kavkasiis geografiuli garemo da mosaxleoba - Center for Social ...
kavkasiis geografiuli garemo da mosaxleoba - Center for Social ...
kavkasiis geografiuli garemo da mosaxleoba - Center for Social ...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
didi ubedureba <strong>da</strong>awia <strong>da</strong> arc samxreT kavkasiasa <strong>da</strong> CrdiloeT <strong>kavkasiis</strong> <strong>da</strong>savleT<br />
respublikebs uqadis ukeTes beds 20 .<br />
CrdiloeT <strong>da</strong> samxreT kavkasiad <strong>da</strong>yofis <strong>geografiuli</strong>,<br />
politikuri <strong>da</strong> kulturuli safuZvlebi<br />
kavkasia yovelTvis iyo rTuli regioni rogorc bunebriv-<strong>geografiuli</strong> pirobebiT,<br />
aseve mosaxleobis mravaleTnikuri <strong>da</strong> mravalkonfesiuri SemadgenlobiT.<br />
<strong>kavkasiis</strong> (iseve rogorc evropis) calsaxa <strong>geografiuli</strong> gansazRvreba dReisaTvis<br />
ar arsebobs.<br />
<strong>kavkasiis</strong> regions calkeul nawilebad yofs kavkasionis qedis ganStoebani.<br />
ukiduresad <strong>da</strong>nawevrebuli topografia gasagebs xdis <strong>kavkasiis</strong> TvalSisacem eTnikur<br />
mravalferovnebas. mniSvnelovani topografiuli barierebi sxva<strong>da</strong>sxva xalxisa <strong>da</strong><br />
tomis farTo integraciis gzaze gvixsnis eTnikuri identifikaciis TvalsaCino<br />
fragmentaciasa <strong>da</strong> lokalizacias. arcTu iSviaTad Temuri, tomobrivi, adgilobrivi,<br />
regionuli identurobebi aranakleb mniSvnelobas iZendnen, vidre eTnonacionaluri<br />
identuroba. aman, Tavis mxriv, Seqmna pirobebi kulturaTa <strong>da</strong> enaTa didi<br />
mravalferovnebis SenarCunebisaTvis 21 .<br />
zogadi <strong>geografiuli</strong> gansazRvrebis mixedviT, kavkasia mTiani regionia Savi <strong>da</strong><br />
kaspiis zRvis sanapiroTa Soris. magram es martivi <strong>geografiuli</strong> gansazRvreba<br />
aucileblad moiTxovs <strong>da</strong>zustebas. magaliTad, Tu SevecdebiT regionis gansazRvras<br />
ukanaskneli 200 wlis istoriisa <strong>da</strong> demografiuli faqtoris gaTvaliswinebiT, Crdilo<br />
sazRvari bunebrivad gaivlis kavkasionis qedis CrdiloeT kalTebze an mis mosazRvre<br />
<strong>da</strong>blobebze, romlebic gamoyofs CrdiloeT <strong>kavkasiis</strong> mkvidri mcire xalxebis<br />
sacxovrebel areals rusebiT <strong>da</strong>saxlebuli CrdiloeTi miwebisagan. XX saukunis<br />
miwurulis politikuri terminologiiT, sazRvari emTxveva Crdilo <strong>kavkasiis</strong><br />
avtonomiebis sazRvars karsno<strong>da</strong>risa <strong>da</strong> stavropolis mxareebTan, sai<strong>da</strong>nac iwyeba<br />
sakuTriv ruseTi. <strong>da</strong>savleTiT sasazRvro areals warmoadgens regioni, sa<strong>da</strong>c<br />
erTmaneTs xvdeba, erTi mxriv, Turquli, meore mxriv ki qarTuli <strong>da</strong> somxuri<br />
mosaxleobiT <strong>da</strong>saxlebuli teritoria. samxreTi sazRvari ufro Zneli gansasazRvria,<br />
radgan demografiuli TvalsazrisiT, mdinare araqsis (romelic politikur sazRvars<br />
warmoadgens) orive napiri azerbaijaneli TurqebiTaa <strong>da</strong>saxlebuli 22 .<br />
sabWoTa kavSiris <strong>da</strong>Slamde <strong>kavkasiis</strong> regionis <strong>geografiuli</strong>, kulturuli <strong>da</strong><br />
eTnokonfesiuri kompozicia CrdiloeT kavkasiiTa <strong>da</strong> amierkavkasiiT iyo<br />
warmodgenili. 1990-iani wlebis <strong>da</strong>sawyisi<strong>da</strong>n, mas Semdeg, rac amier<strong>kavkasiis</strong> samma<br />
respublikam <strong>da</strong>moukidebloba moipova, <strong>kavkasiis</strong> geopolitikuri suraTi radikalurad<br />
Seicvala, radgan regionis <strong>da</strong>yofis rusulma modelma Tavisi Tavi amowura.<br />
kavkasia moicavs 400,000 kv.km, <strong>da</strong>axloebiT 20 milionze meti mosaxleobiT.<br />
gansazRvras arTulebs isic, rom Crd. <strong>kavkasiis</strong> administraciuli erTeulebi ufro<br />
CrdiloeTiT vrceldeba, vidre satitulo erebis tradiciuli gansaxlebis areali.<br />
rogorc Cans, amgvari politikuri rukis uzrunvelyofa adreul sabWoTa periodSi<br />
miznad isaxav<strong>da</strong> slavi mosaxleobis moqcevas am sazRvrebSi, demografiuli<br />
Semadgenlobis `ganzavebisaTvis~.<br />
20 xinCagaSvili S. vahabizmis problema kavkasiaSi. — kreb.: kulturis istoriisa <strong>da</strong> Teoriis sakiTxebi, XIV,<br />
Tb., 2003, gv. 23.<br />
21 Гаджиев К.С. Геополитика Кавказа. М.: Международные отношения, 2001, c.10.<br />
22 Svante E.Cornell. Small Nations and Great Powers. A Study of Ethnopolitical Conflicts in the Caucasus, p.19.<br />
24