12.05.2015 Views

kavkasiis geografiuli garemo da mosaxleoba - Center for Social ...

kavkasiis geografiuli garemo da mosaxleoba - Center for Social ...

kavkasiis geografiuli garemo da mosaxleoba - Center for Social ...

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

CrdiloeT kavkasias Soris, an <strong>da</strong>mkvidrdnen azerbaijanSi, sa<strong>da</strong>c gadian mkurnalobisa<br />

<strong>da</strong> reabilitaciis kurss, zogi maTgani adgilobriv umaRles saswavlebelSic swavlobs.<br />

qristianuli <strong>da</strong>savleTi aseve iyenebs sxva<strong>da</strong>sxva arxs, maT Soris — konfesiursac.<br />

maT mier tardeba religiuri mimarTulebis konferenciebi <strong>da</strong> seminarebi.<br />

200 welze metia, azerbaijanSi mcxovreb ingiloTa Soris Tavis saqmianobas eweva<br />

saqarTvelos marTlmadidebluri eklesia, romelmac qristianad moaqcia am eTnoreligiuri<br />

jgufis nawili. amgvar prozelitebs uqmnian swavlis pirobebs saqarTveloSi,<br />

aZleven qarTul saxelebsa <strong>da</strong> gvarebs. samSobloSi isini brundebian rogorc `gavlenis<br />

agentebi~.<br />

1990 wli<strong>da</strong>n periodulad Cndebian emisrebi vatikani<strong>da</strong>n.<br />

aRsaniSnavia, rom islamis aratradiciuli mimdinareobebi popularulia axalgazrdobaSi,<br />

aratradiciul mimdinareobebTan brZola ufro politikuri xasiaTisaa, vidre<br />

religiuri.<br />

amrigad, politikuri xelisufleba akontrolebs situacias konfesiur sferoSi.<br />

misi <strong>da</strong>mokidebuleba uaryofiTia aratradiciuli mimdinareobebis mimarT.<br />

somxeTis respublika samxreT <strong>kavkasiis</strong> mTianeTSi mdebareobs. teritoria — 29,8<br />

aTasi kvaretuli kilometri. de<strong>da</strong>qalaqi — erevani.<br />

CrdiloeTiT esazRvreba saqarTvelo, aRmosavleTiT — azerbaijani, <strong>da</strong>savleTiT —<br />

TurqeTi, samxreTiT — irani.<br />

somexi xalxis istoriul bedSi somxeTis respublikis Tanamedrove teritorias XX<br />

s. <strong>da</strong>sawyisamde ganmsazRvreli roli ar Seusrulebia. somxeTis didi nawili Sedio<strong>da</strong><br />

osmaleTis imperiis SemadgenlobaSi, sa<strong>da</strong>c somexTa raodenoba <strong>da</strong>axloebiT 2,5 mln<br />

Seadgen<strong>da</strong>. maTi umravlesoba aRmosavleTis 6 vilaieTSi cxovrob<strong>da</strong>. sakmaod<br />

mravalricxovani somxuri diaspora arsebob<strong>da</strong> ruseTSi <strong>da</strong> mis sazRvrebs gareTac.<br />

e.hobsbaumi wer<strong>da</strong>, rom Tanamedrove somxeTi — es aris yvelaferi is, rac <strong>da</strong>rCa mas<br />

Semdeg, rac yvela <strong>da</strong>narCen teritoriaze, sa<strong>da</strong>c adre somxebi cxovrobdnen, isini<br />

gawyvites an gandevnes iqi<strong>da</strong>n 8 .<br />

1998 wlis 1 ianvris monacemebiT, somxeTis <strong>mosaxleoba</strong> 3 793 200 mcxovrebs Seadgens,<br />

maTgan 95%-ze meti eTnikuri somexia. ena — somxuri, romelic indoevropuli ojaxis<br />

somxur jufs ganekuTvneba. ganarCeven aRmosavlur <strong>da</strong> <strong>da</strong>savlur saliteraturo enas;<br />

<strong>da</strong>savlur saliteraturo enaze somxuri diaspora metyvelebs, aRmosavlurze ki<br />

somxeTSi mcxovrebi somxebi laparakoben. somxur enas aqvs sakuTari <strong>da</strong>mwerloba,<br />

romelic 39 aso-niSans Seicavs.<br />

sakuTriv somxeTis gar<strong>da</strong>, eTnikuri somxebi cxovroben msoflios mraval qveyanaSi<br />

<strong>da</strong> mZlavr <strong>da</strong> gavlenian somxur diasporas qmnian. sazRvargareT somxebis gansaxlebis<br />

ZiriTadi centrebia ruseTi (armaviri, rostovi, moskovi) — 800 000, saqarTvelo<br />

(javaxeTi <strong>da</strong> Tbilisi) — 500 000, TurqeTi (ZiriTa<strong>da</strong>d stamboli) — amJamad 85 000, aSS<br />

(ZiriTa<strong>da</strong>d kali<strong>for</strong>nia)— 1 000 000, argentina — 85 000, safrangeTi — 500 000, libani —<br />

150 000, irani — 200 000, siria — 130 000, kana<strong>da</strong> — 60 000, avstralia — 30 000. sul somxuri<br />

diaspora msoflios 60 qveyanaSia gafantuli.<br />

somxeTSi cxovroben rusebis, iezidebis, berZnebisa <strong>da</strong> ebraelebis eTnikuri<br />

umciresobebi, agreTve aisorebi <strong>da</strong> ukrainelebi. somxeTSi mcxovreb azerbaijanelTa<br />

umravlesobam 1980-90-iani wlebis mijnaze <strong>da</strong>tova sacxovrebeli <strong>da</strong> Tavi azerbaijansa<br />

8 Хобсбаум Э. Нации и национализм после 1790 года. М., 1998, с.263.<br />

15

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!