devlette etikten 1 - Etik Türkiye.com

Kamu yönetiminde temel etik de¤erler, toplumun bütününün birincil menfaatini ilgilendirir.
Etik davran›fl kodlar›n›n haz›rlanmas› ve bu kodlar›n ihtiva etti¤i de¤erlerin güncellefltirilmesi
sürecinde, sadece kamu makamlar›n›n ya da etik kurullar›n›n haz›rlad›¤› hukuki
belgelerin de¤il, toplumun daha genifl kesiminin ortak iradesini yans›tan güncellefltirilmifl
etik de¤erlerin vücut buldu¤u kodlar›n, kamuda etik d›fl› faaliyetlerin engellenmesi
yönünde duyulan ihtiyaca daha etkili bir biçimde cevap verebilece¤i aç›kt›r. 113
2.1.3. Temel Etik De¤erlerin Kamu Görevlilerine Bildirilmesi ve Kamu
Görevlilerinin Etik De¤erlerle Ba¤l› Tutulmas›
Kamu görevlilerine bildirilmeyen ve kamu görevlilerini hukuken ba¤lamayan etik de¤erler,
ka¤›t üzerindeki kelimelerden baflka birfley de¤ildir. Bu yüzden, bu de¤erlerin kamu görevlilerine
aktar›lmas› ve kamu görevlilerinin etik de¤erlere uyma yönünde yükümlülüklerinden haberdar
edilmeleri gerekmektedir. En s›k kullan›lan yöntem, kamu görevlisinin kamu hizmetine bafllamas›yla
kendili¤inden bu etik de¤erlere uygun davranmakla yükümlü k›l›nmas›d›r. Bununla birlikte,
ülkeler, temel etik de¤erlerin yenilenmesinden sonra kamu görevlilerine da¤›t›lmas› veya kamu görevlisinin
baflka bir kamu kurumunda mevki sahibi olmas›yla temel de¤erlerin flart koflulmas› yöntemleriyle
de çal›flanlar› etik de¤erlerle ba¤l› k›lar ve onlara de¤erleri bildirirler.
Baz› ülkeler, temel de¤erlere uyma yükümlülü¤ünü ifl sözleflmesinin bir flart› olarak kabul
eder. Kamu görevlisi ifle bafllad›ktan sonra, kamu yönetiminde etikle ilgili ald›¤› e¤itim s›ras›nda
bu etik de¤erlerden haberdar olur ve yükümlülüklerini ö¤renir. Günümüzde geliflmifl ülkeler, teknolojiden
yararlanarak çal›flanlar›na etik yükümlülüklerini bildirmektedirler.
Temel etik de¤erlerin merkezi ve sistematik yöntemlerle kamu görevlilerine bildirilmesi, kamu
görevlilerinin vazifelerini etik de¤erlere uyumlu olarak ifa etmeleri aç›s›ndan gereklidir. Gittikçe artan
say›da ülke, kamu görevlilerine etik de¤erlerin aktar›lmas› amac›yla ba¤lay›c› hukuki mekanizmalar
düzenlemekte ve kamu görevlilerine yönelik e¤itim çal›flmalar› yapmaktad›r.
Bu ba¤lamda,
• Temel etik de¤erlerin ve standartlar›n çal›flanlara aktar›lmas› için el kitapç›klar› ve broflürler
haz›rlanmal›d›r.
113
1995 senesinde ‹ngiltere Baflbakan› John Major, kamu görevlilerinin etik davran›fl standartlar› hakk›nda kamudaki mevcut
endifleleri incelemek için özel bir komite kurmufltur. Bu komitenin di¤er bir görevi de kamuda en yüksek davran›fl standartlar›n›n
sa¤lanmas› için tavsiyelerde bulunmakt›r. Alt› hafta süren kamuoyu yoklamalar› sonunda ellerine geçen iki bin kadar
mektup ve kamuda etik d›fl› faaliyetlere maruz kalan yüz kadar tan›¤›n beyanlar›n›n incelenmesi sonunda Kamu Yaflaman›nda
Standartlar Komitesi (Nolan Komitesi) 1995 y›l›nda ilk raporunu sunmufltur. Bu raporda kamudaki genel etik prensipler güncellefltirilmifl
halleriyle düzenlenmifltir. Oluflturulan bu güncel temel etik de¤erler ‹ngiltere’de o y›llarda yap›lan kamu hizmeti
reformlar›n›n bir parças›d›r. Toplumun genifl bir kesiminin, uzmanlar›n ve ç›kar gruplar›n›n görüflleri al›narak haz›rlanan güncel
etik de¤erler ‹ngiliz kamu sektöründe uzun y›llar etkili olmufltur. Bkz. http://www.public-standards.gov.uk/.
93