'De vallende wethouder' (2011,pdf) - Harrie Aardema

More documents

Recommendations

Info

50 een ‘sleetsheid’. Men weet hoe je reageert en doet, men heeft dat nu wel eens gezien, men is weer toe aan iets anders. Ex-wethouders beroepen zich er nogal eens op dat zich in de loop der tijd niets belastends heeft opgebouwd, maar mensen om hen heen denken daar vaak anders over. Er lijkt bijna altijd wel iets te zijn gebeurd waar deze of gene zich minder plezierig bij voelde. Er waren altijd wel kleine missers en irritaties. In de loop der jaren bouwt zich dat op. Men heeft het gehad met de wethouder - zijn / haar stijl van optreden en manier van vraagstukken benaderen. Het vertrouwen of de wethouder het nog wel aan zou kunnen neemt af, men gaat zich afvragen of hij / zij nog wel op tijd de juiste stappen weet te zetten. En andersom kan het ook zo werken, ook al wil en kan de wethouder het zelf niet zien: hij / zij gaat naar de zoveelste inspraakavond en hoort voor de zoveelste keer hetzelfde. Hoe lang behoudt hij / zij zijn / haar persoonlijke veerkracht? Hoe lang kan hij / zij alert het spel blijven spelen met de oppositie die alsmaar loerend op het vinkentouw blijft zitten? Een journalist: ‘Ook wethouders die zeggen dat ze geen regent zijn krijgen toch ook trekken van regenten. Want als je na zes jaar voor de vijfde keer dezelfde wijk ingaat en je hoort weer dezelfde dingen, dan zeg je: nu weet ik het zelf wel een keer, we weten wel welke kant het op moet. Het openstaan voor nieuwe geluiden wordt minder.’ Wie vertelt de wethouder op tijd als er iets met hem / haar of om hem / haar heen aan het veranderen is? Er is ons niet bekend in hoeverre er functioneringsgesprekken worden gehouden met wethouders. Een studie daarover ontbreekt. Tal van wethouders zijn niet zo gediend van functioneringsgesprekken. Onduidelijk is ook met wie deze gesprekken zouden moeten worden gevoerd. In het dualistische stelsel ligt het niet onmiddellijk voor de hand dat de fractievoorzitter van de eigen partij in de gemeenteraad dit doet. Wel blijkt in enkele cases dat fractievoorzitters de rol oppakten om regelmatig met de eigen wethouder voortgangsgesprekken met een ‘coachend’ karakter te voeren - waarbij voorzichtig werd gewezen op tekortkomingen en op mogelijkheden om dingen anders te doen. De betrokken wethouders stonden daar over het algemeen wel voor open, maar slaagden er toch niet in om daadwerkelijk anders over te komen. Theoretisch kader: resultaatgerichte stijl populair Waar het gaat om het persoonlijk optreden van een bestuurder is het in de theorie niet ongebruikelijk om verschillende mogelijke stijlen van besturen te onderscheiden. Veel auteurs hanteren indelingen die in meerdere of mindere mate overeenkomen met het bekende ‘model van de
