12.05.2015 Views

kavkasiis geografiuli garemo da mosaxleoba - Center for Social ...

kavkasiis geografiuli garemo da mosaxleoba - Center for Social ...

kavkasiis geografiuli garemo da mosaxleoba - Center for Social ...

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

eTnikur uTanxmoebaTa kompromisuli ga<strong>da</strong>wyvetis saSualebad miiCneven. sabWoTa<br />

kavSiri <strong>da</strong>, kerZod, kavkasia, mravali mizezis gamo, am saerTo tendencii<strong>da</strong>n<br />

gamonakliss warmoadgens. avtonomiuri umciresobani ajanydnen, araavtonomiurebTan<br />

ki aseTi niSnebi iSviaTad SeiniSnebo<strong>da</strong>. samxreT <strong>kavkasiis</strong> konfliqtebis meore<br />

<strong>da</strong>maxasiaTebeli niSania ajanyebuli umciresobebis gare mxar<strong>da</strong>Wera. CeCneTi <strong>da</strong> oseTinguSeTi<br />

mainc gamonaklisia am TvalsazrisiT. marTalia, umetes SemTxvevaSi yvela<br />

konfliqti fasdeba rogorc `eTnikuri~ an `religiuri~, magram ze<strong>da</strong>piruli analizic<br />

ki cxadyofs aseTi martivi axsnis arasworobas. isini, pirvel rigSi, politikuri<br />

konfliqtebia teritoriaTa <strong>da</strong> maTi flobis uflebis gamo. sinamdvileSi es<br />

konfliqtebi eTnikurobis politizacias ukavSirdeba, ramac pirvelad aSkarad Tavi<br />

iCina 1987-89 ww., Tumca maTi saTaveebi gacilebiT adreul periodSi iZebneba.<br />

saWiroa mokled SevexoT <strong>kavkasiis</strong> konfliqtebis politikuri diskursis erT<br />

mxaresac, romelsac SeiZleba regionis politikuri orientaciis sakiTxic ewodos.<br />

Tumca isic gasarkvevia, marTebulia Tu ara saubari saerTo-kavkasiur (an, Tun<strong>da</strong>c,<br />

samxreTkavkasiur) politikur orientaciaze. samxreT <strong>kavkasiis</strong> konfliqtebze<br />

msjelobisas saWiroa TviT samxreT <strong>kavkasiis</strong> qveynebis marTebuli identifikacia.<br />

saWiroa maTi identuroba ufro mkafiod ganisazRvros, vidre amis saSualebas iZleva<br />

maTi moazreba postsabWouri sivrcis nawilad.<br />

konfliqtebis WeSmariti mizezebis gasarkvevad saWiro iqneba cota Soreul<br />

periods mivmarToT, kerZod, im xanas, roca ruseTi kavkasiaSi <strong>da</strong>mkvidrebas iwyeb<strong>da</strong>.<br />

rogorc cnobilia, samxreT kavkasiasi <strong>da</strong>samkvidreblad ruseTs XIX saukunis<br />

<strong>da</strong>sawyisi<strong>da</strong>n 70-ian wlebamde periodi <strong>da</strong>sWir<strong>da</strong>. paralelurad, igi CrdiloeT<br />

kavkasiaSi mZime oms awarmoeb<strong>da</strong>. Tavis gavlenas igi nacadi xerxiT — adgilobriv<br />

elitebze <strong>da</strong>yrdnobiT amkvidreb<strong>da</strong>. es taqtika warmatebiT iqna gamoyenebuli saqar-<br />

Tvelosa <strong>da</strong> somxeTSi. qarTvelebsa <strong>da</strong> somxebs hqon<strong>da</strong>T nacionaluri identurobis<br />

ganviTarebuli grZnoba, rasac ver vityviT Tanamedrove azerbaijanze, romlis<br />

teritoria <strong>da</strong>yofili iyo iranis Sahebis <strong>da</strong>qvemdebarebaSi myof saxanoebad.<br />

somxebi umniSvnelovanes rols asrulebdnen kavkasiaSi ruseTis batonobis mTel<br />

periodSi, iyvnen ra rusebis mokavSireebi <strong>da</strong> ekavaT mniSvnelovani Tanamdebobani<br />

administraciaSi. rogorc Tadeusz Swietochowski aRniSnavs, ruseTi mudmivad cdilob<strong>da</strong><br />

demografiuli viTarebis Secvlas samxreT kavkasiaSi, ubiZgeb<strong>da</strong> ra muslim azerbaijanelebs<br />

ga<strong>da</strong>saxlebisaken <strong>da</strong> xels uwyob<strong>da</strong> qristian somxebis didi raodenobis<br />

Semosvlas.<br />

Tumca azerbaijanuli ena XV saukuni<strong>da</strong>n ukve farTod iyo gavrcelebuli rogorc<br />

saliteraturo ena, erTiani saxelmwifos tradicia ar arsebob<strong>da</strong>.<br />

TurqmanCais zavi tragedia iyo azerbaijaneli xalxisaTvis. man md. araqsiT gayo<br />

maTi teritoria, es sazRvari dResac yofs azebaijanel xalxs. es <strong>da</strong>yofa ar aris<br />

mxolod politikuri; ganvlili drois manZilze ori azerbaijanis sazogadoebebi <strong>da</strong><br />

kulturebi arsebiTad gansxvavebuli gax<strong>da</strong>.<br />

Tadeusz Swietochowski Tavis wignSi `ruseTi <strong>da</strong> azerbaijani~ svams marTebul kiTxvas:<br />

ramden xans SeiZleba esoden gansxvavebul imperiaTa SemadgenlobaSi moqceulma orad<br />

gayofilma xalxma SeinarCunos is, rac maT saerTo aqvT? pirveli aseTi elementi enaa.<br />

ruseTis SemadgenlobaSi myofi azerbaijanelebi Tavisuflad flobdnen rusul enas,<br />

imdenad, rom sabWoTa ganaTlebamiRebuli elitisaTvis rusuli iqca ZiriTad enad,<br />

mSobliurma enam ki meore adgili <strong>da</strong>ikava. miuxe<strong>da</strong>vad imisa, rom aq `rusifikacias~ ar<br />

miuRwevia iseTi donisaTvis, rogorc CrdiloeT kavkasiasa <strong>da</strong> centralur aziaSi,<br />

rusulma enam mainc didi zegavlena iqonia CrdiloeT azerbaijanze. araqsis samxreTiT<br />

aseTive pozicia aqvs sparsuls. <strong>da</strong> mainc, kulturisa <strong>da</strong> identurobis TvalsazrisiT,<br />

89

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!