Nº 1991 - Asociación de Escritores en Lingua Galega
Nº 1991 - Asociación de Escritores en Lingua Galega
Nº 1991 - Asociación de Escritores en Lingua Galega
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
GALEUZCA<br />
Nor<strong>en</strong>tzat idatzi, gehi<strong>en</strong>go ala<br />
gutxi<strong>en</strong>go bat<strong>en</strong>tzat?<br />
BERNARDO ATXAGA<br />
Nere aurkezle bezala etorri <strong>de</strong>n Ramon Saizarbitoriari esan nahi nioke, nola nahi<br />
ere, <strong>de</strong>nborar<strong>en</strong> kurpila ez <strong>de</strong>la gelditu, eta oso gazte ikust<strong>en</strong> dudala, agian neroni<br />
ikust<strong>en</strong> naiz<strong>en</strong> baino gazteago; eta beraz, belaunaldiz hitzegitea, ez ote <strong>de</strong>n presa<br />
gehiegi hartzea, eta hitzegingo dugula hem<strong>en</strong>dik berrogeitamar urtera, biok ala<br />
biok beste zerbait argitaratu eta gero.<br />
Hitzaldiarekin hasiz, gogoan daukat behin, nere lagun bat, abeslaria bera, Ruper<br />
Ordorika, bazihoala eroetxe bat dago<strong>en</strong> Burgosko herri batetik, eta hor non<br />
etortz<strong>en</strong> zaion etxe hartan zego<strong>en</strong> mutil euskaldun bat, eta hor non gal<strong>de</strong>tz<strong>en</strong> dion:<br />
hik zein<strong>en</strong>tzat kantatz<strong>en</strong> duk, otso txuri<strong>en</strong>tzat ala otso beltz<strong>en</strong>tzat. Zer<strong>en</strong> antza<br />
<strong>de</strong>nez, izat<strong>en</strong> dira otso tal<strong>de</strong>etan otso zurik eta bereziak, gainontzeko anai-arreb<strong>en</strong><br />
bizimodua egit<strong>en</strong> ez du<strong>en</strong>ik. Eta beharbada, euskaldun hark, eroetxe hartan<br />
zego<strong>en</strong> euskaldunak Ruperri gal<strong>de</strong>tu nahi ziona, justu, hain zuz<strong>en</strong> ere, gaur neri<br />
hem<strong>en</strong> gal<strong>de</strong>tu didat<strong>en</strong> gauza berbera da. Nor<strong>en</strong>tzat idatzi behar da, gehi<strong>en</strong>go<br />
bat<strong>en</strong>tzat, ala gutxi<strong>en</strong>go bat<strong>en</strong>tzat ? Irakurle arruntar<strong>en</strong>tzat ala irakurle jakituna <strong>de</strong>n<br />
irakurlear<strong>en</strong>tzat. Nik hartu hasierako gal<strong>de</strong>ra hori eta eskilara batean sartuz, beste<br />
maila batetara eraman dut gal<strong>de</strong>ra : zein da ?, zein izan beharko luke ?, nolakoa<br />
gertatz<strong>en</strong> da azk<strong>en</strong>ean idazlear<strong>en</strong> eta publikoar<strong>en</strong> arteko harremana ? Jakina,<br />
batzuek hem<strong>en</strong>, idazle direlako asko, eta beste batzu irakurle direlako, bada,<br />
guztiek badute hem<strong>en</strong> i<strong>de</strong>ia bat, eta beharbada nik ez dut gauza berririk esango.<br />
Bakarrik halako lur bat jarri nahi nuke, lur bat ezarri gero lur horr<strong>en</strong> gainean<br />
<strong>de</strong>nok, gal<strong>de</strong>rak egin edo kom<strong>en</strong>tarioak egin, edo iritziak eman ahal izateko.<br />
Bada, idazlear<strong>en</strong> eta publikoar<strong>en</strong> arteko harremanak direla-eta, zera gogoratu<br />
nahi nuke, orain <strong>de</strong>la m<strong>en</strong><strong>de</strong> asko, eta batez ere arlo oso berezi batean, herri<br />
kontalaritzar<strong>en</strong> arloan, nahi baduzue ipuigintza tradizionalar<strong>en</strong> arloan, ez zegoela<br />
inolako dudarik. Kontalariak, kasu honetan, ez zeukan bat ere askatasunik. Al<strong>de</strong><br />
batetik ezin zu<strong>en</strong> bere <strong>en</strong>tzulegoa aukeratu, zer<strong>en</strong>, hasieratik bukaeraino herri<br />
ipuin bat herri guztiar<strong>en</strong>tzat da, eta arlo honetan lekurik ere ez du guk hem<strong>en</strong> geure<br />
buruari egit<strong>en</strong> diogun gal<strong>de</strong>rak. Al<strong>de</strong> batetik, beraz, ezin zu<strong>en</strong> bere publikoa<br />
aukeratu, eta bestetik <strong>en</strong>tzule horr<strong>en</strong> m<strong>en</strong><strong>de</strong> zego<strong>en</strong> erabat. Entzule horrek<br />
agintz<strong>en</strong> zu<strong>en</strong>, eta <strong>en</strong>tzule horrek eskatutakoa bete behar zu<strong>en</strong> zintzo-zintzo.<br />
P<strong>en</strong>tsa <strong>de</strong>zakegu zer gertatu izango z<strong>en</strong> horietako kontalari batek, eman <strong>de</strong>zagun,<br />
Elurra bezain zuri kontatz<strong>en</strong> ari <strong>de</strong>n kontalari batek, hartu eta, ipuin horretako<br />
<strong>de</strong>skribap<strong>en</strong>ak luzatu nahi izan balitu. Bada, seguru<strong>en</strong>a, publikoak ez ziola uzt<strong>en</strong>,<br />
nola ez dakigu. Agian, harrika eginez, agian isiltzeko eskatuz, agian txistuka, agian<br />
zego<strong>en</strong> gela hartatik al<strong>de</strong>ginez. Baina segurua da inork ez ziola <strong>de</strong>skribap<strong>en</strong> luzeak<br />
109
Change language