concurrerende waarden’ van Robert Quinn. 36 Daarbij zijn grosso modo vier bestuursstijlen te onderscheiden: • de actie- en resultaatgerichte stijl; • de omgevings- en burgergerichte stijl; • de mensen collegagerichte stijl; • de organisatie- en structuurgerichte stijl. Deze vier bestuursstijlen - die elk hun eigen accenten, competenties en valkuilen kennen - zijn in meerdere of mindere mate in het doen en laten van iedere bestuurder en leidinggevende terug te vinden, 37 maar één stijl domineert meestal toch wel in het persoonlijke doen en laten. Dat is niet erg, mits men dit maar laat compenseren door bijvoorbeeld mensen om zich heen die ‘anders’ zijn. In de praktijk - zeker ook in de politiek - laten velen zich liever omringen door gelijkgezinden, liever nog mensen die hen naar de mond praten. Een begrijpelijke, maar eenzijdige en riskante verleiding. De genoemde vier bestuursstijlen zijn in een kwadrantenschema te visualiseren. 38 De vier kwadranten representeren in zekere zin honderd jaar theorie over leiderschap en organisatie: van ‘scientific management’ (linksboven) naar ‘human relations’ (linksonder) en van daaruit naar ‘prestatiemanagement’ (rechtsboven) en ‘open systeemdenken’ (rechtsonder). 39 De linker helft van het schema gaat over de gerichtheid op de interne organisatie, de rechter helft over de gerichtheid op de maatschappelijke omgeving. De bovenste helft gaat over de gerichtheid op ‘harde’, rationele elementen: structuren, procedures, taken, bevoegdheden. Dit is het domein van ‘het hoofd’, van ‘technische rationaliteit’, van de stabiliteit; in de literatuur spreekt men steeds meer van ‘bovenstromen’. De onderste helft van het schema gaat over de gerichtheid op ‘zachte’, (inter)menselijke aspecten: relaties, gevoelens, signalen, ‘strategisch gedrag’, ‘echte’ (gedrags)verandering. Dit is het domein van ‘het hart’, van ‘politieke rationaliteit’, van de flexibiliteit; in de literatuur spreekt men steeds meer van onderstromen. Gedurende de laatste decennia domineert bij de overheid in theorie en praktijk wereldwijd 36 Quinn 1988; Quinn e.a. 2003. Zie bijv. Schouw & Tops 1998, Tops & Zouridis 2002, Korsten 2009. 37 We hebben dit onderzoek de bestuursstijlen van de ex-wethouders slechts beperkt in kaart kunnen brengen (ze hebben geen test gedaan). Ook hebben we niet kunnen vaststellen in hoeverre bepaalde types wethouder vaker zouden vallen dan andere types. Dat zou wel een interessante vraag zijn voor vervolgonderzoek. 38 <strong>Aardema</strong> 2010. 39 Uitgebreid o.a.: Quinn e.a. 2003; Tompkins 2005. 51
Page 1 and 2: De vallende wethouder Een onderzoek
Page 3 and 4: In dit onderzoek hebben we geprobee
Page 5 and 6: Tot slot maken wij op deze plaats g
Page 7 and 8: Woord vooraf 2 Samenvatting 12 Opze
Page 9 and 10: 4.2 Andere ontwikkelingen 103 Schaa
Page 12 and 13: 12 Samenvatting
Page 14 and 15: 14 normen van ‘goed bestuur’. D
Page 16 and 17: 16 De onderzoeksresultaten hebben w
Page 18 and 19: 18 Aan een professionele voorbereid
Page 20 and 21: 20 rekenkamerrapporten een hulpmidd
Page 22 and 23: 22 enkele cases bleek de wethouder
Page 24 and 25: 24 - dus niet overal - een zeker on
Page 26 and 27: 26 tot een vijftal aanbevelingen. D
Page 28 and 29: 28 1 Inleiding
Page 30 and 31: 30 actoren als ultimum remedium in
Page 32 and 33: 32 onflict). 13 In 2008 waren het e
Page 34 and 35: 34 van ons onderzoeksteam meegewerk
Page 36 and 37: 36 wichtige spreiding over de crite
Page 38 and 39: 38 wethouder’; ‘de manier waaro
Page 40 and 41: 40 Analyseniveaus en indeling In de
Page 42 and 43: 42 Betrokken personen Dit onderzoek
Page 44: 44 Wij herhalen hier dat ondanks de
