis saxelmwifoebi mravaleTnikuria. bevr maTgans sa<strong>da</strong>vo sazRvrebi aqvs,<br />

romlebic erTmaneTisagan yofen erTsa <strong>da</strong> igive erovnebebs (nationality).<br />

mravali konfliqtis mizezi sabWoTa kavSiris <strong>da</strong>Slamdel periodSi iZebneba.<br />

<strong>da</strong>Slis Semdeg Seqmnili axali saxelmwifoebi sustad momzadebuli iyvnen<br />

<strong>da</strong>moukideblobisaTvis. ama Tu im eTnikur jgufebs gauCn<strong>da</strong>T winaparTa miwi<strong>da</strong>n Sors<br />

yofnis SegrZneba. axal saxelmwifoTa sust centralur xelisuflebas ar SeeZlo am<br />

safrTxeebis kontrolireba. arastabiluroba regionSi axali ambavi ar iyo;<br />

separatistuli moZraobani <strong>da</strong> politikuri gamowvevebi arsebob<strong>da</strong> XX s. <strong>da</strong>sawyisSic.<br />

nacionalurma politikurma miTebma <strong>da</strong> istoriulma mexsierebam biZgi misca eTnikur<br />

konfliqtebs. ramdena<strong>da</strong>c eTnikuri tradiciebi kulturuli identurobis<br />

safuZvelia, imdenadve maT SeuZliaT destruqciuli rolis Sesruleba 218 . mravali<br />

saSinao <strong>da</strong> kulturuli faqtori gareSe ZalTa gavlenisa <strong>da</strong> Carevis SesaZleblobas<br />

qmni<strong>da</strong>, rac kidev ufro amwvaveb<strong>da</strong> konfliqtur situaciebs.<br />

sabWoTa kavSiris <strong>da</strong>Sla <strong>da</strong> konfliqturi identurobebi. konfliqtebis erT-erTi<br />

TvalsaCino wyaro ara marto kavkasiaSi, aramed mTel meore msoflio omisSemdgom<br />

msoflioSi iyo Tav<strong>da</strong>pirveli, Zveli identurobebis gamococxleba — rogoricaa tomi,<br />

eTnikuroba (ethnicity) an religia. es identurobebi arc Tan<strong>da</strong>yolilia <strong>da</strong> arc<br />

statikuri. isini mWidro<strong>da</strong>a <strong>da</strong>kavSirebuli socialur <strong>da</strong> politikur <strong>garemo</strong>ebebTan;<br />

kerZod, maT gamococxlebaze did gavlenas axdens politikuri procesebi. eTnikuri<br />

mobilizacia, rogorc wesi, xdeba sxva erTobasTan konfliqtis atmosferoSi. am<br />

215 Crossroads and Conflict. Security and Foreign Policy in the Caucasus and Central Azia. Ed.by Gary K.Bertsch, Cassady Craft,<br />

Scott F.Jones, and Michael Beck. Routledge, New York-London, 2000, p.8.<br />

216<br />

iqve.<br />

217 iqve.<br />

218 iqve, gv.5.<br />

93

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!