devlette etikten 1 - Etik Türkiye.com

Di¤er taraftan, kamu hizmeti ve ticaretin var olmas›n›n nedeninde temel bir ihtilaf bulundu-
¤unu savunan bir görüfl de mevcuttur. Bu görüflü savunan yazarlara göre, özel sektörün var olufl
amac› kâr maksimizasyonu oldu¤undan, her iki sektör etik de¤erlerini birbiriyle kar›flt›r›rsa önemli
toplumsal zararlar meydana gelecektir. 338
‹fl eti¤i ve kamu eti¤i aras›nda temel farklar olsa bile, ikisinin de tabi oldu¤u etik ilkeler dizgesi
kurumsal etik oldu¤undan, ortak standartlar›n say›s› artmaktad›r. Amaçlar› itibariyle, elbette
çeflitli ayr›mlara gidilecektir. Ancak karfl›l›kl› etkileflim içerisinde olup toplumu ve kamu yarar›n›
hedef ald›klar›nda, ortak etik ilkelerin say›s› da artacakt›r. Elbette ki tarihteki oluflumlar› yüzy›llarla
ifade edilen ve sürekli devinim halinde olan bu iki alan›n etik kurallar›n› teflkil eden de¤erleri,
s›n›rl› say›da belirlemeyi denemek gerçekçi bir çaba olmaz. Bu iki de¤erler öbe¤i içindeki onlarca
de¤eri s›n›fland›rmak da kolay de¤ildir. Herfleye ra¤men, kamu sektöründe ve özel sektördeki
temel etik de¤erlerin örtüfltü¤ü noktalar› saptamak mümkündür.
Hem kamu sektöründe hem de özel sektörde yer alan, her ikisi için de kabul edilebilecek temel
de¤erler: “verimlilik”, “uzmanl›k”, “dürüstlük”, “irade” ve “hukukun üstünlü¤ünü benimsemek”tir.
Kârl›l›k ve rekabet özel sektör için önemli olup, kamu sektöründe temel de¤erler aras›nda
say›lmayacak de¤erler olarak kabul edilir. Sosyal adalet, saydaml›k, sorumluluk, tarafs›zl›k ve
kiflinin kendi ç›karlar› do¤rultusunda hareket etmemesi gibi de¤erler ise, kamu çal›flanlar› ve politikac›lar
için temel de¤erlerdir. Her iki sektörde de var olup önemleri bak›m›ndan belirli bir yere
oturtulmas› daha zor olan de¤erler ise tutarl›l›k, cesaret, iflbirli¤i ve kurallara uymakt›r.
Kutu 17: ‹fl Eti¤i ve Kamu Hizmetinde Etik: Benzerlikler, Farkl›l›klar
• ‹fl eti¤i ilkeleri: Kâr sa¤lama, rekabet, hizmet çeflitlili¤i, geliflim ve yenilik, dayan›kl›l›k,
kendine yeterlilik,
• Ortak özellikler: Etkililik, uzmanl›k, dürüstlük, kendini adama, hukuka uygunluk, hesap
verebilirlik, saydaml›k
• Kamu eti¤i ilkeleri: Sosyal adalet, kamu hizmeti, kamu yarar›
5.1.1.9. Ba¤›ms›z Yolsuzlukla Mücadele Kurumlar›
“Ulusal Bütünlük Sistemi”nin kamu yönetiminde etik d›fl› faaliyetlerle mücadele konusunda en
önemli ayaklar›ndan birisini, ba¤›ms›z yolsuzlukla mücadele komisyonlar› oluflturmaktad›r. Bu komisyonlar,
kamuda yolsuzluklarla ilgili ihbarlar› incelemek, gerekirse yapt›r›mlar uygulamak ve yolsuzluk-
338
Bkz. JANE JACOBS, SYSTEMS OF SURVIVAL. A DIALOGUE ON THE MORAL FOUNDATIONS OF COMMERCE AND POLITICS,
(1992).
192