Page 47 and 48: In dit hoofdstuk komt het micronive
Page 49: egel’. 32 Vallen is dus niet slec
Page 53 and 54: van deze types melden in hun interv
Page 55 and 56: jóuw basisstijl of - perspectief e
Page 57 and 58: geval verweten de ex-wethouder en z
Page 59 and 60: naar hun eigen zwakke plekken om da
Page 61 and 62: Welke competenties moet een wethoud
Page 63 and 64: door veel ex-wethouders naar voren
Page 65 and 66: moeizaam aanpassen aan veranderende
Page 67 and 68: positief. Een betrokkene: ‘Binnen
Page 69 and 70: Het ministerie van Binnenlandse Zak
Page 71 and 72: In dit hoofdstuk komt het mesonivea
Page 73 and 74: doel is van het heenzenden van weth
Page 75 and 76: overschatting van hun positie. 74 A
Page 77 and 78: aad. In die zin lijkt het erop dat
Page 79 and 80: vindt zodra het eigenbelang in het
Page 81 and 82: conflictsituatie een beetje autorit
Page 83 and 84: Nagenoeg alle respondenten - ook de
Page 85 and 86: Nieuwe lokale partijen worden hier
Page 87 and 88: Uit de interviews blijkt dat er bin
Page 89 and 90: (mede) ambtelijk falen ten grondsla
Page 91 and 92: epaalde meningen waarvan de wethoud
Page 93 and 94: afhankelijk zouden zijn van ambteli
Page 96 and 97: 96 4 Macroniveau
Page 98 and 99: 98 Dualisme geen directe invloed He
Page 100 and 101:
100 voorzien en te voorkomen. Vakbe
Page 102 and 103:
102 Een andere wethouder van buiten
Page 104 and 105:
104 Op het terrein van het lokaal b
Page 106 and 107:
106 het werkelijk zit. Het wantrouw
Page 108 and 109:
108 samenspel tussen raad, college
Page 110 and 111:
110 internet (iemand meldt het bijv
Page 112 and 113:
112 Een der respondenten analyseerd
Page 114 and 115:
114 Een wethouder noemt als voorbee
Page 116 and 117:
116 5 Conclusies en aanbevelingen
Page 118 and 119:
118 Wij zijn geneigd de gestelde vr
Page 120 and 121:
120 De oorzaak van de val zoals die
Page 122 and 123:
122 Zo ontstaat het beeld dat raads
Page 124 and 125:
124 deze mogelijke aanvullende inte
Page 126 and 127:
126 • de wethouder heeft de dossi
Page 128 and 129:
128 wethouders in de afgelopen jare
Page 130 and 131:
130 • Een flinke omvang en politi
Page 132 and 133:
132 Ad c) In hoeverre betekent ‘v
Page 134 and 135:
134 college en raad. Het autonomiep
Page 136 and 137:
136 daarbij helpen. Het Ministerie
Page 138 and 139:
138 Bijlagen
Page 140 and 141:
140 Belbin, R.M., Teamrollen op het
Page 142 and 143:
142 Bouwmans, Henk, Lokale winnaars
Page 144 and 145:
144 Dekker, Paul, & Josje den Ridde
Page 146 and 147:
146 Haan, Edo, ‘Bestuurlijke stab
Page 148 and 149:
148 Korsten, Arno, & Milo Schoenmak
Page 150 and 151:
150 Pam, Max, Vallende bestuurders,
Page 152 and 153:
152 Tjalma - Den Oudsten, H., K. Jo
Page 154 and 155:
154 2. Betrokkenen Onderzoeksteam e
Page 156 and 157:
156 3. Vragenlijst Huiswerk voor in
Page 158 and 159:
158 25. In welke mate sprake van fr
Page 160 and 161:
160 73. In hoeverre slaagde u er on
Page 162 and 163:
162 5. Tips voor de spelers Deze bi
Page 164 and 165:
164 39. Houd niet te lang vast aan
Page 166 and 167:
166 76. ‘Hard op de zaak en zacht
Page 168:
168 Colofon Dit onderzoek is uitgev
show all

'De vallende wethouder' (2011,pdf) - Harrie Aardema

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?