12.05.2015 Views

kavkasiis geografiuli garemo da mosaxleoba - Center for Social ...

kavkasiis geografiuli garemo da mosaxleoba - Center for Social ...

kavkasiis geografiuli garemo da mosaxleoba - Center for Social ...

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

kulturasTan mimarTebaSi. SemdgomSi didi yuradReba eqceo<strong>da</strong> marginaluri subkulturebis<br />

(eTnikuri, konfesiuri <strong>da</strong> sxv.) Seswavlas.<br />

evropul literaturaSi termin `marginaluris~ gamoyeneba XX s. 60-70-iani<br />

wlebi<strong>da</strong>n iwyeba. aq igi ramdenadme sxva <strong>da</strong>tvirTvas iZens, misi semantika laTinur<br />

sityvas marginalis (ganapira, kideze mdebare) ukavSirdeba, romelic aRniSnav<strong>da</strong><br />

SeniSvnebs an naxatebs wignis mindvrebze 63 . Tan<strong>da</strong>Tan termini gasc<strong>da</strong> sociologiisa <strong>da</strong><br />

literaturaTmcodneobis farglebs <strong>da</strong> kulturologiuri mniSvneloba SeiZina.<br />

dReisaTvis samecniero literaturaSi aqtiurad gamoiyeneba `marginaluri<br />

kulturis~ cneba, Tumca misi Sinaarsi mkafiod gansazRvruli ar aris. xSirad mas<br />

ganixilaven marginaluri individis an subkulturis analogiiT. aseT SemTxvevaSi<br />

termini negatiur <strong>da</strong>tvirTvas iZens; aqcenti keTdeba marginaluri kulturis<br />

`gaorebul~, `kulturaTSoris~ xasiaTze, kulturuli TviTidentifikaciis procesis<br />

sirTuleze, TviTSemecnebis mTlianobis <strong>da</strong>rRvevaze, aqe<strong>da</strong>n gamomdinare, Sinagan<br />

diskom<strong>for</strong>tsa <strong>da</strong> mis Sesabamis qcevis <strong>for</strong>mebze, faseulobiT <strong>da</strong> normatul ambivalenturobaze,<br />

struqturul maxasiaTebelTa ekleqturobaze. marginaluroba miiCneva<br />

gar<strong>da</strong>maval mdgomareobad kulturisaTvis, romelic mTavrdeba kulturuli saxis<br />

gamokveTiTa <strong>da</strong> kulturuli TviTidentifikaciis problemis ga<strong>da</strong>WriT, Tumca arsebobs<br />

sxvagvari Tvalsazrisic. marginaloba gaiazreba ara ama Tu im jgufis<br />

`fiqsirebul~ maxasiaTeblad, aramed urTierTobaTa garkveul tipad, romelic gulisxmobs<br />

gansazRvrul <strong>da</strong>mokidebulebas ama Tu im kulturis faseulobebisadmi 64 .<br />

`marginaluri kulturis~ cneba gansakuTrebiT sainteresoa civilizaciaTa mijnebze<br />

mcxovrebi xalxebisa <strong>da</strong> qveynebisaTvis, romlebic calsaxad ver gansazRvraven<br />

TavianT civilizaciur kuTvnilebas <strong>da</strong> romelTa kulturis saxis aRsaniSnavad<br />

gamoiyeneba, agreTve, `ganapirulobis~, `periferiulobisa~ <strong>da</strong> sxva cnebebi.<br />

mkvlevarTa nawili miiCnevs, rom `sasazRvro~, `periferiuli~, `marginaluri~ kulturis<br />

nacvlad, umjobesia gamoviyenoT termini `ganapira~ kultura, radgan igi, jer<br />

erTi, moklebulia SefasebiT <strong>da</strong>tvirTvas, meore, moicavs yvela zemoT naxseneb<br />

gansazRvrebas, <strong>da</strong> bolos, orientirebulia `ganapira~ kulturis kavSirze mis warmom-<br />

Sob kulturasTan, aqcents akeTebs maTi erTobis momentze 65 .<br />

`ganapiruloba~ ar <strong>da</strong>iyvaneba mxolod sivrciT-geografiul faqtorze; es<br />

kulturologiuri cnebaa <strong>da</strong> miuTiTebs mocemuli regionis kulturul specifikaze.<br />

`ganapiruloba~ gulisxmobs cvlilebebsa <strong>da</strong> trans<strong>for</strong>maciebs `didi~ kulturis<br />

sistemis farglebSi. iqmneba kulturis elementTa axali kombinaciebi, axali aqcentebi,<br />

icvleba elementTa urTierTqmedebis <strong>for</strong>mebi; raRac aqtualizdeba, raRac ukana<br />

planze ga<strong>da</strong>dis, magram yvelaferi es xdeba `didi~ kulturis principebis, kanonzomierebaTa<br />

<strong>da</strong> tendenciaTa CarCoebSi.<br />

a.j.toinbiT <strong>da</strong>wyebuli _ dRemde, mkvlevrebi araerTxel aRniSnavdnen, rom<br />

zogjer, kulturis/civilizaciis mTeli sistemis krizisis dros, SeiZleba, `ganapira~<br />

tipis kulturam ufro mkafiod gamoxatos am sistemis arsi, kanonzomierebani <strong>da</strong><br />

tendenciebi, vidre `birTvma~, centrma. `didi~ kulturebis istoriis krizisul periodebSi<br />

misma centrebma SeiZleba `ganapiras~ ga<strong>da</strong>inacvlos. i.brodski erT-erT<br />

statiaSi wer<strong>da</strong>: ramdena<strong>da</strong>c civilizaciebi sasrulia, yoveli maTganis cxovrebaSi<br />

dgeba momenti, roca centri `veRar iWers~, veRar asrulebs SemakavSireblis, gamaer-<br />

Tianeblis rols; ase <strong>da</strong>emarTa roms, ufro adre — elinistur saberZneTs. aseT epoqebSi<br />

63 Шапинский В.А. Культурная маргинальность как социально-философская проблема. Автореф. диссерт. на соискание<br />

ученой степени канд.филос.наук. М., 1990, с.3.<br />

64<br />

iqve, gv.7.<br />

65 Субичус Б.Ю. Иберо-Америка в мировом цивилизационном процессе. - В журн.: Латинская Америка, М., 1999, № 7-8,<br />

с.139.<br />

36

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!