kavkasiis geografiuli garemo da mosaxleoba - Center for Social ...
kavkasiis geografiuli garemo da mosaxleoba - Center for Social ...
kavkasiis geografiuli garemo da mosaxleoba - Center for Social ...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
gavrcelebuli iyo <strong>kavkasiis</strong> (qalkedoniti somxebi, albanuri monofizituri <strong>mosaxleoba</strong>,<br />
CrdiloeT kavkasia) mosaxleobis ara mxolod warCinebulTa wreSi, aramed farTo<br />
fenebSic.<br />
is, rom kavkasia, Tanamedrove politikuri terminologiiT, erTiani geopolitikuri<br />
sivrce iyo, kargad hqon<strong>da</strong>T gacnobierebuli maSindel politikur <strong>da</strong><br />
kulturul moRvaweebs 112 . amis <strong>da</strong>sturia XI s. 70-ian wlebSi Seqmnili koncefcia,<br />
romelic leonti mrovels ekuTvnis 113 . mas un<strong>da</strong> <strong>da</strong>esabuTebina kavkasiuri samyaros<br />
erToba <strong>da</strong> saqarTvelos mmarTvelTa kursis safuZvlianoba, romelic <strong>kavkasiis</strong><br />
gaerTianebisken iyo mimarTuli. amave dros, leonti mrovelis TxzulebaSi mkafiod<br />
vlindeba swored gaerTianebis procesSi warmoSobili Teoriuli interesi xalxTa<br />
klasifikaciisa <strong>da</strong> maTi <strong>geografiuli</strong> gansaxlebis sakiTxebisadmi 114 . <strong>da</strong>axloebiT amave<br />
periodSi yalibdeba qarTuli mesianisturi idea, romelic emyarebo<strong>da</strong> rwmenas, rom<br />
qarTul enas gansakuTrebuli misia ekisreba; qristes kvarTi saqarTveloSia;<br />
saqarTvelo RvTismSoblis wilxvedri qveyanaa; bagrationebi RvTiuri warmomavlobisani<br />
aran. es idea imave mizans emsaxurebo<strong>da</strong>, rasac leonti mrovelis koncefcia <strong>da</strong><br />
did rols asruleb<strong>da</strong> XI-XII ss. saqarTvelos kulturul <strong>da</strong> politikur cxovrebaSi.<br />
mesianizmi ganekuTvneba politikuri azrovnebisa <strong>da</strong> qcevis mdgrad stereotipTa<br />
ricxvs, romlebic garkveul viTarebaSi yalibdeba <strong>da</strong> droSi praqtikulad ucvlelia.<br />
Tumca qarTuli mesianisturi idea `dRegrZelobiT~ swore<strong>da</strong>c rom ar gamoirCeva.<br />
enasTan erTad <strong>da</strong> enis meSveobiT, erTiani <strong>kavkasiis</strong> CamoyalibebaSi udides rols<br />
asruleb<strong>da</strong> sarwmunoeba. saqarTvelos — Camoyalibebadi erTobis centris — meSveobiT<br />
qristianoba vrceldebo<strong>da</strong> CrdiloeT kavkasiaSi, sa<strong>da</strong>c arsebob<strong>da</strong> saepiskoposo<br />
kaTedrebi, mkvidrdebo<strong>da</strong> saqarTvelos politikuri <strong>da</strong> kulturuli zegavlena.<br />
`qarTvel mefeebs mSvenivrad esmo<strong>da</strong>T ideologiis mniSvneloba, amiT aixsneba maTi<br />
mcdeloba, <strong>da</strong>viT aRmaSenebli<strong>da</strong>n moyolebuli, qalkedonur mrwamsze moeqciaT<br />
monofiziti somxebi” 115 .<br />
ra saxisa iqnebo<strong>da</strong> `didi samyaro _ kavkasia~, romelic saqarTvelos, rogorc<br />
birTvis, garSemo yalibdebo<strong>da</strong>, miiReb<strong>da</strong> Tu ara igi calke civilizaciis an<br />
subcivilizaciis saxes, Zneli saTqmelia, magram faqtia, rom erTiani geopolitikuri<br />
sivrcis Seqmnis mcdelobas Tan axl<strong>da</strong> misi ideologiuri <strong>da</strong> kulturuli safuZvlebis<br />
uzrunvelyofisaken mimarTuli RonisZiebani, romlebic met-naklebi warmatebiT<br />
xorcieldebo<strong>da</strong>.<br />
samxreT <strong>da</strong> CrdiloeT <strong>kavkasiis</strong> mravalerovani, mravalkulturuli <strong>da</strong><br />
multireligiuri saxelmwifos saqarTvelos irgvliv gaerTianeba metad mniSvnelovani<br />
faqtori iyo <strong>kavkasiis</strong> erTiani geopolitikuri sivrcisa <strong>da</strong> kulturis homogenizaciis<br />
Tu ara, erTgvari gamTlianebis TvalsazrisiT, <strong>da</strong> amave dros, yoveli Semadgeneli<br />
nawilis specifikurobis ganviTarebisaTvis 116 .<br />
magram kavkasiuri erTobis istoria xanmokle aRmoCn<strong>da</strong>. rogorc l.tuxaSvili<br />
aRniSnav<strong>da</strong>, saqarTvelom ver SesZlo ganexorcielebina eqspansiis ori yvelaze<br />
efeqturi <strong>for</strong>ma: ekonomikuri eqspansia _ ganviTarebuli savaWro kapitalis mier<br />
gavlenis qveS myofi provinciebis ekonomikuri aTviseba (am donisaTvis saqarTvelos<br />
112 musxeliSvili d. kavkasiuri politika Sua saukuneebis saqarTveloSi (XIII saukunemde). — qarTuli<br />
diplomatia (weliwdeuli), V, Tb., 1998, gv.13.<br />
113 leonti mroveli. cxovreba qarTvelTa mefeTa. — qarTlis cxovreba, I.. Tb., 1955.<br />
114 kekeliZe k. xalxTa klasifikaciisa <strong>da</strong> <strong>geografiuli</strong> ganrigebis sakiTxebi Zvel qarTul mwerlobaSi. _<br />
kekeliZe k. etiudebi Zveli qarTuli literaturis istorii<strong>da</strong>n, I. Tb., 1956, gv.169-182.<br />
115 Лордкипанидзе М. К вопросу «Кавказского единого дома». - Caucasica (The Journal of Caucasian Studies). Volume 2.<br />
Tbilisi, 1998, с.168.<br />
116 kaSia j. mijaWvuli saqarTvelo – Jurn.: iveria (qarTul-evropuli institutis Jurnali), # 3, Tbilisibriuseli,<br />
1993, gv.7-8.<br />
50