kavkasiis geografiuli garemo da mosaxleoba - Center for Social ...
kavkasiis geografiuli garemo da mosaxleoba - Center for Social ...
kavkasiis geografiuli garemo da mosaxleoba - Center for Social ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
`erTiani kavkasiuri saxlis~ idea <strong>da</strong> misi realizaciis<br />
mcdelobani XX s. 90-iani wlebis <strong>da</strong>sawyisSi.<br />
`mSvidobiani <strong>kavkasiis</strong>~ idea rogorc s.hanTingtonis<br />
versiis alternativa. misi politikuri Seferiloba<br />
civilizaciaTa konfliqtis prognozis mixedviT, xalxebi, romlebic civilizaciaTa<br />
gamyof mijnebze cxovroben, ganwirulni arian civilizaciaTa Soris<br />
aRmocenebuli sisxlismRvreli brZolis velad qcevisaTvis. es arcTu saxarbielo<br />
perspeqtiva biZgs aZlevs identurobis problemaTa kvlevas. Tu imasac gavixsenebT,<br />
rom kulturaTa <strong>da</strong> civilizaciaTa gzajvaredinze mcxovreb xalxTa istoriuli<br />
warsuli, rogorc wesi, TviTga<strong>da</strong>rCenisaTvis brZolis <strong>for</strong>maTa Ziebisa <strong>da</strong> maTi metnaklebad<br />
warmatebuli realizaciis saxiT warmogvidgeba, naTeli gaxdeba am xalxTa<br />
gansakuTrebuli interesi aRniSnuli problematikisadmi.<br />
dRes msoflioSi mimdinareobs, erTi mxriv, internacionalizaciis, universalizaciisa<br />
<strong>da</strong> globalizaciis, meore mxriv ki, fragmentaciis, lokalizaciis, renacionalizaciis<br />
procesi. pirveli procesis farglebSi kulturuli <strong>da</strong> civilizaciuri<br />
sxvaobani iSleba, erTdroulad ki mimdinareobs msoflios mravali xalxisa <strong>da</strong><br />
qveynisaTvis saerTo ekonomikuri <strong>da</strong> politikuri institutebis <strong>for</strong>mireba. meore<br />
procesis arsi gulisxmobs qveynebs, regionebs, civilizaciebs SigniT nacionaluri,<br />
eTnikuri midrekilebebis aRorZinebas. rogorc bolo 10-15 wlis gamocdileba<br />
gvaCvenebs, kavkasiaSi am procesma ukiduresi <strong>for</strong>mebi miiRo.<br />
kavkasia is regionia, romlisTvisac mravali saukunis manZilze <strong>da</strong>maxasiaTebeli<br />
iyo integraciuli <strong>da</strong> dezintegraciuli, centriskenuli <strong>da</strong> centri<strong>da</strong>nuli tendenciebis<br />
organuli Serwyma. es Zalebi dinamikur wonasworobaSi iyo.<br />
postsabWoTa periodis Tavisebureba isaa, rom mTel kavkasiur sivrceSi<br />
upiratesoba centri<strong>da</strong>nuli, dezintegraciuli procesebis mxares aRmoCn<strong>da</strong>.<br />
istoriulad, ama Tu im saxis kavkasiuri erTobis Seqmnis cdebs safuZvlad<br />
politikuri realiebi edo. ara mxolod politikuri qmedebani, aramed aseT erTobaTa<br />
SesaZlo an realuri arsebobis TviT ideebic ki ufro politikuri koniunqturi<strong>da</strong>n<br />
gamomdinare Cans, vidre wmin<strong>da</strong> mecnieruli analizi<strong>da</strong>n.<br />
erTiani <strong>kavkasiis</strong> ideas, ZiriTa<strong>da</strong>d, politikuri momentebi rom ganapirobeb<strong>da</strong>, es<br />
XX saukunis miwurulis movlenebiTac <strong>da</strong><strong>da</strong>stur<strong>da</strong>. 90-iani wlebis <strong>da</strong>sawyisSi `erTiani<br />
kavkasiuri saxlis~ koncefcia sabWoTa kavSiris <strong>da</strong>SliT Seqmnilma axalma viTarebam <strong>da</strong><br />
ruseTTan konfrontaciis paTosma ganapiroba. Tavad es `saxli~ ideis avtorebs<br />
sxva<strong>da</strong>sxvagvarad warmoedginaT: saubari iyo xan `kavkasiur parlamentze~, xan<br />
evrogaerTianebis tipis erTobaze. magram mxedvelobis miRma rCebo<strong>da</strong> is <strong>garemo</strong>eba,<br />
rom aseTi tipis gaerTianeba emyareba saerTo msoflmxedvelobas (<strong>da</strong>fuZnebuls<br />
religiaze), saerTo faseulobebs, saerTo ekonomikur sistemas, saerTo in<strong>for</strong>maciul<br />
sivrcesa <strong>da</strong> sxva faqtorebs, romlebic <strong>kavkasiis</strong> SemTxvevaSi ar arsebob<strong>da</strong>. amitomac<br />
`erTiani kavkasiuri saxlis~ Seqmnis saqme deklaraciebis iqiT ar wasula.<br />
erTaderTi, ris xorcSesxmis mcdelobis mowmenic gavxdiT, 90-iani wlebis<br />
<strong>da</strong>sawyisSi Seqmnili <strong>kavkasiis</strong> mTiel xalxTa konfederacia gaxl<strong>da</strong>T, romelic maleve<br />
ga<strong>da</strong>keT<strong>da</strong> <strong>kavkasiis</strong> xalxTa konfederaciad. `perestroikis~ Semdgom periodSi samxreT<br />
<strong>kavkasiis</strong> respublikebis saxiT imier<strong>kavkasiis</strong> mTielebs magaliTi miecaT <strong>da</strong>moukideblobisaTvis<br />
brZolaSi, Tumca imave xanebSi am moZraobas alternativa gamouCn<strong>da</strong>.<br />
1989 wlis 25-26 agvistos soxumSi Sedga <strong>kavkasiis</strong> mTieli xalxebis I yriloba,<br />
romlis mizani iyo federaluri respublikis Seqmna. yrilobam <strong>da</strong>afuZna `<strong>kavkasiis</strong><br />
mTiel xalxTa asamblea~ romelsac saTaveSi Caudga yabardoeli musa (iuri) Sanibovi —<br />
yofili komkavSiruli <strong>da</strong> partiuli funqcioneri, imJamad yabardo-balyareTis<br />
52