'De vallende wethouder' (2011,pdf) - Harrie Aardema

88
Over de rol van de griffier in het ervaren conflict zijn sommige ex-wethouders
kritisch. Griffiers zijn volgens dezen ‘in dienst van de raad’ en
bemoeilijken in hun ogen het functioneren van wethouders door hun
inspanningen om de machtspositie van de raad ten opzichte van het
college te versterken. Sommige respondenten vrezen dat griffiers eenzijdig
focussen op de positie aan de zijde van de raad en daardoor te weinig als
speler in het samenhangende spel binnen de gemeente optreden. Soms
ook hebben ze ervaren dat de griffier een gevaarlijke situatie onvoldoende
goed inschatte. Een gemeentesecretaris over de griffier ten aanzien van een
voor de wethouder belastend rapport: ‘Hij had over het rapport gezegd: er
staat niks bijzonders in. Hij snapte het niet, was er niet voor niets in een
vorige gemeente uitgeknikkerd. Hij schatte totaal niet in wat er kon
gebeuren.’ Een wethouder zag dat de griffier een politieke rol innam:
‘De griffier maakte gemene zaak met mijn fractievoorzitter, die van mij af
wilde. Hij gooide olie op het vuur en vertelde onwaarheden.’ En: ‘De raad
krijgt informatie en gebruikt die negatief. Er is een muurtje tussen
organisatie en raad gebouwd. Terwijl er voorheen sprake was van een meer
open verhouding tussen organisatie en raad.’
Het beeld dat door de respondenten wordt opgeroepen verdient in onze
ogen wel nuancering. Het beeld dat ‘de griffier van de raad’ is en zich ‘dus’
niet met het college of de organisatie(doelen) bezighoudt of behoort bezig
te houden, correspondeert in afnemende mate met de werkelijkheid en
wordt ook steeds minder erkend. 101 Ook moet ter nuancering in aanmerking
worden genomen dat de rolbepaling van de griffier ten opzichte
van de gemeentesecretaris (en omgekeerd) niet altijd even gemakkelijk is.
De werkelijkheid is beduidend genuanceerder dan de beelden waarop de
beschreven opvattingen zijn gebaseerd. 102
3.4 Ambtelijke organisatie
Meestal geen rol in conflict
Ambtenaren zijn meestal geen hoofdpersoon in een politiek conflict. Een
enkele maal komt een ambtenaar wel eens in de picture met iets waar de
wethouder last van kan hebben, bijvoorbeeld als een ambtenaar zich
opwerpt als adviseur van een bedrijf of zich anderszins misdraagt.
Algemeen directeuren / gemeentesecretarissen blijven meestal neutraal
buiten beeld; zij zijn vooral gefocust op de organisatie. Ook al zijn
ambtenaren meestal geen hoofdpersoon, toch ligt aan de val wel geregeld
101 Riezebos & Verhoeff 2011.
102 Zie o.a. Verhoef & Wever 2007.