'De vallende wethouder' (2011,pdf) - Harrie Aardema

vindt zodra het eigenbelang in het geding komt. 85 Het dagelijks bestuur is
alleen op papier een collegiaal bestuur. In werkelijkheid moet iedere
wethouder - of in geval van verantwoordelijkheid van meerdere
wethouders de eerst verantwoordelijke wethouder - zijn eigen boontjes
doppen.
Ook door personele wisselingen in het college kan een wethouder het
moeilijk krijgen. Het vertrek van een machtige bestuurder kan soms op
zichzelf een risicofactor te zijn. Er ontstaat dan bijvoorbeeld een machtsvacuüm
waarin sommigen hun kans schoon zien, ten koste van anderen.
De profileringsdrang wordt dan extra groot. Of er komt ineens een
vertrouwde steunpilaar te ontvallen, of iemand die altijd plooien
gladstreek.
In een enkel geval trad de wethouder te solistisch op. Hij hield de rest van
het college een beetje buiten de dingen waar hij mee bezig was. De
anderen vroegen regelmatig om betrokken te worden, maar de wethouder
hield de zaak liever voor zichzelf, terwijl niet altijd duidelijk was waarom.
Dan wordt de kans groter dat de wethouder bij problemen alleen komt te
staan. Hetzelfde is het geval als men het onderling niet goed met elkaar
kan vinden, waar karakters botsen, twijfel bestaat over capaciteiten of
oprechtheid, dan wel als men elkaar gewoon niet kan uitstaan. Een
uitgesproken dominante wethouder binnen het team kan ook een
probleem zijn, zelfs als deze de overige teamleden met raad en daad
terzijde staat - maar daarin ook te ver kan gaan, dat wil zeggen de
problemen voor anderen zelf oplost.
Indien een coalitie om politieke redenen niet uiteen mag vallen of een
wethouder niet vervangen kan worden, is de kans groot dat een wethouder
bij zwak functioneren of disfunctioneren ook niet sneuvelt. Soms weten
betrokkenen de aandacht te verleggen naar een ander, bijvoorbeeld de
gemeentesecretaris. Voor het zover is, zal men op zoek gaan naar een stok
om de hond mee te slaan. Declareerde de secretaris altijd goed? Had hij
veel diners buiten de deur?
85 Overigens kan dit natuurlijk ook het gemeentelijk belang zijn, bijvoorbeeld waar het gaat om het
evident falen of disfunctioneren van een individuele wethouder. Daarvoor behoeft niet het
gehele college op te stappen.
79