devlette etikten 1 - Etik Türkiye.com

Roma Hukuku temelli K›ta Avrupas› ülkelerinde hukuk ilmi (jurisprudence) kamu yönetiminde
etik de¤erlerin gelifliminde önemli role sahiptir. Tan›mlanan de¤erler, kamu görevlilerinin e¤itiminde
kullan›lmaktad›r. Dahas› bu temel de¤erler, kitaplardan ve hukuki flerhlerden yasal belgelere
aktar›lm›fl ve kamu yönetimi davran›fl kodlar›nda düzenlenmifl ve hatta K›ta Avrupas› ülkelerinin
anayasalar›nda vücut bulmufltur. Örne¤in, Frans›z kamu yönetimi için üç temel de¤er olan,
eflitlik, tarafs›zl›k ve süreklilik, hukuk ilmi taraf›ndan oluflturulmufltur. 109
2.1.2. Kamu Yönetimi Temel Etik De¤erlerinin Güncellefltirilmesi
Kamu yönetimi de¤erlerinin belkemi¤ini hâlâ güncellefltirilmifl “geleneksel” de¤erler oluflturmaktad›r.
De¤iflen kamu sektörü ortam›, temel de¤erlerin güncellefltirilmesini gerektirir. Ülkeler,
bu süreçte tekrar vurgulanan “geleneksel” de¤erlere güncel bir içerik kazand›rmal› ve onlar› yeni
de¤erlerle birlefltirerek, giderek daha fazla sonuçlara dayal› hale gelen kamu hizmeti kültürüyle
bütünlefltirmeye çal›flmal›d›r. 110
OECD taraf›ndan yap›lan araflt›rmalar, ülkelerin son on senede kamu yönetimi temel etik de-
¤erlerini yeniledi¤ini göstermektedir. Bu yenileme s›ras›nda ülkeler, ilgili personeli yenileme sürecine
dahil etmenin gereklili¤ini kabul etmifllerdir. Bunun nedeni, de¤erlerin karfl›l›kl› anlafl›lmas›-
n›n sa¤lanmas› ve daha sonradan uygulamada sorun ç›kmas›n›n engellenmesidir. Baz› durumlarda
bu yard›mlaflma, kamu sektörünü de aflarak toplumun daha genifl alan›na yay›lm›flt›r. Buradaki
amaç, vatandafllar›n de¤erlerin güncellefltirilmesinden haberdar edilmesi ve toplumda kamu sektörü
hakk›nda olumlu de¤er yarg›lar›n›n oluflmas›n›n sa¤lanmas›d›r. 111
Güncellefltirme sürecinde daha s›kl›kla kullan›lan metod müzakeredir (Avustralya, Almanya,
‹talya, Portekiz, ‹sviçre, Amerika ve ‹ngiltere). Kurum yöneticileri ve odak gruplar› diyaloglarda bulunurlar
ve etik uzmanlar› (Amerika’da oldu¤u gibi etik memurlar›) temel etik de¤erlerin yenilenmesi
sürecinde toplant›lar yaparlar. Tarihi süreci içerisinde, A.B.D.’de Hükümet Eti¤i Dairesi (The Office
of Government Ethics) yenilenmifl etik de¤erler tasla¤›n› yay›nlam›fl, böylece ilgili herhangi bir grup
bu yay›nlanan taslak hakk›nda görüfl ve yorum bildirme hakk›na sahip olmufltur. Bu görüfller, daha
sonra haz›rlanan son etik davran›fl kodunun oluflturulmas› sürecinde dikkate al›nm›flt›r. ‹talya’da yay›nlanan
etik davran›fl kod tasla¤› için ticaret odalar› ve medyadan gelen elefltiriler dikkatlice incelenmifltir.
112 92
109
110
111
112
Id.
Id. Ayr›ca kamu yönetiminde "yeni yöneticilik" anlay›fl›n›n uyguland›¤› ABD, Avustralya ve Yeni Zelanda gibi ülkelerde kamu
görevlileriyle ilgili yeni etik ilkeler gelifltirilmifl ya da bu ilkeler yeni koflullara göre yeniden düzenlenmifltir. Temel etik
de¤erlerin güncellefltirilmesi hakk›nda daha ayr›nt›l› bilgi için bkz. MONTGOMERY VAN WART, CHANGING PUBLIC SECTOR
VALUES.
Örne¤in ‹rlanda, Meksika, ‹sviçre ve ‹ngiltere’de kamu hizmeti etik de¤erleri güncellefltirilirken ‹dare mensubu olan kamu
görevlileri bu yenileme sürecine katk›da bulunmufllard›r. Kamu kurum ve kurulufllar›n›n temsilcileri bu yenileme sürecinde
çal›flm›fllard›r.
Bkz. OECD, 2000.