Nº 1991 - Asociación de Escritores en Lingua Galega

4. A política de sucedáneos: filoloxización do galego; funcionarización dos seus
praticantes/vivedores de; control editorial; control dos circuítos de expedición,
distribución e propaganda; marxinación dos discrepantes; exportación do galego...
5. Recoñecimento da noción de língua materna como critério clasificador de
povoación, segundo o cal as políticas expendedoras do galego terian sentido para
os habitantes que o posuísen como língua primeira e ficarian inabilitadas (por
«respeito» á «sua» língua) para o sector español-falante. En conexión con (2)., a
tendéncia ao que podemos denominar «ikastolización»: a reserva do galego para
segmentos de cidadáns concienciados, aos que se lles recoñeceria o direito a
educaren os seus fillos e fillas en galego.
6. O critério, enfin, da demanda social, como baremo da implantación do galego
en ámbitos novos, ralentizada en calquer caso se a tal demanda non se considera
o suficientemente alta como para elevar a oferta en galego.
A segunda filosofia a que faciamos referéncia define-se pola sua estratéxia
normalizadora e parte de princípios inteiramente diferentes. En primeiro lugar,
recorda a socialidade inata da língua, de calquer língua, cuxa xénese e dessenvolvimento
esixen unha masa parlante, un corpo social compacto que a necesite e a
utilice plurifuncionalmente, o que lle dá coeréncia e sistematicidade ao mesmo
código. A língua, portanto, entendida non como código particular, como opción
individual, senón como instrumento social, que pertence ao indivíduo non en
canto tal senón como membro dunha sociedade. Derivado deste princípio,
constata-se a inconsisténcia da noción de direito individual como motor ou
xustificación dunha política normalizadora: o exercicio dun direito mal sobrevive
se non se dan as condicións materiais que o permitan e, sobre todo, se o correlato
do deber para as institucións públicas non existe nen se prescrebe. En segundo
lugar a estratéxia normalizadora pon a énfase no uso socialmente estendido do
idioma –que determina a sua utilidade e o seu sentido– e na necesidade de executar
unha planificación lingüística que implante o galego como língua de todo o país
e de toda a sociedade, co obxectivo pautado de recuperar a homoxeneidade
horizontal e a homoxeneidade vertical que posibilitou xenética e historicamente
a sua existéncia como língua diferenciada e que hoxe se corresponde co «status»
de calquer língua normal de planeta. As tácticas normalizadoras instauran asi un
marco monolíngüe, non como espazo consabido como «ghetto» ou como resorte
compensatório, senón como modelo de aplicación e de ampliación de usos, como
via de superación do conflito lingüístico e pauta para quebrar a conduta disglósica.
Haberá, esta claro, maior demanda na medida en que aumente a oferta.
Nesta perspectiva –incremento de usos, diversificación de funcións– fica claro
que se trata sempre de somar, nunca de restar, quer dicer, combaten-se, por
paralisantes e non reprodutores, aqueles mecanismos de emisión lingüística que
a reduzan, por control ideolóxico, por restrición normativo-ortográfica, por
represión, enfin, da liberdade e da necesária pluralidade de expresión, que a
reduzan a aqueles produtos adictos á oficialidade ou non molestos para ela. Criticase
a funcionarización e a filoloxización do galego, porque o encaixan en círculos
GALEUZCA
31