devlette etikten 1 - Etik Türkiye.com

Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi, yolsuzluklara karfl› uluslararas› bir eylem program› gelifltirmek
amac›yla, Eylül 1994 tarihinde, “Çok Disiplinli Yolsuzlukla Mücadele Grubu”nu (Multidisciplinary
Group on Corruption–GMC) oluflturmufl ve bir dizi toplant›n›n ve geliflmenin ard›ndan
Grup, 1 May›s 1999’da “Yolsuzlu¤a Karfl› Devletler Grubu”na (Group of States Against Corruption–
GRECO) dönüflmüfltür. Yolsuzlukla mücadelede yol gösterici prensipler ve stratejiler oluflturmak
üzere etkin bir mekanizmaya sahip olan GRECO’nun temel amac›, üyelerinin yolsuzlukla mücadele
sistemlerinin gözlenmesi ve bu yolda kapasitelerinin art›r›lmas›na yard›mc› olmakt›r.
Faaliyet alan› do¤rudan kamuda etik olmasa da bu konuda çal›flmalar sürdüren ve kamuda
etik ilkelerin yerleflmesini sa¤lamak için raporlar haz›rlayan ve yolsuzlukla mücadeleye dolayl› katk›
sa¤lamaya çal›flan uluslararas› kurulufllar mevcuttur
OECD, kamuda etik konusunun ekonomik geliflmeyle do¤rudan ba¤lant›s› oldu¤unu tespit ederek
etik standartlar›n belirlenmesi ve kamuda etik ilkelere uygun iyi bir yönetiflimin sa¤lanmas› için raporlar
haz›rlamakta ve araflt›rmalar düzenlemektedir. Faaliyet alan› kamu hizmetinde etik olmasa da,
bu konuda oldukça de¤erli araflt›rma ve çal›flmalara imza atan OECD, kamu etik sisteminin gelifltirilmesi
ve iyi yönetiflimin sa¤lanmas› konular›nda konferans ve seminerler düzenlemekte ve ülkelere kamu
reformlar› konusunda yard›mc› olmaktad›r. OECD yaklafl›k 10 senedir kamu hizmetinde etik standartlar›
belirlemek ve ç›kar çat›flmalar›n› önlemek için k›lavuz ilkeler yay›nlamakta ve ülkelere tavsiyelerde
bulunmaktad›r. OECD’nin kamu hizmetinde etik alan›nda yay›nlad›¤› 1996, 2000 ve 2003 tarihli
raporlar bu alanda çal›flma yapan ülke ve kurulufllara yok gösterici olmaktad›r. 340
5.2. Kamu Yönetiminde Etik ve Kamuda ‹yi Yönetiflim
“Kamu yönetimi, davran›fl›n önceden belirlenmifl ve rasyonel oldu¤una dair varsay›mlar içeren
nesnel hukuk bilimidir; hukukilik ve etik kayg›larla yönlendirilir; idareciler kendilerine söyleneni yapar.
Yönetim ise, hedef saptama, insan yönetme, amaç ve kaynaklar aras›nda uyum sa¤lama, uzlafl›
arama, piyasan›n dalgal› ve de¤iflken ortam›na tepki verme ve ‘kâr’ f›rsat› arama sanat›d›r.” 341
Kamuda etik d›fl› davran›fllar ve yolsuzlu¤un önlenmesinin öncelikli koflulu, iyi yönetiflimin
(good governance) sa¤lanmas›d›r. Merkezi veya belirli bir otoriteye dayal› politika ve uygulama süreçlerini
içeren “yönetim” kavram›ndan farkl› olarak “yönetiflim”, yurttafllar›n ve idarenin ç›karlar›-
n›n birleflti¤i, hak ve sorumluluklar›n yaflama geçirildi¤i mekanizmalar›, kurumlar› ve süreçleri kap-
340
341
Bkz. Hakan Özbaran, Yolsuzluk ve Bu Alanda Mücadele Eden Uluslararas› Örgütler ve Birimler, SAYIfiTAY DERG‹S‹, Say›: 50-
51, (Temmuz, Aral›k 2003). [Bundan böyle Özbaran, Yolsuzluk ve Bu Alanda Mücadele Eden Uluslararas› Örgütler ve Birimler
diye an›lacakt›r.]
Bkz. EKONOM‹YE DAHA ‹Y‹ H‹ZMET ETMEK, OECD RAPORU, (1991).
195