Nº 1991 - Asociación de Escritores en Lingua Galega
Nº 1991 - Asociación de Escritores en Lingua Galega
Nº 1991 - Asociación de Escritores en Lingua Galega
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
nobelagile edo poeta bezala azaltzea, kanpoko j<strong>en</strong><strong>de</strong>ar<strong>en</strong> aurrean batez ere.<br />
Idazleak gin<strong>en</strong>, baina euskarazkoak, hau da, ez b<strong>en</strong>etakoak, eta inondik ere ez<br />
profesionalak. Zaletuak, behe mailakoak, nolabait esateko. Erabat lotsatuko gin<strong>en</strong><br />
gure lanak itzuliak izan zitezkeela p<strong>en</strong>tsatze hutsarekin, hau da, gure esparrutik<br />
kanpoko kriterioekin gure helburu ez literario eta abertzaleak kontutan hartuko ez<br />
zitu<strong>en</strong> iritzi kritikoar<strong>en</strong> aurrean, egun argiz erakutsi zitezkeela p<strong>en</strong>tsatuz.<br />
Baina itzulp<strong>en</strong>ar<strong>en</strong>a aitortz<strong>en</strong> ez g<strong>en</strong>u<strong>en</strong> amets sekretua izan ohi z<strong>en</strong>. Zer gerta<br />
ziteke<strong>en</strong> gure lan haietako bat kultur hizkuntza homologatu batean argitaratu<br />
ezkero? Gure kultura eta gure Herria lotsa gorrian jarriko ote g<strong>en</strong>itu<strong>en</strong>? Eta<br />
al<strong>de</strong>rantziz, mundu guztiar<strong>en</strong> literatur aldizkari garrantzitsu<strong>en</strong><strong>en</strong> begirunea lortuko<br />
bag<strong>en</strong>u, gure obrar<strong>en</strong>tzat, eta bi<strong>de</strong> batez, gure Herriar<strong>en</strong>tzat?<br />
Eta hara nola amets hori gauzatzea, ondor<strong>en</strong>go belaunaldiak lortu du<strong>en</strong>.<br />
Ez dut hem<strong>en</strong> nerear<strong>en</strong> eta ondor<strong>en</strong>go belaunaldiar<strong>en</strong> arteko berezitasun<br />
soziologiko<strong>en</strong> berri emango. Gauza ez naizelako esan beharko nuke, baina<br />
<strong>de</strong>nborarik ez dudalako esan <strong>de</strong>zaket, nere ezjakintasuna gor<strong>de</strong>tzeko. Aipa<br />
ditzadan hala eta guztiz ere bizpahiru difer<strong>en</strong>tzia nagusi:<br />
Leh<strong>en</strong>a, belaunaldi berriak ez duela jadanik literatura guk bezala egit<strong>en</strong>,<br />
aitzinakoar<strong>en</strong> lotsaz, eta aitzinakoa gainditzeko helburu abertzalearekin. Nolabait<br />
esateko, Bal<strong>en</strong>tin Berriotxoak obra onak egit<strong>en</strong> zitu<strong>en</strong> bezala, «Quiero ser santo<br />
para que un santo t<strong>en</strong>ga Bizkaia» esat<strong>en</strong> om<strong>en</strong> zu<strong>en</strong> hark, literatura egin nahi<br />
dutelako baizik. Besterik gabe.<br />
Bestal<strong>de</strong>, gureak, belaunaldi hiritarra izan nahi zu<strong>en</strong>. Pellokeriak gainditzea z<strong>en</strong><br />
gure asmoa. Gutako asko emigratuak edo exiliatuak gin<strong>en</strong> Europako unibertsitateetan<br />
eta Europako gazteriarekin homologatzear<strong>en</strong> bila g<strong>en</strong>biltzan.<br />
Al<strong>de</strong> hortatik bistakoa da nola garaiko lan adierazgarri<strong>en</strong>etakoak hiri europearretan<br />
kokatz<strong>en</strong> dir<strong>en</strong>, eta nola gure fikzioar<strong>en</strong> pertsonaia askok iz<strong>en</strong> atzerritarrak<br />
dituzt<strong>en</strong>. Trukoa z<strong>en</strong> noski, gure prosak berez ez zu<strong>en</strong> usain europear hori,<br />
nolabait esz<strong>en</strong>arioar<strong>en</strong> bi<strong>de</strong>z lortzeko, zaharr<strong>en</strong> baserritarkeria gorrotogarriari<br />
ihesean.<br />
Hori z<strong>en</strong> trukoa, atsegin ez zitzaigun errealitatear<strong>en</strong>gandik urruntzeko erabiltz<strong>en</strong><br />
g<strong>en</strong>u<strong>en</strong>a –horregatik, faltso usaina zeriot<strong>en</strong> gure lanetan azaldu ohi zir<strong>en</strong><br />
egoera, situazio eta pertsonaiak, beti ez baz<strong>en</strong>, ia beti– eta urruntze horr<strong>en</strong> bi<strong>de</strong>z<br />
lortz<strong>en</strong> g<strong>en</strong>u<strong>en</strong>, gehi<strong>en</strong>goar<strong>en</strong>gandik distantzia hartuz alegia, literaturar<strong>en</strong>tzat<br />
bilatz<strong>en</strong> g<strong>en</strong>u<strong>en</strong> prestigioa.<br />
Gogoan dut nola behin, antzerki obra bat antzeztu g<strong>en</strong>u<strong>en</strong> Azpeitin, euskaraz<br />
noski, eta amaitu ondor<strong>en</strong> emakume batek uste zu<strong>en</strong> gaztelaniaz <strong>en</strong>tzun zuela, al<strong>de</strong><br />
batetik pertsonaiak, arrotza egit<strong>en</strong> zitzaion euskara batuaz hitzegit<strong>en</strong> zutelako,<br />
baina baita ere Kate eta James bezalako iz<strong>en</strong>ez, esmokinez jantziak azaltz<strong>en</strong><br />
zirelako.<br />
Eta ez z<strong>en</strong> hori itzulp<strong>en</strong>ekin bakarrik gertatz<strong>en</strong>, errealitatear<strong>en</strong> eta kontagintzar<strong>en</strong><br />
arteko banakuntza esan nahi dut –z<strong>en</strong>tsurari ere, <strong>de</strong>na esateko, bere<br />
104 GALEUZCA
Change language