30.04.2013 Views

22. Estudios y rechiras arredol d´a lengua aragonesa y a suya ...

22. Estudios y rechiras arredol d´a lengua aragonesa y a suya ...

22. Estudios y rechiras arredol d´a lengua aragonesa y a suya ...

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

ESTUDIOS E RECHIRAS ARREDOL D'A LUENGA ARAGONESA<br />

nitos con atros que luitan tamién. Benzamos a soledá, o silenzio; debantemos<br />

l'asperanza:<br />

Nusatros sólo eraos a palabra,<br />

a nuestra boz chiqueta y alcorzada.<br />

Pero chuñamos, purna á puna,<br />

todas as pumas,<br />

as flamas, as xeras de o mundo.'•'<br />

Y cuan o caramuello de l'optimismo se sobrexe, plega ro suenio, l'ideyal de<br />

as pumas feitas flama gran, foguera. Y ta que a luenga siga foguera, cal crebar<br />

a soledá, o silenzio; y sentir-se comunidá orgüellosa d'ella mesma:<br />

Creigo que a mía boz<br />

ya no remata en yo<br />

sino que se prolarga<br />

en milenta bozes<br />

ripas di; garrámelas<br />

fablas que crexen<br />

y se meten pinchas<br />

con orgüello."<br />

Como ya s'ha dito, bi ha una mena de simbiosis en a que se mezclan conzeutos<br />

como bida, luenga, país, esmo: "Ya no'n queda cosa / en iste país; / tasamén<br />

a boz / que no quiere morir". u En un país esmicazato, como ye lo nuestro,<br />

parixe que a única asperanza se troba en a luenga. Si tresbatimos ixas zagueras<br />

pumas, si dixamos morir a nuestra boz, o país disaparixerá; o, por o menos,<br />

ixa ye a ideya de l'autor. Ista reyalidá de país desfeito creya una gran angunia.<br />

Pero ye una angunia que ye fruito d'un amor total y sin condizions por Aragón.<br />

Sólo qui aima muito ye capaz de sentir ixe sentimiento tan fundo. Y si no bi ha<br />

luenga, no bi abrá país, y si no bi ha país, no bi-abrá bida, u ixa bida no baldrá<br />

ni una estopenzia:<br />

Tornar<br />

CUU ya to ye perdito<br />

y beyer<br />

cóm'os chardins de flors<br />

son machurritos.<br />

ciimo a bida ye<br />

un sinsendito.<br />

Tornar<br />

cuan ya to ye perdito<br />

y preguntar<br />

a ra planura muta<br />

por qué, por qué<br />

ye iste país maldito.'<br />

1 "Di'ljanlrmos a lii-da". op. cit., p. 68.<br />

1 ' "Creigo", op. cit., p. 78.<br />

" "Tornar a tnrtir", op. cit., p. 88.<br />

'' "Tomar cuan ya to ye perdito", op. cit., p. 8.<br />

216

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!