kavkasiis geografiuli garemo da mosaxleoba - Center for Social ...
kavkasiis geografiuli garemo da mosaxleoba - Center for Social ...
kavkasiis geografiuli garemo da mosaxleoba - Center for Social ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Seadgendnen mxolod 11 seqtembris tragediis uSualo organizatorebi <strong>da</strong> maTi<br />
TanamgrZnobni, romlebic <strong>da</strong>bejiTebiT usvamdnen xazs civilizaciuri <strong>da</strong>pirispirebisa<br />
<strong>da</strong> Seurigeblobis Temas), ramac gamoxatuleba aSS-sa <strong>da</strong> misi mokavSireebis praqtikul<br />
qmedebaSi pova, mecnierebi ki, TviTrefleqsiisa <strong>da</strong> distancirebis gamocdili xerxiT,<br />
Seudgnen momx<strong>da</strong>ris mizezebis Zebnasa <strong>da</strong> gamosavlis Ziebas.<br />
<strong>da</strong>vubrundeT <strong>kavkasiis</strong> Temas. 1996 wels s.hanTingtoni aRniSnav<strong>da</strong>, rom `Tu Cven<br />
seriozulad vfiqrobT msoflios Sesaxeb <strong>da</strong> aqtiura<strong>da</strong>c vmonawileobT masSi<br />
mimdinare procesebSi, aucilebelia realobis erTgvari gamartivebuli sqemis,<br />
Teoriis, koncefciis, modelisa Tu paradigmis arseboba~. es aucilebloba mwvaved<br />
igrZnoba kavkasiasTan mimarTebaSic. <strong>kavkasiis</strong> saerTaSoriso urTierTobaTa interpretaciisaTvis<br />
samecniero literaturaSi ramdenime paradigmaa SemoTavazebuli:<br />
globalizacia, ZalTa wonasworoba (romelic gulisxmobs, rom saWiroa mWidro<br />
kavSirebis <strong>da</strong>myareba saqarTvelosa <strong>da</strong> azerbaijans, an saqarTvelosa <strong>da</strong> ruseTs Soris),<br />
civilizaciaTa Sejaxebis Teoria <strong>da</strong> sxv. am ukanasknelma didi gavlena iqonia <strong>kavkasiis</strong><br />
problemaTa samecniero <strong>da</strong> politikur analizze. am Teoriis ZiriTadi argumenti is<br />
aris, rom saerTaSoriso urTierTobebSi kulturas <strong>da</strong> identurobas ga<strong>da</strong>mwyveti<br />
mniSvneloba eniWeba; identuroba ganmsazRvrel gavlenas axdens socialur qcevaze,<br />
misi roli mniSvnelovnad gaizar<strong>da</strong> `civi omis~ saerTaSoriso struqturis <strong>da</strong>Slis<br />
Semdeg, roca yvelaze mZafri identuroba civilizaciuri identurobaa. igi ganixileba<br />
rogorc <strong>da</strong>moukidebeli faqtori, romelic gavlenas axdens a<strong>da</strong>mianTa interesebis<br />
gansazRvrasa <strong>da</strong> maT Semdgom qmedebaze.<br />
magram arsebobs sxvagvari mosazreba, kerZod, mkvlevarTa nawili aRniSnavs, rom<br />
identuroba momgebian iaraRad maSin iqceva, rodesac misi gamoyeneba awyobT. igi<br />
Zlierdeba liderTa mier miTebis Seqmnis strategiis gamoyenebiT, masebis mobilizaciis<br />
mizniT, Zalauflebis zrdisa <strong>da</strong> misTvis kanonieri saxis misaniWeblad. amitom,<br />
SesaZloa, analizisaTvis Sesaferisi paradigma racionaluri arCevani <strong>da</strong> Zalis<br />
politika ufroa, vidre kulturisa <strong>da</strong> identurobis cnebebi 139 .<br />
saqarTvelo <strong>da</strong>, mTlianad, kavkasia hanTingtonis cnobil naSromSi warmodgenilia<br />
rogorc civilizaciaTa gamyofi mijna, maTi kontaqtis zona: aq erTmaneTis pirispir<br />
dganan marTlmadidebluri qristianoba <strong>da</strong> islami, rasac emateba <strong>da</strong>savleTis<br />
ambiciebi. amis Sedegsa <strong>da</strong> gamoZaxils warmoadgens kavkasiuri konfliqtebi _ kerZod,<br />
yarabaRisa <strong>da</strong> CeCneTis. rac Seexeba afxazeTisa <strong>da</strong> samxreT oseTis konfliqtebs, isini<br />
naklebad Tavsdeba civilizaciaTa Sejaxebis hanTingtoniseul versiaSi, amitom misi<br />
oponentebis mier isini xSirad saxeldeba erT-erT ZiriTad argumentad. aqve SeiZleba<br />
gavixsenoT yarabaRis konfliqtic, roca irani, garkveuli mizezebis gamo (TurqeTis<br />
gavlenis zr<strong>da</strong> misi CrdiloeTi sazRvris mimarTulebiT, azerbaijanuli nacionalizmis<br />
zr<strong>da</strong> iranis azerbaijanul umciresobaSi, ekonomikuri mogeba, rac bloka<strong>da</strong>Si<br />
myof somxeTTan vaWrobiT iyo SesaZlebeli, iranis SiSi azerbaijanisa <strong>da</strong> aSS<br />
mosalodneli <strong>da</strong>axloebis gamo <strong>da</strong> a.S.), pir<strong>da</strong>pir exmarebo<strong>da</strong> qristianul somxeTs<br />
muslimuri azerbaijanis winaamdeg.<br />
<strong>kavkasiis</strong> konfliqtebis hanTingtoniseul Sefasebas ar iziarebs, magaliTad, Svedi<br />
mkvlevari svante korneli, romelic miiCnevs, rom civilizaciaTa Sejaxebis TeoretikosTa<br />
kavkasiuri xedva — esaa stereotipebi <strong>da</strong> konfliqtebis analizis metismeti<br />
gamartiveba. am regionSi ganmsazRvrel faqtors nacionalizmisa <strong>da</strong> erovnuli intere-<br />
139<br />
makfarleini n. “civilizaciaTa Sejaxeba”: kritikuli xedva. — saqarTvelos sagareo saqmeTa<br />
saministros sagareo politikis kvlevisa <strong>da</strong> analizis centris biuleteni, 11 (20), Tb., 1999, gv.14.<br />
60