12.05.2015 Views

kavkasiis geografiuli garemo da mosaxleoba - Center for Social ...

kavkasiis geografiuli garemo da mosaxleoba - Center for Social ...

kavkasiis geografiuli garemo da mosaxleoba - Center for Social ...

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

vahabizmis gaCena CrdiloeT kavkasiaSi uSualod ukavSirdeba mniSvnelovan<br />

politikur movlenebs. `perestroikis~ paralelurad, CrdiloeT kavkasiaSi aSkarad<br />

gamoiRviZa erovnul-gamanTavisuflebelma moZraobam, romelTa Soris didi<br />

aqtiurobiT gamoirCeo<strong>da</strong> vainaxuri sazogadoeba yofili disidentis _ isa kaZoevis<br />

meTaurobiT. am <strong>garemo</strong>ebam didi problemebi Seuqmna ruseTis axladgamoCekil<br />

federacias, romlis eTnikurad sakmaod Wrel <strong>mosaxleoba</strong>s CeCen-inguSTa politikuri<br />

zraxvebi cud magaliTad evlinebo<strong>da</strong>. ruseTis mmarTvel wreebSi ga<strong>da</strong>wy<strong>da</strong>, es problema<br />

adgilobrivi warmoSobis kadrebiT moegvarebinaT. marTalia, am meTodis gamoyenebam<br />

TaTrebis, CuvaSebis <strong>da</strong> kalmuxebis SemTxvevaSi gaamarTla, magram CeCneTSi du<strong>da</strong>evis<br />

gageneralebam sxva Sedegi moitana. SemdgomSi, miuxe<strong>da</strong>vad didi mcdelobisa, arc<br />

respublikis `Signi<strong>da</strong>n afeTqeba~ moxerx<strong>da</strong>. ruseTis mmarTvelma wreebma ga<strong>da</strong>wyvites,<br />

<strong>kavkasiis</strong>aTvis vahabiti ideologebi SeesiaT.<br />

kavkasiaSi vahabituri ideologiis gavrcelebis sakiTxis ufro naTlad<br />

warmosaCenad saWiroa oriode sityviT SevexoT jihadis movlenas islamSi. Tavad<br />

muslimisaTvis religiaSi didi adgili ukavia RvTisadmi morCilebis princips. RvTis<br />

SiSi (“aT Tuka”) ar arsebobs jihadis gareSe, igi misi materialuri gamovlinebaa. Tumca<br />

Tavad termini `jihadi~, `jaha<strong>da</strong>~ sityvasityviT `alahis gzaze muyaiTs, muyaiTad<br />

mimavals~ niSnavs <strong>da</strong> savsebiT gamoricxavs sxva religiis winaaRmdeg brZolas. Tavad<br />

muslimi Teologebis mtkicebiT, misi ZiriTadi arsi pirovnuli Tavisuflebis <strong>da</strong>cvagafrTxilebaa<br />

<strong>da</strong> gaumarTlebelia religiuri devna an konfesiuri SuRlis gaCaReba am<br />

sityvis safarqveS. maTi azriT, Tavad islamis (arab. Tanxmoba, mSvidoba, morCileba)<br />

mimdevari valdebulia saTnoebiT moepyras sxva religias <strong>da</strong> swored aseTi saqcieliT<br />

warmoaCinos Tavisi rwmenis upiratesoba. vahabitur seqtebSi ki ibn-teibiseuli<br />

ideebis gaazrebam seriozuli <strong>da</strong>maxinjeba ganica<strong>da</strong> <strong>da</strong> saboloo jamSi rogorc<br />

erovnuli, ise wmin<strong>da</strong> islamuri tradiciebis srul uaryofaSi ga<strong>da</strong>izar<strong>da</strong>, romlis<br />

Sedega<strong>da</strong>c isini RazavaTs (igive jihads) ara marto qristianebs (rasac yurani arc<br />

qa<strong>da</strong>gebs), aramed sunitebsa <strong>da</strong> Siitebsac ucxadeben. aqe<strong>da</strong>n gamomdinare, vahabizmi<br />

bunebiT savsebiT ucxo <strong>da</strong> agresiuli seqtaa <strong>da</strong> bunebrivia, adgilobrivi religiuri<br />

xelmZRvaneloba Tu <strong>mosaxleoba</strong> mas didi winaaRmdegobiT Sexv<strong>da</strong>, Tumca uSualod rusi<br />

biznesmenebiT zurggamagrebuli eqstemistebi mainc agrZelebdnen moRvaweobas <strong>da</strong> 1999<br />

w. omis provocirebac moaxerxes ruseTsa <strong>da</strong> CeCenTs Soris. vainaxebma, saboloo jamSi,<br />

SeZles Tavsmoxveuli vahabituri mimdinareobisagan gaTavisufleba <strong>da</strong> sakuTari<br />

Zalebis konsoli<strong>da</strong>cia, Tumca amis gakeTeba sakmaod gvian _ omis periodSi mouwiaT.<br />

vahabituri moZraoba amjerad mTlianad <strong>kavkasiis</strong> regions emuqreba. am seqtis<br />

warmomadgenlebi 1990-iani wlebis bolos aqtiurad gamoCndnen balyarelebSi, Tumca<br />

maT mezobel xalxSi _ yabardoelebSi <strong>da</strong>sayrdeni ver naxes. faqtiurad, ukve feTqebadi<br />

viTarebaa yaraCai-CerqezeTSi, sa<strong>da</strong>c vahabituri razmebis Seqmnas yvela<br />

a<strong>da</strong>sturebs. xolo Tu gaviTvaliswinebT Cerqezebis, adiReelebisa <strong>da</strong> afxazebis<br />

eTnikur <strong>da</strong> geografiul siaxloves, ar aris gamoricxuli am teroristuli seqtis<br />

<strong>da</strong>mkvidreba <strong>da</strong>savleT saqarTveloSic. vahabiturma ideologiam didi marcxi ganica<strong>da</strong><br />

inguSeTsa <strong>da</strong> azerbaijanSi, rac am qveynebis xelmZRvanelebis, r. auSevisa <strong>da</strong> h. alievis<br />

piradi <strong>da</strong>msaxurebaa.<br />

vahabizmi, romelsac specialistebi islamis ukiduresad politizebul,<br />

militaristul fenomenad moixsenieben, qristianuli seqtebisgan gansxvavebiT,<br />

humanitarul saqmianobas warmatebiT uTavsebs teroristul moRvaweobas, ris gamoc<br />

mTavari katalizatoris rols TamaSobs im tragikul movlenebSi, rac 90-iani wlebi<strong>da</strong>n<br />

viTardeba CrdiloeT kavkasiaSi <strong>da</strong> ris gamoc ucxoeli eqspertebi am regions<br />

`msoflios axali wesrigis uwesrigobas~ uwodeben. vahabizmma aRmosavleT kavkasias<br />

23

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!