devlette etikten 1 - Etik Türkiye.com

Özel sektör kurulufllar›, toplumsal amaçlar› iflaret edip kamu menfaati için koalisyonlar oluflturduklar›nda,
sivil toplumun bir parças› olarak faaliyet göstermektedirler. 334
E¤er piyasa herkesin ihtiyaçlar›na hizmet etmek için varsa, etkin, etkili ve adaletli olmal› ve
herfleyin ötesinde yolsuzluktan ar›nm›fl olmal›d›r. Özel sektör faaliyetleri, birbirinden tamamen ayr›
iki sahada sürmektedir. Bunlar, “kamuyla olan ifllemler” ve tamam›yla “özel sektör içinde olan
ifllemler”dir. Eskiden geleneksel olarak kamu sektörü faaliyeti olarak adland›r›lan faaliyetler art›k
özel sektörün faaliyetler haline gelmifltir.
‹fl dünyas›nda kiflisel ba¤lant›lar genellikle, hediyeler ve konukseverlikle ifade edilmekte fakat
potansiyel hizmet alanlar ve verenler bir araya geldiklerinde, bu durum baz› sorular› akla getirmektedir.
Özel sektörle kamu sektörü aras›ndaki iliflkilerde, hediyenin etik olarak uygunsuz olmas› ve
hatta rüflvet olarak de¤erlendirilmesi, dünya çap›nda birçok ülkede kabul edilen bir gerçektir.
Kamu yönetiminde ç›kar çat›flmas› hallerinin ço¤unda aktörlerden birisi kamu görevlisi, di¤eri
de özel sektör kuruluflu olmaktad›r. Bu noktada, kamu görevlisinin etik ilkelere ba¤l›l›kla yükümlü
olmas› gereklili¤inin yan› s›ra özel sektörün de bu konuda hassasiyet sergilemesi ve iliflkilerini
etik ilkelere göre sürdürmesi gerekmektedir. Nihayetinde kamu yönetiminde etik ilkelere
ba¤l›l›k, sadece kamu görevlilerinin de¤il, özel sektör kurulufllar›n›n da bir yükümlülü¤üdür. Kamu
yönetiminde etik davran›fl kodlar›n›n ihlali durumunda, kamu görevlilerine yapt›r›m uygulanmas›,
özel sektörün kamuyla iliflkilerinde etik kurallara ba¤l› olmas›na gerek olmad›¤› anlam›-
na gelmemektedir. Kamu yönetiminde etik bilincinin yerlefltirilmesi, özel sektör de dahil olmak
üzere, toplumun tamam›n›n menfaatinedir.
Özel sektörün ve kamu sektörünün ortak yönü, ikisinin de kurumsal yap›lar olmas›d›r. Bu
ba¤lamda, ifl eti¤i ve kamu eti¤i aras›ndaki ayr›mlar ve benzerliklerle ilgili iki ayr› tez vard›r. Bir
tarafta, etik kriterlerin bütün organizasyon çeflitlerine uygulanabilece¤ini savunan görüfl bulunmaktad›r.
335 Buna göre, ifl eti¤i ve kamu eti¤i ayn› temel etik de¤erlerden ve standartlardan oluflmaktad›r.
336 Örne¤in, do¤ruluk, sadakat, kendini adama, katk› sa¤lama, dürüstlük, hoflgörü ve sosyal bilinç
de¤erleri, hem özel sektör hem de kamu sektörü için öngörülmektedir. 337
334
335
336
337
TI, SOURCE BOOK.
Bkz. LAURA PINCUS HARTMAN, PERSPECTIVES IN BUSINESS ETHICS, (1998).
Bkz. Kaptein, Muel and Johan Wempe, Working on Integrity: Differences and Similarities. Between Public and Private Sector
Organizations. In L.W.J.C. HUBERTS AND J.H.J. VAN DEN HEUVEL (EDS.), INTEGRITY AT THE PUBLIC-PRIVATE INTERFACE,
(1999), S.113-131.
Bkz. Arthur Voth, Professionalism in Practice. Bridges to the Century. In L.W.J.C. HUBERTS AND J.H.J. VAN DEN HEUVEL
(EDS.), INTEGRITY AT THE PUBLIC-PRIVATE INTERFACE, (1999), s. 45-56.
191