Diabetes mellitus ve komplikasyonlarının tanı,tedavi ve izlem ...
Diabetes mellitus ve komplikasyonlarının tanı,tedavi ve izlem ...
Diabetes mellitus ve komplikasyonlarının tanı,tedavi ve izlem ...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Hızlı etkili insülin analoglarını <strong>ve</strong> özellikle de insülin pompası kullanan diyabetlilere<br />
insülin ile KH eşitlenmesini sağlayacak 3. düzey eğitiminin <strong>ve</strong>rilmesi gereklidir. Hazır<br />
karışım insülin preparatlarını kullanan diyabetliye ise ileri düzey KH sayımı eğitimi<br />
önerilmemektedir.<br />
İleri düzey KH sayımı eğitimine başlayabilmek için diyabetli bireyin glisemi kontrolünün<br />
sağlanmış <strong>ve</strong> bazal insülin dozunun iyi ayarlanmış olması şarttır. Bu düzeyde, insülin<br />
pompası <strong>ve</strong>ya sık aralıklı (çoklu) insülin <strong>tedavi</strong>si alan diyabetli bireye ‘Karbonhidrat/İnsülin<br />
Oranı’ (KH/İ) <strong>ve</strong> ‘İnsülin Duyarlılık Faktörü’ (İDF)’nü hesaplaması <strong>ve</strong> kullanması<br />
öğretilmelidir. Uygulamalar sık aralıklı vizitlerle kontrol edilmelidir.<br />
5.2.1 | Karbonhidrat / ‹nsülin Oran› (KH/‹)<br />
“KH/İ = Öğünde tüketilen KH (g) miktarı <strong>ve</strong>ya KH porsiyon sayısı / kısa <strong>ve</strong>ya hızlı etkili<br />
insülin dozu (IU)” <strong>ve</strong>ya<br />
“KH/İ = 500/TİD” formülü ile hesaplanır. (TİD: günlük toplam insülin dozu)<br />
KH/İ’nin belirlenmesi <strong>ve</strong> öğünde tüketilecek KH miktarına uygun insülin doz ayarının<br />
yapılması için diyabetli bireyin öğün öncesi <strong>ve</strong> öğün sonrası KG sonuçlarının hedeflenen<br />
düzeylerde olması gerekmektedir. KG kontrolü sağlanamayan <strong>ve</strong> KH alımı öğünden<br />
öğüne <strong>ve</strong>ya günden güne farklılık gösteren diyabetli bireylerde KH/İ hesaplanmamalıdır.<br />
5.2.2 | ‹nsülin Duyarl›l›k Faktörü (‹DF)<br />
İnsülin Duyarlılık Faktörü (İDF), 1 IU hızlı <strong>ve</strong>ya kısa etkili insülinin azalttığı KG (mg/dl)<br />
miktarı olarak tanımlanır. İDF, ‘düzeltme faktörü’, ‘düzeltme bolüsu’ <strong>ve</strong>ya ‘ekleme faktörü’<br />
olarak da isimlendirilir. KH sayımının bu aşaması K/İ oranını saptamanın dışında, KG<br />
düzeyini hedeflenen sınırlara getirecek insülin miktarının hesaplanmasını da sağlar. İDF’nin<br />
belirlenmesinde 1500 (kısa etkili insan insülin kullanan <strong>ve</strong>ya insüline dirençli bireyler için)<br />
<strong>ve</strong>ya 1800 (hızlı etkili insülin analoğu kullanan <strong>ve</strong>ya insüline duyarlı bireyler için) kuralından<br />
yararlanılır.<br />
“İDF = 1500/TİD <strong>ve</strong>ya İDF = 1800/TİD” formülü ile hesaplanır.<br />
Alternatif olarak “KH/İ = İDF/3” formülünden de tahmin edilebilir.<br />
KH/İ ile birlikte İDF’nin hesaplanması sonucunda;<br />
Öğün öncesi KG düzeylerine bağlı olarak insülin dozu <strong>ve</strong>ya öğünde tüketilecek KH<br />
miktarı artırılır <strong>ve</strong>ya azaltılır.<br />
Öğünde tüketilmesi planlanan KH miktarına göre insülin dozu ayarlanır.<br />
Hastanın deneyimli bir diyetisyenden eğitim almasının mümkün olmadığı durumlarda<br />
15 g KH'a eşdeğer gelen gıdalar (örneğin 25 g'lık 1 dilim ekmek, 2 kaşık pilav, 3 kaşık<br />
makarna, 300 ml yoğurt, 300 ml süt, 1 adet orta boy mey<strong>ve</strong> vb) üzerinden KH sayımı<br />
hakkında basitçe bilgi <strong>ve</strong>rilebilir.<br />
KH sayımı öğretilen diyabetli bireye protein <strong>ve</strong> yağ tüketiminin de önemli olduğu mutlaka<br />
anlatılmalıdır. Aksi taktirde sadece KH tüketimine bağlı bir beslenme alışkanlığı oluşabilir.<br />
56 | DİABETES MELLİTUS VE KOMPLİKASYONLARININ TANI, TEDAVİ VE İZLEM KILAVUZU
Change language