CLAIRLIEU - Canons Regular Blog
CLAIRLIEU - Canons Regular Blog
CLAIRLIEU - Canons Regular Blog
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
62 HENRICUS HOLLMANN<br />
zekerheid te achterhalen. Toch lijkt het verantwoord er zich<br />
althans een algemeen beeld van te vormen door deze opleiding<br />
te plaatsen in het historische kader van die tijd en van de bij-<br />
zondere omstandigheden waarin de Kruisherenorde toen ver-<br />
keerde. Dit valt dan verder aan te vullen met enkele beschouwingen<br />
en opmerkingen, die voor een deel op bekende feiten<br />
uit de ordesgeschiedenis, voor een ander deel op min of meer<br />
waarschijnlijke gissingen berusten. Omtrent het wetenschappelijk<br />
peil der beoefening van filosofie en theologie door de katholieken<br />
in de 19e eeuw moeten we ons over het algemeen geen al<br />
te verheven voorstellingen maken. Men was toen kennelijk niet<br />
in staat zich op gelijk niveau te meten met de ongelovige wijs-<br />
begeerte en het theologisch liberalisme. De meerderheid der<br />
katholieken, voorzover zij zich met dergelijke problemen bezig<br />
hielden, stond louter afwijzend tegenover de uitkomsten en<br />
ontdekkingen der moderne wetenschappen, beschouwde ze enkel<br />
maar als bedreigingen voor het geloof en nam, uit reactie tegen<br />
het rationalisme, dikwijls haar toevlucht tot een al te ver door-<br />
gevoerd supernaturalisme. Weer anderen gingen, overigens met<br />
de beste bedoelingen, te ver in hun pogingen om de opvattingen<br />
en resultaten der moderne wetenschap met de geloofsleer te<br />
verzoenen en kwamen zo tot stellingen, die door de Kerk af-<br />
gewezen en veroordeeld moesten worden.<br />
Welke zijn de oorzaken van bovenvernoemd wetenschappelijk<br />
verval der katholieke filosofie en theologie ? In een zeer lezenswaardig<br />
artikel22 kwam Pierre Charles s.j. tot de gevolgtrekking,<br />
dat men wel gelijk moest geven aan de onpartijdige historici,<br />
die van mening zijn dat de eigenlijk gezegde dogmatische theo<br />
logie gedurende de 19e eeuw op zwakke wijze vertegenwoordigd<br />
en op slechte manier verdedigd werd. Om daarover een billijk<br />
oordeel te vellen, moet men echter, zo zegt hij, met alle verzachtende<br />
omstandigheden rekening houden. Het zal ook voor<br />
ons betoog van belang zijn om deze na te gaan. De dogmatische<br />
theologie, aldus Charles, is een tere plant. Om haar te kweken<br />
zijn niet alleen godsvrucht en kennis modig, er worden ook, en<br />
voornamelijk, traditie, vakbibliotheken, ruime studietijd, en een<br />
22 P. Charles s.j., La theologie dogmatique, in Nouvelle Revue Theologique,<br />
tome 56, 1929, p. 800 w.
Change language