Nº 1991 - Asociación de Escritores en Lingua Galega

Novela de masas & novela de
minorias
LOIS DIEGUEZ
Dentro da variedade de enfoques con que se pode analisar un tema de tan ampla
perspectiva, considero necesario centra-lo nos pontos obxectivos que inciden e
determinan a novela como de masas ou minorias. Estes pontos, múltiples tamén,
poden agrupar-se nos seguintes:
a) A situación político-cultural internacional mediatizada dun xeito cada vez
máis inquedànte polos EE.UU.
b) Predominio da técnica audiovisual sobre calquera outra.
c) Incidéncia do poder económico-ideolóxico a través das editorais e outros
axentes controladores da produción literária.
d) Potenciación, nos Estados plurinacionais, da literatura criada no «Centro» (en
español), frente á da «periféria» (nos outros idiomas).
É indubidábel que os meios de comunicación son hoxe por hoxe os que van
determinar os «gostos» da maioria, e que estes meios son subsidiários nun tanto por
cento elevado da produción norde-americana. Bastará, polo tanto, que unha
eterminada novela mereza as suas louvanzas para que axiña adequira vendas
masivas. Se estes meios van modelando o cerebro de «masa» segundo os intereses
de quen os goberna, non excluirán tampouco o tipo de novela que mellor serva
os seus obxectivos. A cultura que hoxe «predican» non e precisamente a que poda
ter máis valores humanos ou máis calidade, senon a que serva para adormecer,
despersonalizar, robotizar..., en fin, a que faga persoas embrutecidas no cultural,
obedientes e silenciosas no social. Neste sentido, as editorais, como axentes de
poder, determinarán tamén os gostos editando aquilo que elas mesmas programan
e impoñen de xeitos diversos aos criadores e criadoras. Dirá-se que este tipo de
intereses sempre funcionou, pero xamais se fixo como neste momento en que o
control das democrácias occidentais sobre o indivíduo chega a extremos de
verdadeira e crua ditadura.
A novela de masas será a máis vendida, polo tanto a máis leída. A que gosta máis,
xa que logo. Non digo que non poda ser, nalguns casos, unha novela de calidade,
pero resulta óbvio que non o é nun tanto por cento importante. Servan como
exemplo moitos dos prémios Nóbel, dos Nadal, dos Xerais, dos «Nacionais», etc. Se
o gosto ven determinado polos axentes antes mencionados quer dicer que non
define a «masa», pois nen è libre para a eleición nen poderá ler o que non se publica
ou, inda publicando-se, non se poténcia. Neste momento, na Galiza, desbotan-se
90 GALEUZCA