12.05.2015 Views

kavkasiis geografiuli garemo da mosaxleoba - Center for Social ...

kavkasiis geografiuli garemo da mosaxleoba - Center for Social ...

kavkasiis geografiuli garemo da mosaxleoba - Center for Social ...

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

samxreT <strong>kavkasiis</strong> xelsayreli geopolitikuri mdebareobis gamo, romelmac es regioni<br />

<strong>da</strong>savlelTa yuradRebis sferoSi moaqcia, igi, CrdiloeTisagan gansxvavebiT, ufro<br />

advilad `<strong>da</strong>usxlta~ xeli<strong>da</strong>n `did mezobels~ <strong>da</strong> meti Sansic aqvs <strong>da</strong>moukideblobisa <strong>da</strong><br />

saxelmwifoebriobis sruli ganxorcielebis, demokratiuli sistemis aSenebisaTvis.<br />

amasTan, geopolitikuri TvalsazrisiT, saqarTvelos unikaluroba isaa, rom igi<br />

saxmeleTo <strong>da</strong> sahaero komunikaciebis gzazecaa <strong>da</strong> sazRvao sanapirosac flobs, riTac<br />

kavSiri aqvs msoflio okeanesTan. amdenad, igi aziisa <strong>da</strong> evropis <strong>da</strong>makavSirebeli<br />

umoklesi gzaa. amitom vinc flobs saqarTvelos, flobs kavkasiasac. ase iyo istoriula<strong>da</strong>c,<br />

ris gamo saqarTvelo yovelTvis iyo sxva<strong>da</strong>sxva <strong>da</strong>mpyroblis interesis sagani.<br />

igi Tavisi ekonomikuri sakontaqto funqciiT, saerTaSoriso TanamSromlobiT,<br />

Tavisufali vaWrobiT <strong>da</strong> in<strong>for</strong>maciis gacvliT warmoadgen<strong>da</strong> civilizaciaTa<br />

sazRvarze sxva<strong>da</strong>sxva eTnokulturuli tradiciis Sexvdris areals.<br />

aseTive funqcia aRidgina saqarTvelom sabWoTa kavSiris <strong>da</strong>Slis Semdeg, rodesac<br />

igi amerikis SeerTebuli Statebisa <strong>da</strong> ruseTis strategiuli interesebis sferoSi<br />

moeqca. es saSualebas aZlevs saqarTvelos, gansazRvros Tavisi adgili msoflios<br />

politikur <strong>da</strong> ekonomikur rukaze.<br />

<strong>kavkasiis</strong> regionis globaluri mniSvnelobis aRniSvnasTn erTad, eqspertebi<br />

gansakuTrebiT amaxvileben yuradRebas mis eTnikur <strong>da</strong> konfesiur siWreleze, ris<br />

gamoc Znelia aq arsebuli eTnikuri <strong>da</strong> religiuri <strong>da</strong>pirispirebebis <strong>da</strong>regulireba.<br />

ufro metic, politologTa nawili pesimisturad uyurebs regionSi stabilurobis<br />

miRwevis SesaZleblobas, radgan, roca regionSi ori hegemoni ibrZvis gavlenisaTvis, iq<br />

konfliqti arasodes ga<strong>da</strong>wydeba 154 .<br />

<strong>kavkasiis</strong> Sinaganad arastabilur qveynebs aqvT sasazRvro problemebi, CarTulni<br />

arian teritoriul, eTnikur <strong>da</strong> religiur areulobaSi. amave dros, msoflios<br />

usafrTxoebis sistema mniSvnelovanwila<strong>da</strong>a <strong>da</strong>mokidebuli kavkasiaSi mimdinare<br />

procesebsa <strong>da</strong> regionis stabilurobaze. aq ki, saqarTvelos umniSvnelovanesi roli<br />

ekisreba, rag<strong>da</strong>n mxolod mas aqvs istoriulad mWidro urTierTobis gamocdileba<br />

regionis yvela xalxTan <strong>da</strong> qveyanasTan.<br />

<strong>kavkasiis</strong> momavalTan <strong>da</strong>kavSirebiT, tradiciulad, ori ZiriTadi varianti ganixileba.<br />

optimisturi versiis Tanaxmad, saqaTvelo, azerbaijani <strong>da</strong> somxeTi un<strong>da</strong><br />

mixvdnen, rom mWidro TanamSromloba <strong>da</strong> regionuli integracia saSualebas miscems,<br />

ufro srulad gamoiyenon geoekonomikuri potenciali <strong>da</strong> amiT ganimtkicon<br />

<strong>da</strong>moukidebloba <strong>da</strong> suvereniteti. pesimisturi versiiT, samxreT <strong>kavkasiis</strong> sami<br />

saxelmwifo sakmarisad ganviTarebuli ar aris imisaTvis, rom airCion integraciisa <strong>da</strong><br />

kompromisebis gza <strong>da</strong> mihyvnen am gzas bolomde, gare Zalebis nebisagan <strong>da</strong>moukideblad.<br />

isini saubroben kavkasiaSi ori metoqe aliansis (ruseTi-irani-somxeTi; saqarTveloazerbaijani-TurqeTi)<br />

wamoqmnaze gare Zalebis monawileobiT 155 .<br />

mkvlevarTa nawili xazgasmiT aRniSnavs <strong>kavkasiis</strong> xalxebis gansakuTrebul<br />

istoriul gamocdilebas civilizaciur-kulturuli TanamSromlobis sferoSi.<br />

magaliTad, poloneli Teologi, filosofosi <strong>da</strong> kulturologi avgust peter kirSi<br />

(1916-2002) gar<strong>da</strong>cvalebamde cota xniT adre wer<strong>da</strong>: `kavkasia aris is regioni, sa<strong>da</strong>c<br />

samma umTavresma kulturam, religiam, azrovnebis meTodma, mentalobam _ uZvelesma<br />

iu<strong>da</strong>izmma, evropulma qristianobam <strong>da</strong> aRmosavlurma islamma _ mSvidobiani<br />

Tanaarsebobis TvalsaCino <strong>da</strong> xelSesaxebi magaliTi misces kacobriobas. dRes, 2001<br />

154<br />

ix.: xuciSvili q. religiuri situaciis cvlileba <strong>da</strong> usafrTxoebis problema Tanamedrove sqarTveloSi.<br />

Tb., 2004, gv. 33.<br />

155<br />

utiaSvili S. <strong>kavkasiis</strong> usafrTxoebis perspeqtivebi. “mSvidobiani kavkasia”? — saqarTvelos<br />

strategiuli kvlevevbisa <strong>da</strong> ganviTarebis centris biuleteni, 41, 2000, agvisto, gv.37.<br />

65

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!