kavkasiis geografiuli garemo da mosaxleoba - Center for Social ...
kavkasiis geografiuli garemo da mosaxleoba - Center for Social ...
kavkasiis geografiuli garemo da mosaxleoba - Center for Social ...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
samxreT <strong>kavkasiis</strong> xelsayreli geopolitikuri mdebareobis gamo, romelmac es regioni<br />
<strong>da</strong>savlelTa yuradRebis sferoSi moaqcia, igi, CrdiloeTisagan gansxvavebiT, ufro<br />
advilad `<strong>da</strong>usxlta~ xeli<strong>da</strong>n `did mezobels~ <strong>da</strong> meti Sansic aqvs <strong>da</strong>moukideblobisa <strong>da</strong><br />
saxelmwifoebriobis sruli ganxorcielebis, demokratiuli sistemis aSenebisaTvis.<br />
amasTan, geopolitikuri TvalsazrisiT, saqarTvelos unikaluroba isaa, rom igi<br />
saxmeleTo <strong>da</strong> sahaero komunikaciebis gzazecaa <strong>da</strong> sazRvao sanapirosac flobs, riTac<br />
kavSiri aqvs msoflio okeanesTan. amdenad, igi aziisa <strong>da</strong> evropis <strong>da</strong>makavSirebeli<br />
umoklesi gzaa. amitom vinc flobs saqarTvelos, flobs kavkasiasac. ase iyo istoriula<strong>da</strong>c,<br />
ris gamo saqarTvelo yovelTvis iyo sxva<strong>da</strong>sxva <strong>da</strong>mpyroblis interesis sagani.<br />
igi Tavisi ekonomikuri sakontaqto funqciiT, saerTaSoriso TanamSromlobiT,<br />
Tavisufali vaWrobiT <strong>da</strong> in<strong>for</strong>maciis gacvliT warmoadgen<strong>da</strong> civilizaciaTa<br />
sazRvarze sxva<strong>da</strong>sxva eTnokulturuli tradiciis Sexvdris areals.<br />
aseTive funqcia aRidgina saqarTvelom sabWoTa kavSiris <strong>da</strong>Slis Semdeg, rodesac<br />
igi amerikis SeerTebuli Statebisa <strong>da</strong> ruseTis strategiuli interesebis sferoSi<br />
moeqca. es saSualebas aZlevs saqarTvelos, gansazRvros Tavisi adgili msoflios<br />
politikur <strong>da</strong> ekonomikur rukaze.<br />
<strong>kavkasiis</strong> regionis globaluri mniSvnelobis aRniSvnasTn erTad, eqspertebi<br />
gansakuTrebiT amaxvileben yuradRebas mis eTnikur <strong>da</strong> konfesiur siWreleze, ris<br />
gamoc Znelia aq arsebuli eTnikuri <strong>da</strong> religiuri <strong>da</strong>pirispirebebis <strong>da</strong>regulireba.<br />
ufro metic, politologTa nawili pesimisturad uyurebs regionSi stabilurobis<br />
miRwevis SesaZleblobas, radgan, roca regionSi ori hegemoni ibrZvis gavlenisaTvis, iq<br />
konfliqti arasodes ga<strong>da</strong>wydeba 154 .<br />
<strong>kavkasiis</strong> Sinaganad arastabilur qveynebs aqvT sasazRvro problemebi, CarTulni<br />
arian teritoriul, eTnikur <strong>da</strong> religiur areulobaSi. amave dros, msoflios<br />
usafrTxoebis sistema mniSvnelovanwila<strong>da</strong>a <strong>da</strong>mokidebuli kavkasiaSi mimdinare<br />
procesebsa <strong>da</strong> regionis stabilurobaze. aq ki, saqarTvelos umniSvnelovanesi roli<br />
ekisreba, rag<strong>da</strong>n mxolod mas aqvs istoriulad mWidro urTierTobis gamocdileba<br />
regionis yvela xalxTan <strong>da</strong> qveyanasTan.<br />
<strong>kavkasiis</strong> momavalTan <strong>da</strong>kavSirebiT, tradiciulad, ori ZiriTadi varianti ganixileba.<br />
optimisturi versiis Tanaxmad, saqaTvelo, azerbaijani <strong>da</strong> somxeTi un<strong>da</strong><br />
mixvdnen, rom mWidro TanamSromloba <strong>da</strong> regionuli integracia saSualebas miscems,<br />
ufro srulad gamoiyenon geoekonomikuri potenciali <strong>da</strong> amiT ganimtkicon<br />
<strong>da</strong>moukidebloba <strong>da</strong> suvereniteti. pesimisturi versiiT, samxreT <strong>kavkasiis</strong> sami<br />
saxelmwifo sakmarisad ganviTarebuli ar aris imisaTvis, rom airCion integraciisa <strong>da</strong><br />
kompromisebis gza <strong>da</strong> mihyvnen am gzas bolomde, gare Zalebis nebisagan <strong>da</strong>moukideblad.<br />
isini saubroben kavkasiaSi ori metoqe aliansis (ruseTi-irani-somxeTi; saqarTveloazerbaijani-TurqeTi)<br />
wamoqmnaze gare Zalebis monawileobiT 155 .<br />
mkvlevarTa nawili xazgasmiT aRniSnavs <strong>kavkasiis</strong> xalxebis gansakuTrebul<br />
istoriul gamocdilebas civilizaciur-kulturuli TanamSromlobis sferoSi.<br />
magaliTad, poloneli Teologi, filosofosi <strong>da</strong> kulturologi avgust peter kirSi<br />
(1916-2002) gar<strong>da</strong>cvalebamde cota xniT adre wer<strong>da</strong>: `kavkasia aris is regioni, sa<strong>da</strong>c<br />
samma umTavresma kulturam, religiam, azrovnebis meTodma, mentalobam _ uZvelesma<br />
iu<strong>da</strong>izmma, evropulma qristianobam <strong>da</strong> aRmosavlurma islamma _ mSvidobiani<br />
Tanaarsebobis TvalsaCino <strong>da</strong> xelSesaxebi magaliTi misces kacobriobas. dRes, 2001<br />
154<br />
ix.: xuciSvili q. religiuri situaciis cvlileba <strong>da</strong> usafrTxoebis problema Tanamedrove sqarTveloSi.<br />
Tb., 2004, gv. 33.<br />
155<br />
utiaSvili S. <strong>kavkasiis</strong> usafrTxoebis perspeqtivebi. “mSvidobiani kavkasia”? — saqarTvelos<br />
strategiuli kvlevevbisa <strong>da</strong> ganviTarebis centris biuleteni, 41, 2000, agvisto, gv.37.<br />
65