'De vallende wethouder' (2011,pdf) - Harrie Aardema

62
Daarnaast is consistentie van belang, zeggen sommigen. Een wethouder
moet standpunten kunnen innemen. Het gaat daarbij steeds om het
afwegen tussen verschillende opties. Hij of zij moet ergens iets van vinden.
Wie vaak twijfelt of van mening verandert, maakt andere collegeleden ‘gek’
en verwijdert zich van ambtenaren. Met zo een wethouder valt niet goed te
werken. Een weifelende wethouder zet dus andere ‘factoren’ aan het werk
die een mogelijke val naderbij brengen. Andere wethouders zullen minder
geneigd zijn om het voor deze wethouder in nood op te nemen.
Ook bescheidenheid en terughoudendheid zijn relevante competenties.
Wethouders die zich sterk profileren, hebben een grotere kans om in
bestuurlijke problemen te komen. Dit wordt niet op prijs gesteld door
collega-wethouders. Immers, dan wordt geroepen dat het dagelijks bestuur
collegiaal bestuurt.
Te krachtige persoonlijke profilering is voor wethouders dus een zonde.
In het huidige bestel moet men dat vooral overlaten aan de fractie en de
fractieleider. De praktijk is echter lastiger. Ambitieuze wethouders die een
slaafse fractie verwachten kunnen merken dat de fractie zich niet laat
dwingen. De positie van de wethouder wordt hierdoor slechter.
Het vermogen en de neiging om als wethouder zelf stukken te schrijven
worden als niet handig beschouwd, omdat je dat moet laten doen en er
zelf boven moet staan. Het is politiek niet altijd een pré om ambtelijke taal
te schrijven en te spreken.
Opleiding, training, intervisie en coaching
Over het geheel genomen zijn de ex-wethouders die wij spraken wat
dubbel over het nut van meer professionalisering door middel van
opleiding, training, intervisie en coaching voorafgaand aan en tijdens hun
wethouderschap. 63 Sommige ex-wethouders zijn zelfs negatief: ‘Een mens
zit in elkaar zoals hij in elkaar zit. Wethouders moeten uit de lokale
gemeenschap voortkomen. Als je daar professionals neerzet vraag ik me af
of de binding met de burger niet nog zwakker wordt.’ Of: ‘Het is toch
‘learning by doing’.’ En: ‘Met macht omgaan kun je alleen leren door het te
ervaren.’ Ook: ‘Uiteindelijk gaat het erom: heb je het lef om eraan te
beginnen, durf je wat te doen. Daar helpt geen cursus of brochure tegen als
je dat niet hebt.’ Een andere respondent wijst erop dat de focus van een
wethouder vier jaar is, hetgeen te kort zou zijn, in vergelijking met
bijvoorbeeld burgemeesters. Het excuus ‘daar had ik geen tijd voor’ werd
63 Uit onderzoek onder 275 wethouders in 2010 blijkt dat 35 procent geen enkele scholing volgt;
van deze laatste groep is twee derde deel nieuw in het vak begonnen (Muskee 2010).