kavkasiis geografiuli garemo da mosaxleoba - Center for Social ...
kavkasiis geografiuli garemo da mosaxleoba - Center for Social ...
kavkasiis geografiuli garemo da mosaxleoba - Center for Social ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
civilizaciaTa konfliqtis prognozis mixedviT, xalxebi, romlebic civilizacia-<br />
Ta gamyof mijnebze cxovroben, ganwirulni arian civilizaciaTa Soris aRmocenebuli<br />
sisxlismRvreli brZolis velad qcevisaTvis. es arcTu saxarbielo perspeqtiva biZgs<br />
aZlevs identurobis problemaTa kvlevas. Tu imasac gavixsenebT, rom kulturaTa <strong>da</strong><br />
civilizaciaTa gzajvaredinze mcxovreb xalxTa istoriuli warsuli, rogorc wesi,<br />
TviTga<strong>da</strong>rCenisaTvis brZolis <strong>for</strong>maTa Ziebisa <strong>da</strong> maTi met-naklebad warmatebuli<br />
realizaciis saxiT warmogvidgeba, naTeli gaxdeba am xalxTa gansakuTrebuli interesi<br />
aRniSnuli problematikisadmi.<br />
lokalur civilizaciaTa TeoriaSi religia civilizaciis erT-erT ZiriTad<br />
determinanta<strong>da</strong>a warmodgenili. gavixsenoT civilizaciaTa klasifikacia, mocemuli<br />
n.<strong>da</strong>nilevskis, a.toinbis, s.hanTingtonisa <strong>da</strong> sxvaTa mier. rogorc aRvniSneT, am Sem-<br />
TxvevaSi religiaSi igulisxmeba ara sakuTriv religiuri moZRvreba <strong>da</strong> instituti,<br />
aramed centraluri sistema, romelic axdens civilizaciis konstruirebas socialurkulturuli<br />
TvalsazrisiT. TviT religiis <strong>for</strong>mirebas mniSvnelovanwilad gansaz-<br />
Rvravs civilizacia TviTorganizaciis procesSi, rogorc `pasuxs~ <strong>garemo</strong>s `gamowvevaze~.<br />
magram religiuri parametris ganxilva sxva maxasiaTebelTagan mowyvetiT srul<br />
(<strong>da</strong>, xSir SemTxvevaSi, swor) warmodgenas ver gviqmnis ama Tu im qveynis (xalxis,<br />
kulturis) civilizaciur raobaze. ufro metic — religiuri parametris miCneva ama Tu<br />
im kulturis civilizaciuri kuTvnilebis ZiriTad msazRvrelad SeiZleba safuZvlad<br />
<strong>da</strong>edos urTierTgamomricxav <strong>da</strong>skvnebs. am mxriv, niSandoblivia saqarTvelos civilizaciuri<br />
kuTvnilebis ori versia, romlebic, swored am parametrze <strong>da</strong>yrdnobiT,<br />
sxva<strong>da</strong>sxva <strong>da</strong>skvnas gvTavazobs.<br />
erTi versiis Tanaxmad, swored religiur parametrze <strong>da</strong>yrdnobiT, saqarTvelo<br />
aRmosavlur qristianuli civilizaciis SemadgenlobaSi moiazreba, romlis nawilebs<br />
warmoadgenen agreTve bizantia, somxeTi, ruseTi <strong>da</strong> kidev ramdenime erTeuli 181 . es<br />
Tvalsazrisi mocemulia a.toinbisTan, s.hanTingtonTan (romelic am civilizacias,<br />
ratomRac, marTlmadideblur-slavurs uwodebs — albaT, birTvuli kulturi<strong>da</strong>n<br />
gamomdinare), agreTve rig qarTvel <strong>da</strong> ucxoel mkvlevarebTan.<br />
magram ze<strong>da</strong>piruli analiziTac ki cxadia, rom aRmosavlur qristianuli samyaro<br />
civilizaciurad erTgvarovani ar aris <strong>da</strong> am samyarosTan religiuri erToba<br />
yovelTvis ar niSnavs masTan civilizaciur erTobasac. aRniSnuli samyaros erTi<br />
nawili — saqarTvelo — Znelia mivakuTvnoT imave civilizacias, romelsac meore<br />
nawili — vTqvaT, ruseTi, radgan aseT SemTxvevaSi ugulebelvyofT `erTa Soris<br />
TvisebaTa sxva<strong>da</strong>sxvaobas~, romelic, rogorc jer kidev nikoloz baraTaSvilma<br />
SeniSna, aranakleb mniSvnelovania, vidre `sjulis erToba~.<br />
aq aucileblad un<strong>da</strong> aRiniSnos, rom saWiroa erTmaneTisagan ganvasxvaoT<br />
civilizaciuri <strong>da</strong> politikuri orientacia <strong>da</strong> kuTvnileba. XIX saukuneSi saqarTvelo<br />
ruseTis imperiis politikur nawilad ki iqca, magram, kulturul-civilizaciuri<br />
TvalsazrisiT, ruseTi im dros misTvis gacilebiT ucxo sivrces warmoadgen<strong>da</strong>, vidre,<br />
magaliTad, religiurad <strong>da</strong>pirispirebuli irani. Znelia <strong>da</strong>bejiTebiT iTqvas, rom<br />
ruseTis imperiis SemadgenlobaSi yofnam <strong>da</strong> masTan religiurma identurobam<br />
ganapiroba saqarTvelos qceva aRmosavlur qristianuli civilizaciis nawilad <strong>da</strong><br />
qarTuli kulturis maxasiaTebelTa <strong>for</strong>mireba, romelic mas am civilizaciis sxva<br />
kulturebis msgavsi eqnebo<strong>da</strong>.<br />
gar<strong>da</strong> amisa, religiuri maxasiaTebeli SeiZleba ucvleli iyos xangrZlivi drois<br />
ganmavlobaSi, magram sxva civilizaciuri maxasiaTeblebis cvlilebam gamoiwvios<br />
181 Тойнби А.Дж. Постижение истории. М.-СПб., 1993.<br />
73