Diabetes mellitus ve komplikasyonlarının tanı,tedavi ve izlem ...
Diabetes mellitus ve komplikasyonlarının tanı,tedavi ve izlem ...
Diabetes mellitus ve komplikasyonlarının tanı,tedavi ve izlem ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
18<br />
Diyabeti önleme<br />
18.1 | Tip 1 diyabeti önleme<br />
Bugün için kanıta dayalı tıp <strong>ve</strong>rilerine göre tip 1 diyabeti önleyecek etkin <strong>ve</strong> gü<strong>ve</strong>nilir bir<br />
yöntem mevcut değildir. Preklinik dönemde plasebo kontrollü, geniş ölçekli, çok merkezli<br />
<strong>ve</strong> prospektif olarak düzenlenmiş iki büyük çalışmanın sonuçları 2003 yılında açıklanmıştır.<br />
Amerika’da parenteral <strong>ve</strong> oral insülin (DPT: <strong>Diabetes</strong> Pre<strong>ve</strong>ntion Trial) <strong>ve</strong>ya Avrupa’da<br />
nikotinamid (ENDIT: European Nicotinamide <strong>Diabetes</strong> Inter<strong>ve</strong>ntion Trial) ile yapılan tip 1<br />
diyabeti önleme çalışmalarında başarı sağlanamamıştır. Etkin önleme programlarının<br />
bulunmaması prediyabetikleri belirlemeye yönelik aile <strong>ve</strong>ya toplum taramalarını etik açıdan<br />
tartışmalı kılmaktadır.<br />
18.2 | Tip 2 diyabeti önleme<br />
Tip 2 diyabetin gelişmesinde çevresel faktörlerin rolü açıktır. Toplumların modern yaşam<br />
biçimini benimsemesi, insanları daha az hareket etmeye <strong>ve</strong> beslenme alışkanlıklarını hızla<br />
değiştirmeye yöneltmiştir. Son çeyrek yüzyılda doymuş yağlardan zengin, posadan fakir,<br />
kalorisi yüksek <strong>ve</strong> hızlı hazırlanan beslenme tarzının benimsenmesi diyabet prevalansında<br />
hızlı bir artışa yol açmıştır.<br />
Yaşam tarzı değişikliği ile tip 2 diyabeti önleme çalışmaları son yıllarda önem<br />
kazanmıştır.<br />
1997 yılında yayınlanan ‘Da Qing Diyabet <strong>ve</strong> IGT’ çalışması, Çin’de yaşayan IGT’li<br />
kişilerde diyet <strong>ve</strong> egzersiz ile tip 2 diyabet riskinin yaklaşık %40 oranında<br />
azaltılabileceğini göstermiştir.<br />
Sonuçları 2001’de yayınlanan DPS (<strong>Diabetes</strong> Pre<strong>ve</strong>ntion Study) çalışmasında da<br />
Finlandiya’da IGT’li obez <strong>ve</strong>ya kilolu hastalarda programlı egzersiz <strong>ve</strong> kalori kısıtlaması<br />
ile tip 2 diyabet riskinin %58 oranında azaltılabileceği gösterilmiştir.<br />
A.B.D. <strong>ve</strong> Kanada’da yapılan <strong>ve</strong> sonuçları 2003 yılında yayınlanan, yine kilolu <strong>ve</strong>ya<br />
obez IFG ya da IGT’li bireyleri kapsayan, DPP (<strong>Diabetes</strong> Pre<strong>ve</strong>ntion Program)<br />
çalışmasında ise diyabet riskinin yoğun yaşam değişiklikleri ile %58, buna karşılık<br />
metformin ile %31 oranında azaldığı bildirilmiştir.<br />
Prediyabet döneminde farmakolojik prevansiyonun önemi üzerinde de durulmuştur.<br />
DPP’de metformin ile elde edilen deneyimlerden başka, akarboz da bu amaçla<br />
kullanılmıştır.<br />
Avrupa ülkeleri <strong>ve</strong> Kanada’dan obez <strong>ve</strong>ya kilolu <strong>ve</strong> IGT’li bireyleri kapsayan STOP-<br />
NIDDM çalışmasında akarboz IGT’li kişilerde diyabet riskini %32 oranında azaltmış,<br />
ayrıca KV olay riskini de düşürmüştür.<br />
GDM öyküsü olan kadınlarda troglitazon ile yapılan TRIPOD çalışmasında tip 2 diyabet<br />
riskinin azaldığı saptanmıştır.<br />
Ayrıca obeziteyi (XENDOS çalışması) <strong>ve</strong> KV sorunları azaltmak (MICRO-HOPE çalışması)<br />
üzere planlanmış çalışmalarda IGT’li alt gruplarda sırası ile Orlistat <strong>ve</strong> Ramipril ile<br />
tip 2 diyabet gelişen vakaların plasebodan anlamlı olarak daha az olduğu görülmüştür.<br />
DİABETES MELLİTUS VE KOMPLİKASYONLARININ TANI, TEDAVİ VE İZLEM KILAVUZU | 167
Change language