Nº 1991 - Asociación de Escritores en Lingua Galega

das actitudes fronte ao texto que no que atinxe às solucións expresivas ou às matérias
e temas das suas literaturas. Os poetas da última xeración coinciden no que rexeitan:
a linguaxe pedagóxica do social-realismo, a cárrega abafante das ópticas enxebre e
ruralistas ou a consideración do traballo poético como simples catarse emotiva. Pero
tamén concordan no seu posicionamento activo e crítico diante do labor de selección
léxica ou no cuidado estructural e na conciéncia de estar iniciando unha nova xeira
lírica.
A ampliación dos mundos significativos e simbólicos, o sincretismo culturalista, a
reinterpretación do herdo cultural galego –leitura crítica apenas resolta en xestos de
rebeldia rupturista– conforman tamén un espazo de contacto. Algúns dos integrantes
do grupo xeneracional teñen confesado preferéncias leitoras que amostran certa
comunidade formativa: Neruda, Vallejo e Borges, Pessoa, Herberto Helder e Eugénio
de Andrade, Eliot, Pound, Rilke, a Xeración do 27 e os poetas españois dos 50, Hölderlin
ou Whitman, constituen unha aproximación ao catálogo de autores non galegos que
deixan algún pouso na formación colectiva.
Pero o resultado daquelas pesíbeis coincidéncias manifesta-se logo en poéticas e
discursos certamente divesos. Conviven hoxe nos territórios da nova poesia galega os
códigos interrogativos e sóbrios da experiéncia revelada por Ramiro Fonte co rio
musical e terrestre de Fernán Vello, os complexos universos míticos da língua épica de
Vítor Vaqueiro coa dicción conversacional e irónica de Manuel Rivas, a sonoridade
luxosa e estremecida en estrofas clásicas que domina Baxeiras co tecido conciso de
caladas iluminacións en Cesáreo Sánchez, a gozosa recriación de motivos culturais
asumidos como aventura viva en Forcadela coa íntima voz existencial de Pilar Pallarés,
a asombrada inquisición simbólica de Francisco Salinas coa transparente pronúncia
nominal do cántico amoroso en Xavier Seoane, a nostálxica e fluida convocatória de
estáncias do pasado que manexa Xulio Valcárcel co rigor constructivo para a fondura
dos grandes significados en Román Raña.
E a nómina fica aberta para que do plano panorámico seleccione o leitor os retratos
particulares que mais o inquieten ou gratifiquen.
III
À vista do panorama anterior podemos tirar unha conclusión, desde logo non
novedosa pero que convén lembrar de cando en vez: a obra dos poetas singulares
supera sempre os límites do elemental enfrentamento entre tradición e ruptura. Por via
dunha interpretación mui persoal da memória herdada, através da incorporación
sincrética das matérias tradicionais, no encontro de fórmulas conciliatórias entre
tradición e modernidade ou desde a leitura, asumida como património próprio, da
intertextualidade universal, os mais importantes poetas galegos do século situan-se en
actitudes certamente innovadoras dentro das coordenadas das suas respectivas
xeracións ou desbordando os límites das mesmas. Non repiten miméticamente o eco
que reciben dos seus antepasados ainda que, con poucas excepcións, tampouco abren
fendas sorprendentes na liña de continuidade coa história, senón que inícian en cada
momento novas vias de leitura, inaugurando às veces versións da tradición que son
continuadas polos seus herdeiros.
Non debemos esquencer, ademais, que todos eles se rebelaron, con notábeis
resultados, contra a forza dunha história que lles ven feita desde os arrabaldos da cidade
amenazada. A sua entrega à causa da Literatura Galega nace dunha consciente actitude
de rebeldia coa tradición formativa imposta, a educación en castellano e a presión do
aparato cultural español. Asi considerada a Literatura Galega desde o século XIX
caracteriza-se globalmente por unha decidida e xenerosa vocación rupturista.
GALEUZCA
71