12.07.2015 Views

2 - Academia de la Llingua Asturiana

2 - Academia de la Llingua Asturiana

2 - Academia de la Llingua Asturiana

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

26.-ASTURIANU: GUARAR pro GORAR ( GUARAR(guariar, guarare ya guartciire) < gua(recer) + (go)rar.Celta-bretóns GORIÑ (< gwhor-) > GWIRIÑ (< gwqreziñ)+ (go)riñ) ya tamién GUARIÑ (< gwdreziií) +(go)nñ}. Celta-asturianu: GUARECER. Celta-bretón: GWI-REZIÑ ya GWAREZIÑ.27.-ASTURIANU: GOLAR (< phol-) pro GORAR(< phor-) ye <strong>la</strong> norma per exemplu n'algunes al<strong>de</strong>es <strong>de</strong>lconceyu Sa<strong>la</strong>s, comu Santuyanu, etc., comu resultes <strong>de</strong>lcontamín <strong>de</strong> <strong>la</strong> '1' ya <strong>la</strong> 'r', con interferencies dacuandu, comuacaez na toponimia celtu-astur: Olcas (Güelgas) ya Orcas(Güergas).Esti mesmu fenómenu llingüísticu alcuéntrase na llinguabretona <strong>de</strong> güei col GOLEIÑ (< phol-) pro GORIÑ'cubrir', etc.En resultes: hai una proporción Ilingüística ente l'asturianu~a'l bretón, propa<strong>la</strong>ndu'l parentescu:49 El problema <strong>de</strong> <strong>la</strong> yod ye cuasi endémicu na llingua asturiana:xmza ya x+.a, Xixón ya Xixwn, Buxonte ya Buxionte: asina,guaro ya guanar, etc.Remanen abondos restos <strong>de</strong> I'infinitivir n'are <strong>de</strong> <strong>la</strong> 1." conxugaciónUatina, nel hable lleonés.Celta-asturianu: GORAR (gwhor-) > GOLAR (phd-).Ce1,ta-bretón: GORIÑ (phor-) > GOLEIÑ (phol-).28.-ASTURIANU: NANON (nanón) 'non, non', hibridismu<strong>de</strong> celta + l<strong>la</strong>tín, hipercaraterizandu <strong>la</strong> negación'non', pa dar más enfas a <strong>la</strong> prolhibición taxante ante unpeligru gran<strong>de</strong>:Celta-ir<strong>la</strong>ndés: na. Celta-bretón: na. L<strong>la</strong>tín: non.Ta perc<strong>la</strong>ro que'l 'non' l<strong>la</strong>tinu, al resel<strong>la</strong>se sol vieyuastur, alcontróse col iza celta, quedando rest~s d'esti na n 'a~t~riznii <strong>de</strong> @el c2 doble ilegacióri mzcín cuasi en frrncibrid'intemeción prohibitiva.Emparentáu col na <strong>de</strong> mnón ta'l reduplicáu celta NA-NAI '<strong>de</strong> ninguna manera', 'd'eso nada', comu negación rotundaya taxanti.Exemplu: nTanón, ninín, Anun ves que vas matati d'esazreizaI embaxu?29.-ASTURIANU: MIANICAS, contamín <strong>de</strong>l posesivu(MI(A) + el precelta ANICAS, l<strong>la</strong>tinizáu MIANICA 51,'mi alma', 'por mi alma' cuasi comu interxeción, acamiéntaseque foi pal vieyu astur <strong>la</strong> pal<strong>la</strong>bra pa <strong>de</strong>nomar'l'alma', hasta que'l l<strong>la</strong>tinu anima, ae (alma) napase'lcampu Uingüísticu astur.El correl<strong>la</strong>tu etimolóxicu <strong>de</strong> I'anicas atópase con <strong>de</strong>masíanes llingües indoropees na bas anH1 con apofonía <strong>de</strong><strong>la</strong> l<strong>la</strong>ringal Hl > i, comu acontea en l<strong>la</strong>tlri.L<strong>la</strong>tín: mima 'alma', 'espíritu'. Griegu: &v~po< 'soplu','espíritu'. Sáscritu: ánibas 'espíritu', 'vientu', Avésticu:áIti1a.s 'espíritu', 'vientu' 53.51 El <strong>de</strong>clín indoropéu con nominativu en -as nasa n'asturianual primer <strong>de</strong>clín l<strong>la</strong>tinu: únicas > Única, ae, ya micínicas > rniúntea, ae.52 Esta mes- tradución <strong>de</strong> 'mi alma', 'por mi alma', apaaz ne<strong>la</strong>rtículu <strong>de</strong> XUAN XOSÉ SÁNCHEZ: «La llingua asturiana y Xove-l<strong>la</strong>nos». Lletres Asturiune~, n." 14, 1984, páx. 41.53 '~amién tienin <strong>la</strong> mesma has les liingües céltiques: (celta-galu:aadl 'soplu', ,respir,), (celta-hretón: erzeff 'respir'), (celta-ir<strong>la</strong>ndés:anal 'soplu' 'respir').

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!