'De vallende wethouder' (2011,pdf) - Harrie Aardema

More documents

Recommendations

Info

16 De onderzoeksresultaten hebben we geaggregeerd door een gestandaardiseerde verslaglegging toe te passen in de vorm van een ‘patroonherkenningformulier’. Het rapport is geanonimiseerd. De niet geanonimiseerde verslagen van de afzonderlijke cases met de bijbehorende namen van gemeenten en respondenten zijn opgenomen in een vertrouwelijke bijlage die geen deel uitmaakt van dit rapport. In het navolgende zetten we onze voornaamste bevindingen samenvattend op een rij. In het rapport zelf lichten we de genoemde punten nader toe, met citaten uit de interviews, met onderbouwingen uit de literatuur en met reflecties en nuanceringen. Bevindingen op microniveau Het persoonlijk optreden van de wethouder blijkt doorslaggevend te zijn bij de vraag of er een kans op vallen bestaat. Dikwijls is sprake van een langzaamaan groeiende irritatie in het proces dat daar soms jarenlang aan voorafgaat: het persoonlijk optreden is aan slijtage onderhevig. Wethouders hebben dat zelf niet altijd in de gaten. Op enkele uitzonderingen na toonden de ex-wethouders in onze cases weinig kritische zelfreflectie tijdens en na hun valproces en weinig bereidheid tot het veranderen van hun manier van optreden. Wel zegt een aantal ex-wethouders, achteraf met de wijsheid van thans, anders te hebben gehandeld als ze het over hadden kunnen doen. Wat zijn belangrijke ingrediënten van het persoonlijk optreden? We hebben gekeken naar de bestuursstijl die de wethouders hanteerden en de competenties waarover zij beschikten - ook volgens de andere respondenten. Een resultaatgerichte bestuursstijl is populair onder de wethouders. Bijna alle ex-wethouders die wij spraken vinden dat zij vooral deze stijl in de case tentoongespreid hebben. De andere respondenten delen overigens niet altijd het zelfbeeld van de ex-wethouder op dit punt. Een omgeving- en burgergerichte stijl wordt door de ex-wethouders veel gekoppeld aan de gewenste resultaatgerichte bestuursstijl, maar een organisatiegerichte en een mensgerichte stijl zijn minder populair. Het ‘politieke spel beter leren spelen’ wordt het meest genoemd als te ontwikkelen competentie. Daarna volgen competenties als overredingskracht, actief relatiebeheer, kunnen ‘meebewegen’, consistentie, bescheidenheid en terughoudendheid. Veel ex-wethouders kijken met gemengde gevoelens terug. De meesten noemden het wethouderschap een mooie baan. Ze vonden het wethouderschap boeiend en deden het werk graag. Het wethoudersbestaan gaf menigeen een zekere ‘kick’. Wel werd het wethouderschap over het algemeen als zeer belastend ervaren. Lange werkweken, veel ‘in de
picture’ staan. Er is nauwelijks ruimte voor een privéleven. Wij vonden echter geen aanwijzingen dat deze omstandigheid zou bijdragen aan een vaker ontstaan van politieke conflicten c.q. een voortijdig onvrijwillig terugtreden van wethouders. Wat als de val eenmaal een feit is? De meeste gevallen wethouders zijn wel weer aan het werk, tenzij men pensioengerechtigd was. Langdurige werkloosheid hebben we in slechts een enkel geval gezien. Soms kon men terugkeren in het eigen bedrijf of bij een vorige werkgever. Het vallen betekent lang niet altijd het einde van de politieke carrière of een belemmering daarvoor. In een aantal gevallen is een terugkeer als wethouder in een andere gemeente mogelijk, of als raadslid. Wie het zwaar heeft gehad ziet zich doorgaans niet terugkeren in de lokale gemeenschap waarvan men afscheid had genomen. Het imago van ex-wethouders in het bedrijfsleven is matig tot slecht, zo hebben nogal wat respondenten ervaren. In het sollicitatiegesprek kan er kritisch gevraagd worden of de ex-wethouder wel goed is in het onderhouden van relaties en het omgaan met problemen. Daarnaast kan de idee zijn ‘dat een bestuurder anders in elkaar zit’. Hoewel het gemeentebestuur formeel collegiaal bestuur is, kan een wethouderschap toch in sterke mate worden gezien als een eenzaam beroep, waarbij men als het erop aankomt op zichzelf teruggeworpen wordt. Veel gevallen wethouders zeggen dat ze er uiteindelijk alleen voor stonden. Als de eigen fractie het vertrouwen opzegt, ondervindt de wethouder uiteraard geen steun van die fractie. Als het een andere coalitiefractie is die het vertrouwen opzegt, ligt dat weer anders. Enkele malen is er wel steun in de vorm van het mede opstappen of de portefeuille ter beschikking stellen door collega-wethouders. Vaak is er steun vanuit de (lokale) partijorganisatie of de samenleving. Steun van de burgemeester is niet vanzelfsprekend. Professionele steun wordt niet dikwijls gemist noch ingeroepen. Men verwerkt de emoties veelal in eigen familie- en vriendenkring, of (ook) een ander netwerk. De meeste ex-wethouders horen na de val niet veel meer van het gemeentebestuur. Er is veel verbazing bij enkele oud-wethouders dat zij nooit meer gehoord worden over hun dossierkennis. Daar staat tegenover dat de kennis van dossiers natuurlijk in het gemeentehuis veelal bij de ambtenaren aanwezig is. Over steun van de kant van de politieke partij is men niet eenstemmig positief. Wat is nog meer relevant op microniveau? Volgens diverse respondenten schiet de werving en selectie van wethouders schromelijk tekort. Er wordt tevoren nauwelijks gelet op de vaardigheden die nodig zijn om een succesvol wethouder te zijn. Een profielschets ontbreekt doorgaans. 17
