'De vallende wethouder' (2011,pdf) - Harrie Aardema

More documents

Recommendations

Info

48 Een burgemeester noemt ter illustratie van een langzamerhand steeds meer irriterende stijl dat de wethouder bij de rondvraag van een collegevergadering min of meer ‘by the way’ een item aan de orde stelde en tijdens de volgende vergadering er van uit ging ‘dat hij dacht dat we het daar al over hadden gehad’. In het college werd dat door collegawethouders niet gewaardeerd. Ook de raad had er uiteindelijk weinig waardering voor. De wethouder reageerde daar stoïcijns op, wat op zich ook weer irritatie opriep. Daarnaast kan het gaan om het optreden in een plotselinge problematische situatie. Wie dan paniekerig reageert en anderen beschuldigt, verspeelt in hoog tempo het noodzakelijke draagvlak. Of men vervolgens inhoudelijk wordt gerehabiliteerd doet er dan niet meer toe. ‘Als je geschoren wordt moet je stil blijven zitten,’ aldus een der respondenten. Het kan ook zijn dat men de wethouder ‘op zijn zwakke plek’ weet te raken. Een wethouder die niet met kritiek kan omgaan en een ‘kort lontje’ heeft, is ‘in de gordijnen’ te krijgen en kan daarmee zelfs tot aftreden worden bewogen, zelfs al was iedereen behalve de wethouder duidelijk dat de kritiek geen hout sneed en werd dit ook nog eens door onderzoek bevestigd. Maar de wethouder was zodanig sterk emotioneel bij zijn werk betrokken en reageerde dermate impulsief, dat hij er de brui aan gaf. Het aftreden was in het geheel niet nodig, maar betrokkene kon naar eigen zeggen niet anders, omdat hij nu eenmaal zo in elkaar zat. Hij was detaillistisch, maar het klopte wel altijd. Hij was een knokker, maar hij kon er niet tegen als men hem ten onrechte ongelijk gaf. Sterke wethouders Gevallen wethouders zijn overigens lang niet altijd ‘slechte’ wethouders, 31 zo bleek in onze cases. De professionaliteit van wethouders is niet zonder meer voldoende om politiek te overleven. Een bepaalde wethouder kan bijvoorbeeld een beleidsmatige erfenis krijgen, of een moeilijk dossier. De wethouder weet dan niet altijd in volle omvang waarvoor hij of zij de verantwoordelijkheid heeft genomen, zelfs niet als sprake is geweest van een grondig bijpraten of een overdrachtsdossier. Het gevolg daarvan kan zijn dat de wethouder buiten de eigen schuld toch verantwoordelijk wordt gehouden voor vroeger beleid. Dan kan een wethouder nog zo goed zijn, misschien moet hij of zij toch aftreden: de zogenaamde ‘Carrington- 31 Als min of meer objectief criterium voor ‘goed’ of ‘slecht’ nemen we dan de ‘professionele wethouders’ zoals beschreven door Korsten & Schoenmaker 2008, pag. 55 e.v. Daarmee wordt vooral bedoeld dat men situationeel kan ‘spelen’ met verschillende complementaire bestuursstijlen (zie ook het kwadrantenschema in dit hoofdstuk).
