DE OPKOMST VAN HET NEDERLANDSCH GEZAG OOST-INDIE.

90
mingen der Nederlanders heeft gebruik gemaakt. In eene latere
uitgave van Wrights werk in den jare 1657 door Joseph Moxon
bezorgd, vindt men het werkje van Stevin er geheel in opge-
nomen en hetgeen merkwaardig is, de lof welke door Stevin in
zijne Havenvinding aan Plancius wordt toegekend, wordt door
den Engelschman aan den Nederlandschen geleerde niet onthouden k
Wij hebben tot nu toe Plancius reeds ontrnoet bij de onder­
nemingen naar het hooge Noorden en naar West-Indie, wij heb­
ben hem werkzaam gezien bij de beweging welke er in de zee-
vaartkunde, de geographie en de aanverwante wetenschappen
plaats had, wij zullen hem nu ook krachtig zien deel nemen aan
de eerste togten, welke naar Oost-Indie zijn ondernomen.
In den aanvang van dit hoofdstuk hebben wij de opmerking
gemaakt, dat er in den tijd die ons bezig houdt, een verband
tusschen de ontwikkeling der wetenschappen en de ontwikkeling
van de groote vaart was op te merken 2 . Die band valt welligt
nergens zoo duidelijk in bet oog, als bij de beschouwing van het
aandeel, hetwelk Plancius aan de onderneming der eerste togten
naar Oost-Indie genomen heeft.
1 In navolging van Stevin zegt Moxon : „ may know that they (de schippers)
are bound to give thanks to Plancius alone as to him, that is the chief
cause of this observation." Tegen het stelsel van Plancius schreef Aelbert
Hendricxsen, anders Haeyen, in zijne Corte Onderrichtinge. Amsterdam,
bij Herman de Buck, 1600.
2 Zie verder n°. II der hier achter gedrukte stukken.