CLAIRLIEU - Canons Regular Blog

128 HENRICUS HOLLMANN
was de eerste aanzet tot universitaire vorming van de onderwijskrachten
der orde. Al lijkt het, op zich beschouwd, nog geen
indrukwekkend begin, toch moet men de betekenis ervan niet
onderschatten. Er wordt hier immers voor het eerst gebroken
met een soort van ascetische traditie, waarvan Honhon de vertegenwoordiger
en voorvechter was. Honhon speelde een zeer
invloedrijke rol in de orde. Zelf een autodidact van brede en
rijke eruditie, was hij een verklaard tegenstander van universi
taire opleiding der kruisheren. Dit viel niet toe te schrijven aan
kleinzielige beweegredenen, maar aan een principiele opvatting.
Naar zijn overtuiging zou dit namelijk een schadelijke invloed
uitoefenen op de geest van eenvoud en verborgenheid, die hij
als karakteristiek voor de orde had leren beschouwen. Overigens
moet hier aanstonds aan worden toegevoegd dat, toen de kogel
eenmaal door de kerk was, Honhon zich oprecht verheugde in
de gunstige resultaten voor het verhoogde wetenschappelijk peil
van het onderwijs, zowel wat de hogere studies als wat de
colleges betreft. Het is opmerkelijk, dat de jongere van Mil, die
zeker Honhon niet in kennis kon evenaren, in dezen veel meer
praktisch doorzicht bezat. Van Mil was de grote tacticus, die
tegen een vrij grote oppositie in, op soepele, maar vasthoudende
wijze dit spel van krachten heeft gewonnen. Veel meer dan
Honhon heeft hij in feite het wetenschappelijk reveil der orde
ingeluid. Met gelijke liefde voor de orde bezield en een even
groot asceet, heeft hij klaarder dan Honhon begrepen, hoe
nuttig en onmisbaar een dergelijke vorming voor de hogere
opleiding in de orde en ook voor haar onderwijskrachten aan
de colleges was. Hij was bewegelijker van geest, keek verder
vooruit en voelde de tekorten beter aan. Met improvisatie en
goede wil alleen komt men er niet. Het tijdperk raakte definitief
voorbij dat, met een boek in de hand, iedereen alle vakken
scheen te kunnen geven. Ook ging van Mil van de gezonde en
juiste opvatting uit, dat er gewoekerd moest worden met de
intellectuele gaven der ordeleden. Geleerden moesten er worden
gevormd, niet alleen voor het onderwijs, maar ook tot algemene
verheffing van niveau en standing van het geheel. Naarmate
een orde groeit, moet zij ook beter opgewassen blijken tegen
de taken, die haar worden toevertrouwd.