egel’. 32 Vallen is dus niet slechts een zaak van vakbekwaamheid. Sterke wethouders kunnen ondanks hun persoonlijke kwaliteiten ook vallen door een verdeelde raad en het ontbreken van collegiaal bestuur. 33 Soms moet een goede wethouder vertrekken door een ‘persoonlijke uitglijder’ die in de media tot grote proporties wordt opgeblazen, zoals een declaratieaffaire, of nadat hij of zij te diep in het glaasje heeft gekeken. Dit kan lang nawerken en uiteindelijk leiden tot een definitieve ondermijning van het ooit bestaande gezag. Als zich dan een bestuurlijk lastige omstandigheid voordoet, durven mensen opeens dingen tegen de wethouder te zeggen die ze voor het privé-incident nooit naar voren zouden hebben gebracht. Ook al zijn niet alle <strong>vallende</strong> wethouders slechte wethouders, andersom geldt ook: sterke wethouders sneuvelen niet zo gauw. 34 Sterke wethouders zijn wethouders die weten wat ze willen, ze zijn verbaal sterk, weten politieke klippen te omzeilen, slepen dossiers door de raad en kunnen tegen vele stootjes. En vooral ook: ze weten te voorkomen dat ze worden geconfronteerd met een dossier waarin veel ambtelijke fouten zijn gemaakt. Sterke wethouders maakt het niet uit wat in hun portefeuille zit, want ze verdedigen hun keuzes en kunnen dat goed. Sterke wethouders zijn personen die zich makkelijk de hoofdlijnen van een dossier eigen maken en de politieke haken en ogen zien. Een politieke antenne is cruciaal. Sterke wethouders voelen aankomen met welk dossier ze problemen krijgen door te letten op de reacties van raadsfracties in commissievergaderingen. Ze zijn vaak meesters in het bedenken van compromissen. Bovendien, ze zien uit naar een volgende raads- (commissie)vergadering waarin ze weer kunnen acteren. Ze voelen zich thuis in hun biotoop en voeren graag het woord. Ze vinden het niet eens echt leuk als hun voorstellen zonder bespreking worden aanvaard. Slijtage en houdbaarheid Het persoonlijk optreden is aan slijtage onderhevig. Daar waar wethouders twee of meer bestuursperioden actief waren, werd in de interviews steeds gesproken over het verstreken zijn van de houdbaarheidsdatum. Meerdere respondenten menen dat het na acht jaar altijd over is, hoe goed je het ook hebt gedaan en nog steeds doet als wethouder. 35 Een enkeling denkt dat een derde periode in sommige gevallen ook nog wel moet kunnen. Maar hoe dan ook, er ontstaat na verloop van jaren een zekere ‘metaalmoeheid’, 32 Naar de Britse minister van Buitenlandse Zaken Lord Carrington, die in 1982 aftrad na de verrassende Argentijnse invasie van de Falkland eilanden. 33 Hoogstad e.a. 2010. 34 Korsten & Schoenmaker 2008: 55 e.v. 35 De meeste wethouders blijven overigens niet langer dan 4 jaar op hun post (Vulperhorst 2010: 64). 49
Page 1 and 2: De vallende wethouder Een onderzoek
Page 3 and 4: In dit onderzoek hebben we geprobee
Page 5 and 6: Tot slot maken wij op deze plaats g
Page 7 and 8: Woord vooraf 2 Samenvatting 12 Opze
Page 9 and 10: 4.2 Andere ontwikkelingen 103 Schaa
Page 12 and 13: 12 Samenvatting
Page 14 and 15: 14 normen van ‘goed bestuur’. D
Page 16 and 17: 16 De onderzoeksresultaten hebben w
Page 18 and 19: 18 Aan een professionele voorbereid
Page 20 and 21: 20 rekenkamerrapporten een hulpmidd
Page 22 and 23: 22 enkele cases bleek de wethouder
Page 24 and 25: 24 - dus niet overal - een zeker on
Page 26 and 27: 26 tot een vijftal aanbevelingen. D
Page 28 and 29: 28 1 Inleiding
Page 30 and 31: 30 actoren als ultimum remedium in
Page 32 and 33: 32 onflict). 13 In 2008 waren het e
Page 34 and 35: 34 van ons onderzoeksteam meegewerk
Page 36 and 37: 36 wichtige spreiding over de crite
Page 38 and 39: 38 wethouder’; ‘de manier waaro
Page 40 and 41: 40 Analyseniveaus en indeling In de
Page 42 and 43: 42 Betrokken personen Dit onderzoek
