DE OPKOMST VAN HET NEDERLANDSCH GEZAG OOST-INDIE.

92
Op den 17 April 1592 wendde zich tot de vergadering der
Staten-Generaal de Amsterdamsche boekdrukker en uitgever Cor­
nells Claesz en openbaarde aldaar, dat hij «door de directie van
»Ds. Peter Plancius, doch tot zijne kosten bekomen had van
i) Bartholomeo de Lasso, cosmograaf en meester van de zeevaart
ii des Konings van Spanje, vijf en twintig particuliere zeekaar-
>i ten, bevattende alle de zeekusten van den ganschen eertbodem,
ueensamentlyck alle diepten en de ondiepten, drooghten, steen-
» clippen, capen, voergebercbten, haffen ende haven, alle liggende
ii onder hare behoorlijke elevatien des poli ofte graden der breedte
ii distantien en de streken der winden, hebbende daarenboven by
ii claren gescrifte in Spaenscher tale, oyck gecregen de secreten
ii van der zeevaert van de Oost- ende West-Indien, Africa, China
uende andere diergelyke landen, inhoudende aanwysinghe van de
iieygenscbappen der volken, vrucbten ende waren of koopinan-
»schappen.ii De Staten-Generaal verleenden onmiddellijk octrooi
tot het doen drukken dier 25 kaarten en nog bovendien op dien
zelfden dag, een gelijk octrooi voor de uitgaven van « eene groote
ii land- en zeekaart der werelt, mitsgaders't gene daertoe beboeft,
ii als eene groote algemeyne zeecaerte, eene Asiatische chaerte
ii gemaect door een expert inr. der zeevaert tot Goa in Oost-Indie,
»diewelcke Mr. Peeter Plancius d'Heeren Staten-Generaal gededi-
ii ceert en den 15 dezes Hare Ed gepresenteert had k » Hetspringt
dadelijk in bet oog, van hoeveel gewigt deze mededeeling ge-
rekend moet worden, welke Plancius en Cornelis Claesz deden
een half jaar voor de terugkomst van Jan Huygen van Linschoten en
drie jaren voor dat deze zijn Itinerarium in het licht zond. Plancius
toch beweerde in April van 1592 de geheimen te hebben uitgevorscht
van eene vaart, die wel niet geheel aan de Nederlanders onbekend
1 Resol. Staten-Generaal, 17 April 1592. De heer Dodt van Flensburg
heeft blijkens deel V van de Verhandel. en berigten van Swart en Tindal,
pag. 78, van de bovenstaande resolutien der Staten-Generaal kennis gehad,
maar heeft, naar het schijnt, aan die kaarten niet zooveel gewigt gehecht.