30.04.2013 Views

22. Estudios y rechiras arredol d´a lengua aragonesa y a suya ...

22. Estudios y rechiras arredol d´a lengua aragonesa y a suya ...

22. Estudios y rechiras arredol d´a lengua aragonesa y a suya ...

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Portugués Castellano Aragonés<br />

sentar<br />

saltar<br />

tomar<br />

trocar<br />

a mareta<br />

feto<br />

limpo<br />

lindo<br />

pequeño<br />

tinto<br />

vazio<br />

burro<br />

cabeca<br />

cama<br />

cerro<br />

cima<br />

cuidado<br />

louco<br />

lugar<br />

maca<br />

madeira<br />

manhá<br />

amanhñ<br />

nariz<br />

pássaro<br />

pedaco<br />

pema<br />

prazo<br />

recado<br />

ruido<br />

sobrinho<br />

sombra<br />

sumo<br />

tamanho<br />

remo<br />

sair<br />

subir<br />

sentar<br />

soltar<br />

tomar<br />

trocar<br />

amarillo<br />

fea<br />

limpio<br />

lindo<br />

pequeño<br />

tinto<br />

vacio<br />

burro<br />

i aheza<br />

cama<br />

cerro<br />

ceniza<br />

cuidado<br />

loco<br />

fugar<br />

manzana<br />

madera<br />

mañana<br />

mañana<br />

nariz<br />

pájaro<br />

pedazo<br />

pierna<br />

plazo<br />

recado<br />

ruido<br />

sobrino<br />

sombra<br />

zumo<br />

tamaño<br />

verano<br />

salir<br />

subir<br />

posar<br />

soltar<br />

tomar fprener<br />

(cukambiar<br />

amariello<br />

fiero<br />

limpio<br />

poli ti<br />

chiquet<br />

tinto<br />

bofolbueita<br />

burro<br />

capeza<br />

cama licito<br />

pueyo<br />

zenisa<br />

cudiau<br />

barrenato<br />

puesto<br />

mazana<br />

tiera<br />

mañana i tnaitin<br />

maitin<br />

nariz í nasa<br />

paxaro<br />

troz<br />

garra<br />

plazo<br />

rudio<br />

sobrino<br />

guambra<br />

suco<br />

grandarta<br />

berana<br />

salir<br />

puyar<br />

III TROBADA (UESCA-ALQUEZRA, 2001)<br />

Catalán<br />

acure<br />

amollar<br />

prendre<br />

canviar<br />

groe<br />

Ueig<br />

nét<br />

bonic<br />

petit<br />

negre<br />

buit<br />

ase<br />

cap<br />

Hit<br />

puig<br />

cendra<br />

atenció<br />

boig<br />

lloc<br />

poma<br />

fusta<br />

mati<br />

demá<br />

ñas<br />

aucefl<br />

tros<br />

cama<br />

terme<br />

missatge<br />

soroll<br />

nebot<br />

ombra<br />

suc<br />

grandária<br />

estiu<br />

sortir<br />

pujar<br />

Francés<br />

osm'oir<br />

détacher<br />

prendre<br />

changer<br />

jaune<br />

laid<br />

propre<br />

joli<br />

petit<br />

rouge<br />

vide<br />

áne<br />

tete<br />

Ut<br />

puy<br />

cendre<br />

atiendan<br />

fou<br />

lieu<br />

pomme<br />

bais<br />

matin<br />

demain<br />

nez<br />

oiseau<br />

piéce<br />

jambe<br />

del ai<br />

message<br />

bruit<br />

neveu<br />

ombre<br />

jus<br />

tai lie<br />

été<br />

sortir<br />

monter<br />

Italiano<br />

sedere<br />

slegare<br />

prendere<br />

cambiare<br />

giallo<br />

brutto<br />

pulito<br />

carina<br />

piccato<br />

rosno<br />

vuoto<br />

asi no<br />

testa<br />

letto<br />

calle<br />

venere<br />

attenzione<br />

pazzo<br />

luogo<br />

niela<br />

legname<br />

mattina<br />

domani<br />

naso<br />

uccello<br />

pezzo<br />

gamba<br />

termine<br />

mcsaggiit<br />

chiasso<br />

ñipóte<br />

ombra<br />

sarco<br />

dimensione<br />

estáte<br />

uscire<br />

sal i re<br />

Rumano<br />

$edea<br />

dezlega<br />

lúa<br />

schimba<br />

galben<br />

urít<br />

curat<br />

drágu{<br />

mic<br />

rosu<br />

gol<br />

magar<br />

cap<br />

pal<br />

deal<br />

cenusá<br />

aten(ie<br />

nebun<br />

loe<br />

mar<br />

lemn<br />

dimineafá<br />

miinc<br />

ñas<br />

pasare<br />

bucatá<br />

picior<br />

termen<br />

veste<br />

zgomot<br />

nepot<br />

umbrá<br />

suc<br />

márime<br />

vara<br />

tesi<br />

urca<br />

quem qui ¡luí tjiti chi 53<br />

Miremos ahora la situación del aragonés. Esta <strong>lengua</strong> no pertenece plenamente<br />

a ninguno de los dos bloques. Aunque concuerda con el lusohispánico en la<br />

mayoría de los casos (v. los números 3,9,10,13,15,17,20,22,25, 27,28,31,32,35,<br />

40, 43, 44, 45, 46, 50 y 51) hay muchos otros de concordancia con el catalán (v. los<br />

números 4, 5,6,8,14,18,26,30, 38,41,47, 48,49, 52 y 53): caminar, espantar, minchar<br />

Imcnjar), suco (suc), puyar (pujar), qui, etc., y algunos donde el aragonés tiene<br />

una palabra propia distinta tanto de la castellana como de la catalana (v. los números<br />

11, 23, 24, 34, 36 y 42): debantar, poliu, chiquet, puesto, tiera, garra. Sin<br />

embargo, son más interesantes aún, desde el punto de vista de la lingüística histórica,<br />

los casos de vacilación del aragonés entre la palabra lusohispánica y la que<br />

corresponde al catalán (y, eventualmente, a más <strong>lengua</strong>s); cf. (7, 12, 14, 26, 29, 36,<br />

39,41 y 49) plegar I arribar, medir I amesurar, parar I aturar, hazío I bueito, cama<br />

I lato, madera I fusta I tiera, nariz I naso, pedazo I troz, tamaño I grandária.<br />

L6<br />

17<br />

18<br />

1

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!