devlette etikten 1 - Etik Türkiye.com

konferanslarda ald›klar› ücretleri yasaklamakta; fakat, kamu görevlisinin ba¤l› bulundu¤u kamu
kurumunun da izninin al›nmas› kayd›yla seyahat masraflar›n›n karfl›lanmas›na izin vermektedir. 213
3.2.6. Kamu Görevi Sonras› ‹stihdam (Döner Kap›)
Döner kap›yla (the revolving door) ilgili yasal düzenlemeler, kamu görevlisine kamu görevinden
ayr›ld›ktan sonra getirilen ifl k›s›tlamalar›n› konu almaktad›r. Neredeyse bütün geliflmifl demokratik
ülkelerde kamu görevi sonras› istihdam k›s›tlamalar› mevcuttur. Bu k›s›tlamalar mevzuatta yer
almaktad›r. 214
Kamu görevi sonras› istihdam k›s›tlamalar›n›n nedeni, üç temel ilkeye dayanmaktad›r. Öncelikle,
kamu görevlisinin gelecekteki iflvereni için kamu makam›n› suistimal ederek bir ç›kar sa¤lama
ihtimali her zaman mevcuttur. ‹kinci olarak, kamu görevlisi özel sektördeki iflverenini kamu
karfl›s›nda temsil ederken, daha önceden ifl arkadafl› olan kamu görevlileri taraf›ndan kay›r›labilir.
Son olarak ise, kamu görevlisinin özel sektördeki iflverenine yak›nlaflmas› ya da etkilenmesi göz
önünde bulundurulmadan kamu makam›ndan herhangi bir flekilde kendi ad›na kâr elde etmesinin
yasaklanmas›na ihtiyaç vard›r. 215
Kamu görevi sonras› istihdam k›s›tlamalar›n›n dayand›¤› üç temel ilke, asl›nda ç›kar çat›flmas›n›n
üç önemli kategorisini konu almaktad›r; “memuriyet görevinin suistimali”, “kamu görevlisi üzerinde
onun irade serbestisini ihlal edecek nitelikteki haks›z ve kanunsuz tesir” ve “kamu görevinden özel
menfaat elde edilmesi”. Di¤er iki kategoriye giren (kendi yarar›na ifllem ve kamu faaliyetleri için özel
ücret) kamu görevi sonras› istihdam k›s›tlamalar› ise bulunmamaktad›r. Bunun nedeni, bu iki ç›kar çat›flmas›
türünün de kamu görevlisinin memuriyeti dolay›s›yla ortaya ç›kmas›d›r. Bilindi¤i üzere, döner
kap› k›s›tlamalar› kamu görevi sonras› istihdam k›s›tlamalar›n› konu almaktad›r. 216
Kamu görevi sonras› istihdam k›s›tlamalar› dört temel endifleyi yans›tmaktad›r; “özel sektöre
yaklaflma (ingratiation)”, “tesir”, “kâr sa¤lama”, “sadakatsizlik”. ‹lk iki endifle, özel sektöre yaklaflma
ve tesir, kamu görevlisinin resmi muhakemesinin sakatlanmas› ihtimaliyle ilgilidir. Eski kamu
görevlisi taraf›ndan kamu sektöründeki eski ifl arkadafllar›na tesir edildi¤inde, bu kiflilerin res-
213
214
215
216
Örnek için bkz. U.S. DEPARTMENT OF AGRICULTURE - OFFICE OF ETHICS, ETHICS ISSUANCE: No: 99-2, Tarih: 7 Ocak,
2000 (2 Nisan 2004 tarihinde yenilenmifltir.), ayr›nt›l› bilgi için bkz. http://www.usda-ethics.net/rules/rule14.htm.
Bkz. U.S. House of Representatives, Committee on the Judiciary, Subcommittee on Administrative Law and Governmental
Relations Hearing, Restrictions on the Post-Employment Activities of Federal Officers and Employees, 100th Congress, 2nd
Session, (4 May›s, 1988); Thomas D. Morgan, Appropriate Limits on Participation by a Former Agency Official in Matters Before
an Agency, DUKE LAW JOURNAL, (1980), s. 1-63; GREGORY S. WALDEN, ON BEST BEHAVIOUR: THE CLINTON ADMINIS-
TRATION AND ETHICS IN GOVERNMENT, (1996), s. 15, 64, 432.
Bkz. Steven Kelman, What is Wrong with the Revolving Door, in BARRY BOZEMAN ED., PUBLIC MANAGEMENT: THE STATE
OF THE ART, (1993), s. 228, 229, 233. [Bundan böyle Kelman, What is Wrong with the Revolving Door diye an›lacakt›r.]
Bkz. New York State Ethics Commission Advisory Opinion 98-19, (23 Kas›m, 1998).
123