Page 44: 44 Wij herhalen hier dat ondanks de
Page 47: In dit hoofdstuk komt het micronive
Page 51 and 52: concurrerende waarden’ van Robert
Page 53 and 54: van deze types melden in hun interv
Page 55 and 56: jóuw basisstijl of - perspectief e
Page 57 and 58: geval verweten de ex-wethouder en z
Page 59 and 60: naar hun eigen zwakke plekken om da
Page 61 and 62: Welke competenties moet een wethoud
Page 63 and 64: door veel ex-wethouders naar voren
Page 65 and 66: moeizaam aanpassen aan veranderende
Page 67 and 68: positief. Een betrokkene: ‘Binnen
Page 69 and 70: Het ministerie van Binnenlandse Zak
Page 71 and 72: In dit hoofdstuk komt het mesonivea
Page 73 and 74: doel is van het heenzenden van weth
Page 75 and 76: overschatting van hun positie. 74 A
Page 77 and 78: aad. In die zin lijkt het erop dat
Page 79 and 80: vindt zodra het eigenbelang in het
Page 81 and 82: conflictsituatie een beetje autorit
Page 83 and 84: Nagenoeg alle respondenten - ook de
Page 85 and 86: Nieuwe lokale partijen worden hier
Page 87 and 88: Uit de interviews blijkt dat er bin
Page 89 and 90: (mede) ambtelijk falen ten grondsla
Page 91 and 92: epaalde meningen waarvan de wethoud
Page 93 and 94: afhankelijk zouden zijn van ambteli
Page 96 and 97: 96 4 Macroniveau
Page 98 and 99:
98 Dualisme geen directe invloed He
Page 100 and 101:
100 voorzien en te voorkomen. Vakbe
Page 102 and 103:
102 Een andere wethouder van buiten
Page 104 and 105:
104 Op het terrein van het lokaal b
Page 106 and 107:
106 het werkelijk zit. Het wantrouw
Page 108 and 109:
108 samenspel tussen raad, college
Page 110 and 111:
110 internet (iemand meldt het bijv
Page 112 and 113:
112 Een der respondenten analyseerd
Page 114 and 115:
114 Een wethouder noemt als voorbee
Page 116 and 117:
116 5 Conclusies en aanbevelingen
Page 118 and 119:
118 Wij zijn geneigd de gestelde vr
Page 120 and 121:
120 De oorzaak van de val zoals die
Page 122 and 123:
122 Zo ontstaat het beeld dat raads
Page 124 and 125:
124 deze mogelijke aanvullende inte
Page 126 and 127:
126 • de wethouder heeft de dossi
Page 128 and 129:
128 wethouders in de afgelopen jare
Page 130 and 131:
130 • Een flinke omvang en politi
Page 132 and 133:
132 Ad c) In hoeverre betekent ‘v
Page 134 and 135:
134 college en raad. Het autonomiep
Page 136 and 137:
136 daarbij helpen. Het Ministerie
Page 138 and 139:
138 Bijlagen
Page 140 and 141:
140 Belbin, R.M., Teamrollen op het
Page 142 and 143:
142 Bouwmans, Henk, Lokale winnaars
Page 144 and 145:
144 Dekker, Paul, & Josje den Ridde
Page 146 and 147:
146 Haan, Edo, ‘Bestuurlijke stab
Page 148 and 149:
148 Korsten, Arno, & Milo Schoenmak
Page 150 and 151:
150 Pam, Max, Vallende bestuurders,
Page 152 and 153:
152 Tjalma - Den Oudsten, H., K. Jo
Page 154 and 155:
154 2. Betrokkenen Onderzoeksteam e
Page 156 and 157:
156 3. Vragenlijst Huiswerk voor in
Page 158 and 159:
158 25. In welke mate sprake van fr
Page 160 and 161:
160 73. In hoeverre slaagde u er on
Page 162 and 163:
162 5. Tips voor de spelers Deze bi
Page 164 and 165:
164 39. Houd niet te lang vast aan
Page 166 and 167:
166 76. ‘Hard op de zaak en zacht
Page 168:
168 Colofon Dit onderzoek is uitgev
show all

'De vallende wethouder' (2011,pdf) - Harrie Aardema

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?