12.05.2015 Views

kavkasiis geografiuli garemo da mosaxleoba - Center for Social ...

kavkasiis geografiuli garemo da mosaxleoba - Center for Social ...

kavkasiis geografiuli garemo da mosaxleoba - Center for Social ...

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

ver asc<strong>da</strong> saerTo tendenciebs, aqac Tavi iCina fun<strong>da</strong>mentalizmis niSnebma.<br />

iu<strong>da</strong>izmis mimdevaria 20 000-mde qarTveli ebraeli, aseve ZiriTa<strong>da</strong>d azerbaijanSi<br />

<strong>da</strong> <strong>da</strong>RestanSi warmodgenili TaTebis (mTis ebraelebis) sazogadoeba. arian aseve<br />

aSkenazi ebraelebi, romlebic ZiriTa<strong>da</strong>d baqoSi cxovrobdnen <strong>da</strong> romelTa didi nawili<br />

israelSi wavi<strong>da</strong> qveyanaSi arsebuli mZime ekonomikuri mdgomareobis <strong>da</strong> ara<br />

diskriminaciis gamo.<br />

iudevelebis ricxvi bolo 30 wlis ganmavlobaSi sistematurad mcirdebo<strong>da</strong>. erTi<br />

mxriv, amis mizezi isa, rom iu<strong>da</strong>izmi monoeTnikuri religiaa <strong>da</strong> masobriv prozelitizms,<br />

qristianobisa <strong>da</strong> islamisagan gansxvavebiT, iu<strong>da</strong>izmi ar eweva. meore mxriv,<br />

iudevelTa migracia wamyvani tendencia iyo msoflioSi meore msoflio omis Semdeg,<br />

sabWoTa kavSirSi ki — 70-ani wlebi<strong>da</strong>n. israelSi asvlis saerTo tendenciasTan erTad,<br />

saqarTvelo<strong>da</strong>n iudevelTa emigracias xeli Seuwyo bolo wlebSi Seqmnilma mZime<br />

socialurma <strong>da</strong> ekonomikurma viTarebam. dRes TbilisSi 2 sinagogaa. aseve sinagoga<br />

arsebobs yvelgan, sa<strong>da</strong>c ebraelebi kompaqturad saxloben: quTaisSi, baTumSi, soxumSi,<br />

qarelSi, onSi.<br />

budizmis mimdevrebi ki arian kalmuxebi, romlebic specialur literaturaSi<br />

xSirad arc moixsenieben kavkasiaSi mcxovrebTa Soris, Tumca maT (122 000 mosaxle)<br />

mWidro urTierToba aqvT samxreTiT mcxovreb <strong>da</strong>Restnel xalxebTan. isini <strong>da</strong>Restnis<br />

CrdiloeTiT, kaspiis zRvis Crdilo-<strong>da</strong>savleTiT cxovroben. maTi urTierToba<br />

kavkasielebTan sul ufro intensiuri xdeba.<br />

rac Seexeba religiur seqtebs, mahmadianobis SigniT arsebul mimdinareobebze,<br />

romlebic samxreT kavkasiaSi gvxvdeba, qvemoT visaubrebT. axla ki, qristianobis<br />

farglebSi arsebul seqtebs SevexoT.<br />

seqtantebis momravleba kavkasiaSi ruseTis <strong>da</strong>mkvidrebas ukavSirdeba. <strong>kavkasiis</strong><br />

ruseTTan SeerTebis procesis paralelurad, SemoerTebul miwebze iqmnebo<strong>da</strong> rusuli<br />

<strong>da</strong>saxlebebi. es saSualebas iZleo<strong>da</strong>, Semcirebuliyo saokupacio jaris raodenoba <strong>da</strong><br />

misi Sesanaxi xarjebi, anu <strong>da</strong>suliyo isini Cveulebrivi samxedro garnizonebis<br />

odenobamde. es, agreTve, <strong>da</strong>aCqareb<strong>da</strong> SemoerTebuli miwebis aTvisebis process.<br />

aRniSnuli miznis ganxorcieleba, amave dros, ruseTi<strong>da</strong>n `gansakuTrebiT saSiS~<br />

seqtaTa gaZevebisa <strong>da</strong> marTlmadidebeli mosaxleobisagan maTi izolaciis xerxs<br />

warmoadgen<strong>da</strong>.<br />

ukve 1831 wels yarabaRis provinciaSi gaCn<strong>da</strong> donis kazakebi<strong>da</strong>n gamosuli duxoborebis<br />

pirveli <strong>da</strong>saxleba yizil-yiSlayi. momdevno wels naxWevnis guberniaSi<br />

molokanTa pirveli sofeli — bazar-Cai aRmocen<strong>da</strong>. gadmosaxlebuli seqtantebis<br />

gar<strong>da</strong>, kavkasiaSi mravali seqtanti nebayoflobiTac modio<strong>da</strong>.<br />

kidev ufro adre, 1817 wels, saqarTveloSi gamoCndnen germaneli kolonistebi,<br />

romlebic <strong>da</strong>saxldnen Tbilisisa <strong>da</strong> elizavetopolis guberniebSi. 1830 wels maTi<br />

ricxvi <strong>da</strong>axloebiT 2000 kacs Seadgen<strong>da</strong>. yvela isini protestantebi iyvnen.<br />

general ermolovis dros, strategiuli mniSvnelobis punqtebSi Seqmnili<br />

garnizonebis gverdiT, iqmnebo<strong>da</strong> samxedro <strong>da</strong>saxlebani — e.w. Stab-binebi, sa<strong>da</strong>c<br />

jariskacebi, samxedro samsaxuris paralelurad, sakuTar meurneobasac misdevdnen <strong>da</strong><br />

ojaxebic hyav<strong>da</strong>T. ase gaCn<strong>da</strong> marTlmadidebelTa soflebi. maTTan erTad, izrdebo<strong>da</strong><br />

gadmosaxlebul seqtantTa raodenobac. maT asaxlebdnen magistralur<br />

mimarTulebebze, romelTac ruseTisaTvis strategiuli mniSvneloba hqon<strong>da</strong>. erTi<br />

talRa <strong>da</strong>saxl<strong>da</strong> im trasis gaswvriv, romelic SemdgomSi ruseTsa <strong>da</strong> irans Soris<br />

ZiriTad savaWro magistralad iqca: Tbilisi-elizavetopoli (ganja)-yazaxi-deliJanielenovka<br />

(sevani)-axta (raz<strong>da</strong>ni)-erevani.<br />

meore talRa gansaxl<strong>da</strong> ruseTis jarebis TurqeTisaken moZraobis strategiulad<br />

18

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!