devlette etikten 1 - Etik Türkiye.com

gibi nakit ödemeler almaktad›r. 200 Di¤erinde ise, kamu görevlileri piyasa de¤erlerinin çok alt›ndaki
maafllar›n›n yan›nda, özel ek ücretler almaktad›rlar. 201
Kamu faaliyetleri için özel ücretin söz konusu oldu¤u ilk durumda, çal›flan›n flirkette çal›flt›¤›
dönem boyunca gösterdi¤i performans sebebiyle mi yüklü ayr›lma tazminat›na hak kazand›¤›, yoksa
özel sektör kuruluflunun söz konusu kiflinin bafllayaca¤› kamu görevi dolay›s›yla elde edece¤i
yetkileri kendi ç›karlar› için kullanma beklentisinde mi oldu¤u belirsizdir. Kamu faaliyetleri için
özel ücretin yasaklanmas› taraftarlar›, kamu görevlisinin kamu görevine bafllad›ktan sonra, önceki
iflvereninden ald›¤› yüklü ayr›lma tazminat›n›n bir karfl›l›¤› olarak oldukça küçük hizmetler vererek
de olsa söz konusu flirkete ufak ç›karlar sa¤layabilece¤ini, bunun da icra edilen faaliyetin etik
de¤erlerini zedeleyece¤ini savunmaktad›rlar. 202 Buradaki kritik nokta, kamu görevlisinin önceki iflvereninden
ald›¤› ayr›lma tazminat›n›n marjinal olarak da olsa flirkete verdi¤i hizmetin üstünde oldu¤u
durumda, kamu makam›na geçti¤inde yapaca¤› kamu faaliyetleri için eski iflverenine borçlu
olaca¤›d›r. 203 Yasal düzenlemeler, kamu hizmetinin dürüstlü¤ünü tehlikeye atacak herhangi bir görüntünün
oluflmas›n› bile engellemeye çal›flmaktad›r. Kamuoyu, kamu görevine bafllayan kiflinin
eski iflvereninden ald›¤› yüklü paran›n kamu hizmeti ifa ederken kendisini etkileyebilece¤ine ve
kamu menfaati yerine özel ç›karlar›n öne geçece¤ine inanabilir. Bu tarz bir ödemede, kamu görevlisinin
özel sektör kuruluflu taraf›ndan kiraland›¤› görünüflü uyanmaktad›r.
Kamu faaliyetleri için özel ücretin söz konusu oldu¤u ikinci durumda, tam zamanl› kamu görevlilerinin
maafllar› verdikleri hizmete göre düflük ya da uygunsuz olsa bile, d›flar›dan ek ücret
alamazlar. 204 Bu durum, daha çok kendini kamu hizmetine adamayla ba¤lant›l›d›r. Özel sektörle efl
de¤er maafl beklentisi içinde olan ve kendini kamu hizmetine adama iste¤inde olmayan bir kiflinin
zaten kamu görevlisi olmayaca¤› aflikard›r. Üstelik, kamu görevlisi olarak ald›¤› maafl›n ek ödemelerle
birlikte özel sektör maafllar›na denk gelece¤i beklentisinde olan bir kamu görevlisinin, daha
sonradan gizlice kuraca¤› ekonomik ba¤lant›larla, kamu politikas›n› özel kurulufllar›n istekleri
do¤rultusunda etkilemesi de mümkündür. Burada özel sektöre kamu makam›n›n suistimali yoluyla
parasal bir ç›kar sa¤lan›p sa¤lanmamas› önemli de¤ildir. Önemli olan bir özel kuruluflun istekleri
do¤rultusunda küçük de olsa kamu hizmeti etik de¤erlerinin etkilenmesi olas›l›¤›d›r. Dolay›-
s›yla, bu tarz bir önleyici hüküm her zaman flartt›r. 205
200
201
202
203
204
205
Örnek için bkz. Crandon v. U.S. (494 U.S. 152), (1990).
Bkz. BAYLESS MANNING, FEDERAL CONFLICT OF INTEREST LAW, (1964), s. 170.
Bkz. Beth Nolan, Public Interest, Private Income: Conflicts and Control Limits on Outside Income of Government Officials,
NORTWESTERN UNIVERSITY LAW REVIEW 87, (1992), s. 89; Beth Nolan, The Corporate Termination Bonus for Executives
Entering Public Service: Proper Government Recruiting Aid or Conflict of Interest, SOUTHERN CALIFORNIA LAW REVIEW 49,
(1976), s. 861.
Id.
Bu düzenleme Amerika’da gönüllü kamu görevlilerini ve yar›m zamanl› kamu görevlilerini kapsam d›fl› b›rakm›flt›r. Bu durum
doktrinde oldukça elefltirilmektedir.
Bkz. What is Wrong with the Revolving Door in BARRY BOZEMAN ED., PUBLIC MANAGEMENT: THE STATE OF THE ART,
(1993), s. 250; Seth D. Zinman, Judging Gift Rules by Their Wrappings-Toward a Clearer Articulation of Federal Employee Gift-
Acceptance Rules, CATHOLIC UNIVERSITY LAW REVIEW 44, (1994), s. 168. Karfl›t görüfl için bkz. Alexander Trowbridge,
Thinking Ahead: Attracting the Best to Washington, HARVARD BUSINESS REVIEW, (March, April, 1985), s. 175.
120