devlette etikten 1 - Etik Türkiye.com

4.2.2.1. Beyan Çeflitleri
Üç çeflit beyan mekanizmas› bulunmaktad›r. Bunlar ifllemsel beyan, müracaatç› beyan› ve senelik
beyand›r. 243 Bu beyan türleri afla¤›da aç›klanmaktad›r.
4.2.2.1.1. ‹fllemsel Beyan
Bu beyan türü, bir ç›kar çat›flmas› ortaya ç›kt›¤›nda, kesin olarak yap›lmas› gereken “saptay›-
c› bir beyand›r”. En önemli beyan türü olan bu beyanla, ç›kar çat›flmas›na kat›lan kamu görevlisinin
ad› ve ç›kar çat›flmas› potansiyelinin türü iffla edilir. Bu beyan türünde, etik davran›fl kodlar›-
n› ihlal edecek bir durum ortaya ç›kt›¤›nda, bu durumla ilgili karar alma, faaliyette bulunma ya da
oy kullanmadan men edilme anlam›na gelen ifllemin, kamu görevlisince reddi mümkündür.
Beyan›n flekli kamusal bir toplant›da yap›l›p yap›lmamas›na göre belirlenir. Kamusal bir toplant›da
yap›lan beyan, toplant›n›n kay›tlar›na geçirilen sözlü bir beyand›r. Toplant›da yap›lmayan
beyan kamu görevlisinin çal›flt›¤› kurum ve bu kurumun ba¤l› bulundu¤u etik dairesi veya etik komisyonunda
dosyalanan yaz›l› bir beyand›r.
‹fllemsel beyan›n amac›, kamuyu, di¤er kamu görevlilerini, kamuyla ifl yapan özel kiflileri ve kurulufllar›
ve medyay› ç›kar çat›flmas› durumundan haberdar edip, çat›flman›n kontrol edilmesini sa¤lamak
ve kamu görevlisinin dürüst ve etik ilkelere ba¤l› bir biçimde görevini ifa etti¤ini belirtmektir.
4.2.2.1.2. Müracaatç› Beyan›
Müracaatç› beyan› di¤er beyan flekillerinden farkl› olarak, bir özel kifli ya da özel sektör kuruluflunca
yap›lmaktad›r. Bu kifli ya da kurulufl ihalede teklif sahibidir veya kamudan izin ya da lisans
talep etmektedir. Teklif sahibi veya müracaatç›, ihalede ya da baflvuruda kendisinden kiflisel
menfaati olan herhangi bir kamu görevlisi varsa bu kiflinin ismini beyan etmelidir. Menfaat, kamu
görevlisinin aile üyelerinin menfaatini de kapsamaktad›r. Bu beyan türünün iki amac› vard›r. ‹lk
olarak, beyanla birlikte etkilenen kamu görevlisi, di¤er kamu görevlileri, di¤er ihale teklifçileri veya
müracaatç›lar, toplumun tamam› ve medya muhtemel ç›kar çat›flmas› durumundan haberdar
edilir. ‹kinci olarak da bu beyan türü, kamu görevlisinin öncelikli yükümlülü¤ü olan ifllemsel beyan
üzerinde bir kontrol ifllevi görür.
243
Bkz. Davies, Ethics in Government and the Issue of Conflicts of Interest, s. 105.
146