12.07.2015 Views

2 - Academia de la Llingua Asturiana

2 - Academia de la Llingua Asturiana

2 - Academia de la Llingua Asturiana

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

111. ACEBU mu n'outros nomes <strong>de</strong> p<strong>la</strong>ntas: p o p u '1 u m > po-&o- ya sonorización <strong>de</strong> -f- intervocálica chegaríaseEn Somiedu, comu n'outras partes dlAsturias, al castel<strong>la</strong>nu acebo, asturianu acebu.conírcense dúas c<strong>la</strong>ses d'acebu: lácebu machu yaL'acebu tien n'asturianu outru nome: sardónl'aceba,que vendría a ser I'acebu fema, carauterizaxardónque sigue vivu na fa<strong>la</strong> <strong>de</strong> Somiedu, d'oridaporque <strong>la</strong>s suas fuechas nun tienen espinas. Perxenpreindoeuropéu 6. Según Hubschmid, xuntu altenecen a <strong>la</strong> mesma 'especie, <strong>la</strong> Ilex aquifolium, enformaabundante nel nuesu país. En re<strong>la</strong>ción co<strong>la</strong>cebu hai outra p<strong>la</strong>nta, l'acebuda ou acebuna, asemeichadaal saMu.Kefiérense a él estos nomes <strong>de</strong> I'ugar:1. L'Acebal: Monte, ne! 'Monte Navachos. 'Ya unllombu, con acebos a <strong>la</strong> xunta, que ta yendo <strong>de</strong> L'Escobiupa Navachos, <strong>de</strong>spuéis <strong>de</strong> pasar El Llombuya El uombu I'Acebal'.2. El Llombu Z'Acebal: 'Ta'n Navachos, na parted'arriba d'El Llombu, <strong>de</strong>spuéis <strong>de</strong> pasar El SierruRubiu'.a. L'Acebón: Nel monte, en Castru.b. L'Acebón: En Balbrán, Saliencia.c. Acebos: Prau, en Caunéu.Acebón ya l'aumentativu d'acebu ya acebal el colectivu.El sufixu -al, amás d'emp<strong>de</strong>gase pa nomar alárbol frutal, úsase tamién p'apel<strong>la</strong>r un !lugar enchenu<strong>de</strong>. .. Todos ellos tienen el sou aniciu nell<strong>la</strong>tín aquifolium, a través <strong>de</strong> "acifolium.Según Corominas-Pascua1 (S.V. acebo) <strong>de</strong>l<strong>la</strong>s solucionesiberorromances han ser esplicadas <strong>de</strong>n<strong>de</strong> unabase l<strong>la</strong>tinu-vulgar * a c í f u 1 u m con <strong>de</strong>sp<strong>la</strong>zamientuacentual ya camudamientu <strong>de</strong> suhu, daquéasemeicháu a lo que pasóu con t r i fó 1 i u m"trífulum (por influxu <strong>de</strong>l griegu). D'ací-£ u 1 u m con <strong>de</strong>sapaición <strong>de</strong>l sufixu diminutivu +o-4 Corominas, J.-Pascual, J. A., Diccionario critico etimológico castel<strong>la</strong>izoe hispánico, 5 vols., Gredos, Madrid 1980-1983.arag. sanda 'ramaxe baxu no monte', gall. xardón'acebu' xar<strong>de</strong>ira 'acebu', port. sardiio 'raíz ou canaretorcida <strong>de</strong> «carrasca»', vien d'una viecha forma* S a r t a, ya correspuén<strong>de</strong>nse col vascu zarta 'varaP7.NU toponf~ia <strong>de</strong>! cor-ceichu ta represent-áupor:a. El Sardón: m,onte, tierra ou prau, en LasMorteras.Na parroquia Veigas nun alcontréi ningún fitotopónimuque lu recuer<strong>de</strong>; pero sí atupéi El &rdin,topónimu que me chocóu muitu emprimeras,darréu que po<strong>la</strong> sua situación nun había tener unvierbu que ver col 'jardín' casteI<strong>la</strong>nri. Trátase ,d'unprau zarráu (con un zarru), allugáu ente El Pascónya La Tierra Cilia, en Navachos. García Arias puxo'nre<strong>la</strong>ción topónimos simi<strong>la</strong>res teberganos (Elfiardin <strong>de</strong>l Rei, El Hardin) con sardón-xardón, esplicando,<strong>la</strong> sustitución <strong>de</strong> [S] ou [S] por [x] porinfluxu <strong>de</strong>l castel<strong>la</strong>nu (lo mesmo que nel apelliduHardón). Cuido >qu'ésta pue ser da razón <strong>de</strong>l Hardin<strong>de</strong> Navachos darréu que nél. amás <strong>de</strong> muitas uces,había un acebu gran<strong>de</strong> ya viechu.En Vil<strong>la</strong>rín, tres La Casona, ta El Hardín, peroneste casu sí tamos ante'l caste'<strong>la</strong>nu 'jardín', pos5 García Arias, X. Ll., Pueblos asturianos ..., p. 165.6 Llorente Maldonado <strong>de</strong> G., A., 'Esquema toponórnico <strong>de</strong> <strong>la</strong> Provincia<strong>de</strong> Sa<strong>la</strong>manca: Topónimos prerromanos', Estudios <strong>de</strong> Filologiae Historia <strong>de</strong>dicados al profesor M. Gmcíu B<strong>la</strong>nco, Sa<strong>la</strong>manca 1962,pp. 309-332 (pp. 317-318).7 'Lenguas prerromanas no indoeuropeas. Testimonios románicos',ELH, 1 (1960), pp. 27-66 (p. 50).8 'De toponimia tebergana (111). Fitotoponimia', BIDEA 99(1980), pp. 139-140.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!