devlette etikten 1 - Etik Türkiye.com

yapt›r›mlarda ciddi azalma meydana gelmifltir. 1989 senesinde yapt›r›mlar›n %90.9’u bu yüzden uygulanmas›na
ra¤men, 1998 senesinde bu oran %27’ye düflmüfltür.
Kamu görevlilerinin yükümlülükleri hakk›nda kanun bütün kamu görevlilerinin (hala görevde
olan veya görevi b›rakt›ktan itibaren bir sene içinde) görevi nedeniyle flahsen veya baflka kimse
eliyle para, hizmet, istihdam veya hediye almas›n› yasaklamaktad›r. Ç›kar çat›flmas› kurallar› genel
olarak kanunlarda düzenlenmifltir. Ç›kar çat›flmas› ihlalleri, ihlalin a¤›rl›¤›na göre para cezas›
veya hürriyeti ba¤lay›c› cezaya tabi tutulmaktad›r. Kamu görevlisinin görevi sebebiyle bir kimseden
ald›¤› hediye, para, hizmet veya istihdam›n parasal de¤eri uygulanacak yapt›r›m› belirlemektedir.
Örne¤in, asgari ücretin 500 kat›na eflit veya aflan haks›z kazan›mlarda kamu görevlisine üç
aydan iki y›la kadar hapis cezas› verilmektedir.
Meksika’da hediye konusunda di¤er ülkelerde oldukça nadir rastlanan bir uygulama vard›r.
Kamu görevlisi asgari ücretin on kat›na eflit veya daha fazla de¤ere sahip hediye veya a¤›rlama kabul
edebilmektedir. Yasal düzenlemeler kamu görevlisinin bu flekilde hediye almas›na senede bir
veya birkaç kez izin vermektedir. Belirtilen miktar› aflan hediyeler derhal beyan edilmekte ve SE-
CODAM’a iade edilmektedir. Bu kurum hediyelerin kay›tlar›n› tutmaktad›r.
Tablo 16: Meksika’da Kamu Görevlilerine Uygulanan Yapt›r›mlar›n Say›s›
(1990-2000)
Y›llar
Yürütme
Kamu ‹ktisadi
Teflekkülleri
1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 May›s
2000
10.326 18.392 18.614 13.944 15.503 7.133 8.605 10.966 9.462 8.685 5.634
n.a n.a n.a n.a 174 673 831 1430 1477 1745 1336
Kamu yönetiminde etikle ilgili olarak kamu görevlilerinin siyasi ba¤›ms›zl›klar›yla ilgili kurallar düzenlenmifltir.
Ancak uygulamada siyasi kay›rmac›l›¤a çok s›kl›kla rastlanmaktad›r. Kamu personeli kariyer
sisteminde liyakat ilkesinin uyguland›¤›ndan bahsetmek oldukça güçtür. Kamu görevlilerinin atamalar›
ve yükselmeleri gibi konularda kamu görevlileriyle ilgili kanunlarda aç›k hükümler mevcut bulunsa
da, aynen ülkemizde oldu¤u gibi bu kurallar›n s›kl›kla uygulanmad›¤›n›n alt› çizilmektedir.
Kamu görevi sonras› istihdam k›s›tlamalar›yla ilgili kurallar Kamu Görevlilerinin Yükümlülükleri
Hakk›nda Kanun’da yer almaktad›r. Buna göre hiçbir kamu görevlisi görevdeyken veya görevi
b›rakt›ktan sonra bir sene içerisinde kendisi veya herhangi bir aile mensubu için kamu göreviyle
do¤rudan ba¤lant›l› konularda faaliyet gösteren özel sektör kuruluflunda görev yapamaz. Bu kural›n
ihlali ihlalin, a¤›rl›¤›na göre üç aydan iki seneye kadar hürriyeti ba¤lay›c› cezaya ve para cezas›na
tabi tutulmaktad›r. 418 249
418
Bkz. Transparency International National Integrity System Country Reports 2001,
http://www.transparency.org/activities/nat_integ_systems/dnld/mexico.pdf