devlette etikten 1 - Etik Türkiye.com

Kamu yönetiminde etik d›fl› faaliyetin unsurlar›ndan tek kontrol edilemeyen olan›, kiflisel bütünlüktür
(personal integrity). Kamu görevlilerinin bireysel etik de¤erleri, oldukça büyük önem arz
etmektedir. Bunun nedeni, kamu ad›na kamu gücünü kullanma rolünü üstlenmeleridir. Dolay›s›yla,
sahip olmalar› gereken kiflisel etik özelliklerinin di¤er vatandafllara nazaran üstün olmas› gerekmektedir.
64
Kamu görevlilerinin sahip olmalar› gereken temel bireysel etik de¤erler, bütünlük, temel
vatandafll›k haklar› ile insan haklar›na sahip olmak ve liderliktir. Kamu görevlilerinin bireysel
etik de¤erleri aç›s›ndan “bütünlük”, bir kifliden beklenen kabul edilen temel etik de¤erlerin bütününün
kamu görevlisinin vas›flar›ndan biri olmas›d›r. 65
Temel vatandafll›k haklar› ve insan haklar›na
sahip olmak, di¤er vatandafllar›n sahip olduklar› hak ve özgürlüklerin kamu görevlilerine tan›nm›fl
olmas›, bunun yan›nda da ifa ettikleri görevlerinin do¤as› gere¤i baz› yasal k›s›tlamalara tabi
olmalar›d›r. Liderlik ise, kamu görevlilerinin toplum içinde sergiledikleri faaliyetlerde, etik de-
¤erlere uygun davran›fl aç›s›ndan topluma öncü olmalar›d›r. 66
Kutu 3: Bireyin Etiksel Geliflimi
Filozoflar ve di¤er düflünürler, insano¤lunun karfl›laflt›¤› etik ikilemleri çözme çabalar›nda,
daha önceden tart›fl›lan çeflitli sistemleri ar›tma çabas›na giriflmifllerdir. Uygulanabilirlik
aç›s›ndan, bütün sistemlerin s›n›rl› olmalar›n›n yan› s›ra baz› durumlarda kabul edilemez reçeteler
oluflturmaya e¤ilimleri vard›r. Ancak, her sistemin s›n›r›n›n oldu¤unu söylemek bu sistemlerin
ifle yaramad›klar› anlam›na gelmemektedir. Aksine, bu sistemlerden baz›lar› etik karar verme
sürecinin iç yüzünü kavrama olana¤› verirken, sorunlar› formüle etmeye ve etik ikilemleri çözmeye
de yard›mc› olurlar. Dahas›, etik standartlara tercüman olman›n zor ve bu standartlar›n
mu¤lak oldu¤u sonucuna varmak, etik standartlar›n gereksiz olduklar› ve var olmad›klar› sonucuna
varmakla ayn› fley de¤ildir. Ünlü psikolog Lawrence Kohlberg taraf›ndan yap›lan araflt›rma,
etik karar verme sürecinin iç yüzünü kavramam›z› sa¤larken, fiziksel geliflim gibi etiksel geliflimin
de insan do¤as›n›n bir parças› oldu¤una bizi inand›rmaya çal›flmaktad›r. Kohlberg’in yapt›¤›
incelemelere göre insanlar›n s›ral› etik geliflim aflamalar›, iki önemli de¤iflkene göre oluflmaktad›r.
Bunlar yafl ve muhakemedir. ‹lk aflama s›ras›nda -konvansiyonel öncesi aflama- çocu¤un
davran›fl›, cezaland›rma korkusu ve ödüllendirilme arzusuna verilen bir reaksiyondur. Bazen bu
aflamada davran›fl sergileyen insanlar etik bir tav›r sergileseler de bunu davran›fllar›n›n neden
etik oldu¤unu anlamadan yaparlar. Kurallar, onlara empoze edilmifltir. Ergenlik süresince -Kohlberg’in
konvansiyonel aflamas›- insanlar davran›fllar›n› aile, efl ve bütün olarak toplumun beklentilerini
karfl›lamak için flekillendirirler. Bu uygun davran›fl›n motivasyonu sadakat, sevgi ve
64
65
66
Bkz. M. P. Glazer, P. M. Glazer, Individual Ethics and Organizational Morality, in JAMES BOWMAN, FREDERICK A. ELLIS-
TON EDS., ETHICS, GOVERNMENT, AND PUBLIC POLICY: A REFERENCE GUIDE, (1988).
Bkz. David Norton, Moral Integrity, Organizational Management, and Public Education, INTERNATIONAL JOURNAL OF PUB-
LIC ADMINISTRATION 17, NO. 12, (1994), s. 2270-71.
Bkz. MONTGOMERY VAN WART, CHANGING PUBLIC SECTOR VALUES, (1998), s. 33. [Bundan böyle, VAN WART, CHANG-
ING PUBLIC SECTOR VALUES diye an›lacakt›r].
69