Müfredat Programı

2. YÖNTEMLER
Bu başlık altında Türkçe Dersi Öğretim Programı’nda yer alan bazı yöntemler
açıklanmaktadır.
2.1. Gözlem ve İnceleme
Gözlem, bir olayı, bir nesneyi ya da bir gerçeği anlamak için olay, nesne ya da gerçeğin
çeşitli belirti ve koşullarını izleme ve inceleme işidir. İnceleme ise ele alınan bir konu ya da
olayın özelliklerini ve ayrıntılarını tam olarak anlamaya çalışmak için yapılan yöntemli
çalışmalardır. Gözlem ve inceleme, birbirini tamamlayan iki uğraş gibidir.
Öğrencilerin, gözlem çalışmaları ve inceleme gezileri sırasında gördüklerini ve
işittiklerini not etmeleri, belge toplayıp bunlar üzerinde inceleme yapmaları, bazı durumlarda
gördüklerini yazılı olarak anlatmaları, tartışmaları ve değerlendirmeleri Türkçeyi kullanma
becerisiyle yakından ilişkilidir.
Gözlem sürecinde aşağıda hususlara dikkat edilmelidir:
• Gözlenecek varlık veya olay kendi doğal şartlarında olmalıdır.
• Gözlemin amaç veya amaçları olmalıdır.
• Gözlem planlı yapılmalıdır.
• Gözlem planının öğrencilerle ve hatta velilerle yapılması, plana öğrencinin ve
velisinin katkısının sağlanması önemlidir.
• Gözlemin bir gezi ile birlikte olmasının gerektiği durumlarda, disiplin problemleri
olmaması için organizasyonun çok iyi yapılması gereklidir.
• Öğrenciler, gittikleri yerlerde neye dikkat edeceklerini, neyi gözleyeceklerini
bilmelidirler.
• Gözlem sırasında öğrencilere not tutma alışkanlığı kazandırılmalıdır.
• Gözlem sonunda gözlem sonuçlarını görmeye yönelik bir değerlendirmenin
yapılması esastır. Bu süreçte gözlem sırasında tutulan notlar, toplanan materyaller,
alınan fotoğraf veya filmler, ses kayıtları vb. ayrıntılı olarak değerlendirilmelidir.
Öğrencilerin gezi sırasında gözlem ve incelemelerini not edebilecekleri bir gezi
raporu örneği aşağıda verilmiştir.