Page 1 and 2: De vallende wethouder Een onderzoek
Page 3 and 4: In dit onderzoek hebben we geprobee
Page 5 and 6: Tot slot maken wij op deze plaats g
Page 7 and 8: Woord vooraf 2 Samenvatting 12 Opze
Page 9 and 10: 4.2 Andere ontwikkelingen 103 Schaa
Page 12 and 13: 12 Samenvatting
Page 14 and 15: 14 normen van ‘goed bestuur’. D
Page 18 and 19: 18 Aan een professionele voorbereid
Page 20 and 21: 20 rekenkamerrapporten een hulpmidd
Page 22 and 23: 22 enkele cases bleek de wethouder
Page 24 and 25: 24 - dus niet overal - een zeker on
Page 26 and 27: 26 tot een vijftal aanbevelingen. D
Page 28 and 29: 28 1 Inleiding
Page 30 and 31: 30 actoren als ultimum remedium in
Page 32 and 33: 32 onflict). 13 In 2008 waren het e
Page 34 and 35: 34 van ons onderzoeksteam meegewerk
Page 36 and 37: 36 wichtige spreiding over de crite
Page 38 and 39: 38 wethouder’; ‘de manier waaro
Page 40 and 41: 40 Analyseniveaus en indeling In de
Page 42 and 43: 42 Betrokken personen Dit onderzoek
Page 44: 44 Wij herhalen hier dat ondanks de
Page 47 and 48: In dit hoofdstuk komt het micronive
Page 49 and 50: egel’. 32 Vallen is dus niet slec
Page 51 and 52: concurrerende waarden’ van Robert
Page 53 and 54: van deze types melden in hun interv
Page 55 and 56: jóuw basisstijl of - perspectief e
Page 57 and 58: geval verweten de ex-wethouder en z
Page 59 and 60: naar hun eigen zwakke plekken om da
Page 61 and 62: Welke competenties moet een wethoud
Page 63 and 64: door veel ex-wethouders naar voren
Page 65 and 66: moeizaam aanpassen aan veranderende
Page 67 and 68:
positief. Een betrokkene: ‘Binnen
Page 69 and 70:
Het ministerie van Binnenlandse Zak
Page 71 and 72:
In dit hoofdstuk komt het mesonivea
Page 73 and 74:
doel is van het heenzenden van weth
Page 75 and 76:
overschatting van hun positie. 74 A
Page 77 and 78:
aad. In die zin lijkt het erop dat
Page 79 and 80:
vindt zodra het eigenbelang in het
Page 81 and 82:
conflictsituatie een beetje autorit
Page 83 and 84:
Nagenoeg alle respondenten - ook de
Page 85 and 86:
Nieuwe lokale partijen worden hier
Page 87 and 88:
Uit de interviews blijkt dat er bin
Page 89 and 90:
(mede) ambtelijk falen ten grondsla
Page 91 and 92:
epaalde meningen waarvan de wethoud
Page 93 and 94:
afhankelijk zouden zijn van ambteli
Page 96 and 97:
96 4 Macroniveau
Page 98 and 99:
98 Dualisme geen directe invloed He
Page 100 and 101:
100 voorzien en te voorkomen. Vakbe
Page 102 and 103:
102 Een andere wethouder van buiten
Page 104 and 105:
104 Op het terrein van het lokaal b
Page 106 and 107:
106 het werkelijk zit. Het wantrouw
Page 108 and 109:
108 samenspel tussen raad, college
Page 110 and 111:
110 internet (iemand meldt het bijv
Page 112 and 113:
112 Een der respondenten analyseerd
Page 114 and 115:
114 Een wethouder noemt als voorbee
Page 116 and 117:
116 5 Conclusies en aanbevelingen
Page 118 and 119:
118 Wij zijn geneigd de gestelde vr
Page 120 and 121:
120 De oorzaak van de val zoals die
Page 122 and 123:
122 Zo ontstaat het beeld dat raads
Page 124 and 125:
124 deze mogelijke aanvullende inte
Page 126 and 127:
126 • de wethouder heeft de dossi
Page 128 and 129:
128 wethouders in de afgelopen jare
Page 130 and 131:
130 • Een flinke omvang en politi
Page 132 and 133:
132 Ad c) In hoeverre betekent ‘v
Page 134 and 135:
134 college en raad. Het autonomiep
Page 136 and 137:
136 daarbij helpen. Het Ministerie
Page 138 and 139:
138 Bijlagen
Page 140 and 141:
140 Belbin, R.M., Teamrollen op het
Page 142 and 143:
142 Bouwmans, Henk, Lokale winnaars
Page 144 and 145:
144 Dekker, Paul, & Josje den Ridde
Page 146 and 147:
146 Haan, Edo, ‘Bestuurlijke stab
Page 148 and 149:
148 Korsten, Arno, & Milo Schoenmak
Page 150 and 151:
150 Pam, Max, Vallende bestuurders,
Page 152 and 153:
152 Tjalma - Den Oudsten, H., K. Jo
Page 154 and 155:
154 2. Betrokkenen Onderzoeksteam e
Page 156 and 157:
156 3. Vragenlijst Huiswerk voor in
Page 158 and 159:
158 25. In welke mate sprake van fr
Page 160 and 161:
160 73. In hoeverre slaagde u er on
Page 162 and 163:
162 5. Tips voor de spelers Deze bi
Page 164 and 165:
164 39. Houd niet te lang vast aan
Page 166 and 167:
166 76. ‘Hard op de zaak en zacht
Page 168:
168 Colofon Dit onderzoek is uitgev
show all

'De vallende wethouder' (2011,pdf) - Harrie Aardema

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?